بخشی از مقاله
چکیده
این آزمایش به منظور بررسی اثر جاذب سموم قارچی و ویتامین c بر روی عملکرد طراحی و اجرا شده است. صد و بیست و پنج قطعه از جوجه های گوشتی - سویه راس - یک روزه به طور تصادفی بین 25 قفس تقسیم شدند و با پنج جیره آزمایشی - تیمار:1 شاهد ؛ تیمار:2 جیره تهیه شده با ذرت کپک زده؛ تیمار :3 جیره تهیه شده با ذرت کپک زده حاوی جاذب سموم قارچی به میزان 2 گرم در کیلوگرم؛ تیمار :4 جیره تهیه شده با ذرت کپک زده حاوی ویتامین c به میزان 200 میلیگرم در کیلوگرم؛ تیمار :5 جیره تهیه شده با ذرت کپک زده حاوی جاذب سموم قارچی به میزان 2 گرم در کیلوگرم ویتامین c به میزان 200 میلیگرم در کیلوگرم - از یک تا 42 روزگی - دوره آغازین - 10-1 روزگی - ، رشد -11 - 24روزگی - و پایانی - 24تا 42روزگی - - تغذیهگردیدند. این آزمایش به صورت طرح کاملاً تصادفی با پنج تیمار و پنج تکرار طراحی و اجرا شده است. در پایان هر دوره آزمایشی بررسی عملکرد مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد بیشترین میانگین افزایش وزن در دوره پایانی و کل دوره مربوط به پرندههای تغذیه شده با جیره حاوی مخلوط ذرت کپک زده و ویتامین c میباشد و کمترین ضریب تبدیل غذایی در دوره پایانی مربوط به گروه حاوی مخلوط ذرت کپک زده و ویتامین c میباشد . - p<0/05 -
.1 مقدمه
اصطلاح مایکوتوکسین - سم قارچی - به تمام سموم تولید شده از قارچها اطلاق میشود که نام بیشتر آنها براساس نام قارچ مولد آنها میباشد. در برخی موارد، فرمول شیمیایی و یا اثرات و نشانههای مسمومیت برای نامگذاری مایکوتوکسینها به کار میرود. براساس برخی تخمینها، بیش از 25 درصد کل غلات تولیدی سالیانه در جهان در معرض آلودگی به سموم قارچی قرار دارند - بایلی و همکاران، . - 1998 این مواد بسیار سمی، ترکیباتی هستند که بهطور طبیعی از رشد قارچها و یا کپکها حاصل میشوند. مهمترین قارچهای تولید کنندهی مایکوتوکسین1 آسپرژیلوس2، کلاویسپس3، پنیسلیوم4 و فوزاریوم5 می-باشند گونههای فوزاریوم، کلاویسپس و پنیسلیوم قارچی معمولاً مواد خوراکی را قبل از برداشت گیاه آلوده نموده و به این جهت به قارچهای مزرعهای معروفاند، در حالیکه آسپرژیلوس و همچنین گونههای پنیسلیوم اغلب در مواد خوراکی ذخیره شده از جمله دانهها یافت میشوند و بهاین دلیل بهعنوان قارچهای انباری یا ذخیرهای معروفاند که قارچهای یاد شده قادر به تولید دامنهی وسیعی از مایکوتوکسین میباشند که میتوان از مهمترین توکسینهای - سموم - تولید شده بهوسیلهی قارچهای مزرعهای به خانواده تریکوتسینهاT2 - 1 توکسین2، HT2 توکسین3، ومی توکسین - 4 و آلکالوئید ارگوت5 اشاره کرد - پیتت، - 1985 از توکسینهای تولید شده بهوسیلهی قارچهای ذخیرهای یا انباری نیز میتوان به اکراتوکسین6 - بهویژه اگراتوکسین - A سیترینین و آفلاتوکسینها اشاره کرد ویتامین C یکی از ویتامین های حساس بوده که دارای نقش متابولیک متعددی منجمله اثر بر رشد،بازماندگی و جلوگیری از مرگ و میر،بهبود زخم ها،کاهش اثرات استرس،و مقاومت در برابر عوامل پاتوژن و بهبود عملکرد تولید مثل می باشد در سال 1965 مسمومیت پرندگان با آفلاتوکسین در لبنان مشاهده شد و بررسی مختصر کنجالههای بادام زمینی به-کار رفته در کارخانههای سازنده خوراک دام و طیور نشان داد که نمونهها به میزان ppm 0/5-3 آلودگی داشتند. از آن زمان، وجود آفلاتوکسین در خوراک طیور