بخشی از مقاله
چکیده
این تحقیق به منظور بررسی اثر فرم خوراك و منابع مختلف فیبر بر عملکرد جوجه هايگوشتی با استفاده از 400 قطعهجوجه گوشتی مخلوط دو جنس سویه رأس 308 به صورتطرح کاملاً تصادفی با آرایش فاکتوریل 2 × 5 با 10 تیمار و 4 تکرار به مدت 42 روز انجام شد. تیمارهايآزمایشی شامل منابع مختلف فیبر - 3 درصد پوسته آفتابگردان، 3 درصد سبوس گندم، 3 درصد تفاله چغندر قند و نیم درصد آربوسل - به همراهجیره شاهد و شکل خوراك - پلت و آردي - بودند. میزان مصرف خوراك و افزایش وزن پرندگان بصورت هفتگیاندازه گیري شد. نتایج نشان داد در دوره آغازین 21-1 - روزگی - بیشترین میزان مصرف خوراك در پرندگان تغذیه شده با جیره پلت داراي سبوس گندم و تفاله چغندرقند بود . - P<0/05 - در دوره رشد 22 - تا 42 روزگی - و نیز کل دوره 1 - تا 42 روزگی - تیمار پلت داراي سبوس گندم بیشترین مصرف خوراك را نسبت به سایر تیمارها به خود اختصاص داد . - P< 0/05 - بیشترین افزایش وزن در جیره پلت داراي سبوس گندم در دوره آغازین بود که تفاوت معنیداري با سایر تیمارها داشت . - P<0/05 - در دورهآغازین، بهترین ضریب تبدیل خوراك در پرندگان تغذیه شده با جیره پلت داراي سبوس گندم، پوسته آفتابگردان و آربوسل مشاهدهشد . - P<0/05 - نتایج این پژوهش نشان داد که پلت نمودن جیره حاوي فیبر میتواند باعث بهبود عملکرد جوجههايگوشتی بخصوص در دوره آغازین پرورش شود.
واژگان کلیدي: فیبر، شکل خوراك، عملکرد، جوجهگوشتی
مقدمه
شکل خوراك و ترکیب اجزاي جیره عملکرد رشد پرندگان را تحت تأثیر قرار میدهد .[1] پلت کردن افزایش وزن روزانه و ضریب تبدیل خوراك را از طریق افزایش مصرف خوراك [24] و کاهش انرژي مصرف شده پرنده در زمان مصرف خوراك [2] و همچنین کاهش اتلاف خوراك بهبود میدهد .[23]
تغذیه با پلت، میزان حرکات دودي دستگاه گوارش را بالا برده و بازده خوراك بهتر میشود. همچنین تغذیه با پلت نرخ رشد جوجه ها را نسبت به آردي افزایش میدهد .[18] با توجه به اینکه در سالنهاي با تراکم بالا ممکن است پرنده زمان و فضاي لازم براي مصرف خوراك در اختیار نداشته باشد خوراك پلت بدلیل تراکم بالا و یکسان مواد مغذي میتواند نیازهاي پرنده را تأمین کند؛ اما جیره پلت شده داراي معایبینیز میباشد که نشان میدهد این جیرههانیز نمیتوانند به تنهاییجوابگوي نیازهاي پرنده باشند. میزان تلفات با مصرف جیره پلت شدهنسبت به جیره آردي بیشتر است چرا که با مصرف جیره پلت سرعت رشد افزایش یافته و سبب بروز سندرم مرگ ناگهانیمیشود .[9]
از طرفی گزارش شده است که مقدار و نوع فیبر جیره بر توسعه دستگاه گوارش و عملکرد تولیدي جوجههايگوشتی اثر میگذارد 12]،.[11 در مقابل، منابع فیبري محلول بویژه آن هایی که از لحاظ پکتین غنی هستند - ازقبیل تفاله چغندر قند - موجب افزایش ویسکوزیته شده و در نتیجه سرعت عبور مواد خوراکی در دستگاه گوارش را کاهش میدهند. به علاوه، وزن نسبی اندام هاي دستگاه گوارش از قبیل پیش معده، سنگدان، روده کوچک و سکوم، بواسطه فیبرهاي محلول و نامحلول تحت تأثیرقرارمیگیرند .[2] از جمله فوائد فیبر در جیره، تأثیر مثبت آن روي ساختمان دستگاه گوارش بویژه اندازه و حجم روده و همچنین پرزهاي روده کوچک میباشد [17] برخی محققان بیان نمودند که، فیبر خوراك بعنوان عامل رقیق کننده جیره بوده که می تواند تأثیر منفی بر مقدار خوراك مصرفی و قابلیت هضم مواد مغذي داشته باشد .[21] از طرفی نشان داده که حضور مقادیر متوسط منابع مختلف فیبري درجیره توسعه اندامهاي هضمی را بهبود داده [8] و همچنین باعث افزایش ترشح اسید صفراوي و آنزیمها میگردد [25] در نهایت بروز این تغییرات بهبود قابلیت هضم مواد مغذي، عملکرد و رشد، سلامتی دستگاه گوارش و همچنین رفاه حیوان را به دنبال دارد .[27] به علاوه، بسته به نوع و مقدار فیبر و همچنین ترکیب جیره پایه، میکروارگانسیمهاي موجود در بخش انتهاي دستگاه گوارش می تواند تحت تاثیر قرار بگیرند .[3]
با توجه به مطالب بیان شده و ماهیت غیر قابل هضم منابع فیبري و نیز تأثیر مثبت منابع فیبري و جیره پلت بر عملکرد، هدف از تحقیق حاضر بررسی شکل خوراك و منابع مختلف فیبر بر عملکرد جوجههايگوشتی بود.