برخی کشورهای گرمسیر گزارش شده است. میزان آفلاتوکسین در نمونههای خوراک طیور در برخی کشورها در مناطق گرمسیری، بیش از میزان مجاز 20ppb میباشد که بهوسیلهی کمیسیون نظارت بر مواد خوراکی کشورهای اروپایی ارایه داده شده است جیره های حاوی آفلاتوکسین - 168ppb - اکراتوکسین - 8/4ppb - زررالنون - 54ppb - و - 32ppb - T2 را به پرندگان مورد آزمایش خورانده و کاهش معنیدار وزن بدن 9/52 - درصد - مصرف خوراک 7/11 - درصد - و بازده غذایی 2/3 - درصد - را مشاهده کردند. کاهش وزن بدن، مصرف خوراک و بازده غذایی، در نتیجهی مصرف آفلاتوکسین به کاهش تولید پروتئین، اختلال در جذب مواد مغذی و کاهش تولید آنزیمهای گوارشی لوزالمعده نسبت داده میشود
.2 مواد و روش
در این طرح به منظور بررسی استفاده مکمل ضد قارچی از 125 قطعه جوجه یک روزه سویه تجاری راس 308 به مدت 42روز از تاریخ 15اسفند ماه سال 1391 در یکی از سالنهای پرورش جوجههای گوشتی، وابسته به دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج اجرا گردید. بنابراین بعد از تخلیه بهطور کامل جوجههای پرورش یافته دوره قبل از تحقیق، کارهای عملیاتی نظیر: پاکسازی کامل سالن و شستشو و تعمیرات در صورت نیاز، شستشوی کامل سالن و تجهیزات، ضدعفونی و رسیدگی به سایر امور با دقت هرچه بیشتر انجام گرفت و همچنین واکسیناسیون جوجه های گوشتی در این آزمایش با رعایت اصول بهداشتی انجام گرفت.
این آزمایش با 5 تیمار و 5 تکرار انجام شد. جیره ها بر اساس احتیاجات غذایی جوجه گوشتی راس 308 تنظیم میشود از یک جیره پایه با به شرح ذیل استفاده میشود.
تیمار 1 :جیره تهیه شده با ذرت سالم
تیمار:2 جیره تهیه شده با ذرت کپک زده
تیمار:3 جیره تهیه شده با ذرت کپک زده حاوی جاذب سموم قارچی به میزان 2 گرم در کیلوگرم
تیمار:4 جیره تهیه شده با ذرت کپک زده حاوی ویتامین C به میزان 200 میلیگرم در کیلوگرم
تیمار: 5 جیره تهیه شده با ذرت کپک زده حاوی جاذب سموم قارچی به میزان 2 گرم در کیلوگرم ویتامین C به میزان 200 میلیگرم در کیلوگرم
افزایش وزن بدن
در کل پایان هر دوره، بعد از جمعآوری خوراکهای موجود در دانخوریها، جوجههای هر قفس به صورت انفرادی و بهوسیله ترازوی دیجیتالی مورد نظر 20 - گرم - توزین شدند و سپس مقدار افزایش وزن در هر بازه زمانی - منظور از بازه زمانی سه دوره استارتر، پرورش، پایانی میباشد - از تفاوت میانگین وزن انتها وابتدای آن بازه زمانی محاسبه و مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.
خوراک مصرفی
مصرف خوراک هر تکرار آزمایشی از تفاوت مقدار خوراک داده شده در ابتدای هردوره و میزان خوراک باقی مانده در پایان همان دوره در هر تکرار تعیین گردید. برای بدست آوردن میانگین مصرف خوراک هر جوجه در هر دوره، ابتدا میزان خوراک مصرفی هر واحد آزمایشی به تعداد روز مرغ تقسیم گردید و سپس در تعداد روزهای دوره در نرمافزار اکسل ثبت گردید. تعداد روز مرغ از رابطه زیر محاسبه گردید:
ضریب تبدیل غذایی
محاسبه ضریب تبدیل غذایی دوره ای ، از تقسیم میزان خوراک مصرفی بر میزان افزایش وزن محاسبه گردید و مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. داده های مربوط به صفات محاسبه شده با استفاده از نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرد. مقایسه میانگینها به روش آزمون چند دامنه دانکن در سطح معنی دار 5 صدم انجام شد.