مواد و روش
این آزمایش به منظور بررسیشکل خوراك و منابع مختلف فیبريبر عملکرد جوجههاي گوشتی با استفاده از 400 قطعه جوجه گوشتی مخلوط دو جنس سویه راس 308 در یک دوره 42 روزه در قالب طرح کامل تصادفی و به صورت آزمایش فاکتوریل 2 × 5 با 10 تیمار، 4 تکرار و 10 قطعه در هر تکرار انجام شد. تیمارهاي آزمایشی شامل منابع مختلف فیبر 3 - درصد پوسته آفتابگردان، 3 درصد سبوس گندم، 3 درصد تفاله چغندرقند، نیم درصد فیبر نامحلول فرآوري شده تجاري آربوسل - و جیره شاهدو دو شکل خوراك - آردي و پلت - بودند. در طول آزمایش، جیره پایه براي دورهآغازین 1 - تا 21 روزگی - حاوي انرژي متابولیسمی 3000 کیلوکالري در کیلوگرم و پروتئین خام 22 درصد و براي دورهرشد 22 - تا 42 روزگی - حاوي انرژي متابولیسمی 3100 کیلوکالري بر کیلوگرم و پروتئین خام 20 درصد بر اساس نیازهاي جوجه گوشتی - NRC ,1994 - تنظیم شد. جیره پایه بر پایه ذرت- کنجاله سویا بود و در ترکیب جیره 3 درصد ماسه شسته شده استفاده شد و منابع مختلف فیبري جایگزین ماسهدر جیرهپایه شدند. آب و خوراك به صورت آزاد در اختیار جوجهها قرار گرفت. خوراك مصرفی و اضافه وزن پرندگان به صورت هفتگی رکوردبرداري و ضریب تبدیل خوراك محاسبهشد. تعداد و وزن تلفات بهصورت روزانه ثبت گردید. دادههاي حاصل با نرم افزار آماري - 22 - SAS و رویه مدل خطی عمومی - GLM - آنالیز گردیدند. مقایسه میانگینها با آزمون دانکن و در سطح معنی داري 0/05 انجام شد.
نتایج و بحث
اثر تیمارهاي آزمایشی بر میانگین خوراك مصرفی، اضافه وزن و ضریب تبدیل خوراك جوجههاي گوشتی در دورههاي مختلف پرورش به ترتیب در جداول 1، 2 و 3 نشان داده شده است. اثر متقابل منابع فیبري و شکل خوراك در دوره آغازین 21-1 - روزگی - ، دوره رشد 22 - تا 42 روزگی - و همچنین کل دوره 1 - تا 42 روزگی - معنیدار بود . - P<0/05 - در دوره آغازین بیشترین میزان مصرف خوراك در پرندگان تغذیه شده با جیره پلت داراي سبوس گندم و تفاله چغندرقند بود . - P<0/05 - در دوره رشد و نیز کل دوره، تیمار پلت داراي سبوس گندم بیشترین مصرف خوراك را نسبت به سایر تیمارها به خود اختصاص داد . - P< 0/05 - اثر متقابل فیبر و شکل خوراك تنها در دوره آغازین بر افزایش وزن و ضریب تبدیل خوراك پرندگان تأثیرمعنیداري داشت . - P<0/05 - بیشترین افزایش وزن در جیره پلت داراي سبوس گندم در دوره آغازین بود که تفاوت معنیداري با سایر تیمارها داشت . - P<0/05 - در دوره آغازین، بهترین ضریب تبدیل خوراك در پرندگان تغذیه شده با جیره پلت داراي سبوس گندم، پوسته آفتابگردان و آربوسل مشاهده شد . - P<0/05 -
جدول . 1 تاثیر تیمارهاي آزمایشی بر میانگین خوراك مصرفی جوجه هاي گوشتی در دوره هاي مختلف پرورش
محققان گزارش دادند که استفاده از سبوس گندم 4 - یا 8 درصد - می تواند به عنوان یک راهحلی براي بهبود مصرف خوراك جوجههاي گوشتی مورد استفاده شود .[20] افزودن 2/3 درصد تفاله چغندرقند در جیره جوجههايگوشتی سبب افزایش میانگین خوراك مصرفیروزانه و میانگین افزایش وزن روزانه در سن 14 تا 21 روزگی گردید. هرچند افزودن 4/6 یا 9/2 درصد تفاله چغندرقند سبب کاهش میانگین خوراك مصرفی روزانه و میانگین افزایش وزن روزانه شد .[19] در آزمایشی با استفاده از 2 نوع فیبر محلول و نامحلول - تفاله چغندرقند و سبوس جو - به صورت ذرات ریز - کوچکتر از 0/5 میلی متر - و درشت - بین 0/5 تا 2 میلی متر - تأثیر معنی داري بر مصرف خوراك جوجه هاي گوشتی در سن 21 روزگی مشاهده نشد .[13] در تحقیقی به منظور بررسی اثر افزودن سبوس گندم - به عنوان منبعی از الیاف نامحلول - در جیره بر پایه جو - که از 11 تا42 روزگی تغذیه شد - ، نشان داده شد که در جیره
