بخشی از مقاله
چکیده
به منظور بررسی تاثیر دو فاکتور میزان ضایعات خشک نانوایی در جیره - با 5 سطح 0، 5، 10، 15 و 20 درصد - و دو نوع ماده باند کننده سموم قارچی - توکسین بایندر - - مایکوزورب و توکسی باند به ترتیب در مقادیر 0/015 و 0/025 درصد - بر صفات اقتصادي مرغ هاي گوشتی، 990 قطعه جوجه تجارتی سویه راس - نر و ماده - مورد استفاده قرار گرفت. میزان ضایعات خشک نانوایی در جیره و همچنین وجود توکسین بایندر تاثیر معنی داري بر افزایش تراکم بستر در هر دو سن 25 و 45 روزگی داشت
با افزایش درصد ضایعات نانوایی در جیره، تعداد و شدت آلودگی پر مرغ ها با مواد بستري افزایش و یا به عبارت دیگر نمره تمیزي آنها کاهش معنی داري یافت . - P>0/05 - با افزایش میزان ضایعات نانوایی در جیره، فراوانی زخم هاي سینه با نمره 4، به طور معنی داري افزایش یافت.
فراوانی زخم هاي سینه با شدت کم - نمره 1 و - 2 براي مرغ هاي گوشتی دریافت کننده مایکوزورب در جیره، همسان با دو گروه دیگر بود ولی فراوانی زخم هاي با شدت بالا - نمره 3، 4 و - 5 به طور قابل ملاحظه اي از دو گروه دیگر کمتر بود. نتیجه گیري می شود که وارد نمودن ضایعات نانوایی به جیره مرغ هاي گوشتی در مقادیر بالاتر از 5 درصد، تاثیر منفی بر پارامتر هاي بستر پرورش مرغ گوشتی دارد و افزودن هیچ یک از دو نوع ماده تجارتی باند کننده سموم قارچی مایکوزورب و توکسی باند تاثیر ي بر تعدیل و یا حذف اثرات منفی مذکور ندارد.
مقدمه
ارزش ضایعات خشک نانوایی به عنوان یک منبع انرژي برا ي نشخوار کنندگان و تک معده اي ها از جمله طیور، توسط محققین بررسی شده است - عبدالطیف و همکاران، . - 2004 اما کاربرد این مواد در تغذیه طیور به دلیل ابهام در مورد میزان نمک و چربی، عدم دسترسی مداوم به انبوه نان خشک، عدم ثابت بودن ترکیب و اجزاي ضایعات نانوایی - به لحاظ میزان آرد، خمیر و نان - و از همه مهم تر آلودگی به کپک و قارچ مورد ابهام است. آفلاتوکسین ها با اثرات زینابار گسترده، مهمترین سموم قارچی در ضایعات نان و نانوایی ها است که بایستی تمهیدات لازم براي خنثی سازي و یا تقلیل آنها به زیر سطح مجاز اندیشیده شود
حذف و یا غیر فعال سازي سموم قارچی در ضایعات نانوایی همچون سایر منابع خوراك دام از روشهاي مختلفی امکان پذیر است. اما کاربردي ترین روش، استفاده از موادي تحت عنوان مواد باند شونده با سموم قارچی - توکسین بایندر - می باشد که موجب قطع و یا کاهش جذب سموم قارچی در دستگاه گوارش حیوان میزبان می شوند. از جمله این مواد سیلیکاتهاي آلومینیوم - کلسیم، مینرال هاي رسی و زئولیتی و ترکیبات گلوکان ها ي استخراج شده از دیواره مخمر ها هستند
این مطالعه به منظور بررسی تاثیر دو فاکتور میزان ضایعات خشک نانوایی در جیره - با 5 سطح 0، 5، 10، 15 و 20 درصد - و دو نوع توکسین بایندر - مایکوزورب و توکسی باند به ترتیب در مقادیر 0/015 و 0/025 درصد - بر صفات اقتصادي مرغ هاي گوشتی اجرا شد.
مواد و روش ها
گله آزمایشی مورد استفاده براي این آزمایش شامل 990 قطعه جوجه گوشتی سویه راس - نر و ماده - بود که در سالنی با سیستم بسته و تهویه عرضی پرورش یافت. جوجه ها با تراکم 0/083، متر مربع به ازاي هر پرنده در 45 پن - با ابعاد 2 1 متر - جاي داده شدند. دو جیره ي غذایی آغازین 1-21 - روزگی؛ Kcal 3200 انرژي قابل متابولیسم و 23/7 درصد پروتئین - و جیره ي غذایی دوره رشد 22-56 - روزگی؛ Kcal 3200 انرژي قابل متابولیسم و 20/67 درصد پروتئین - هر یک شامل مقادیر 0، 5، 10، 15 و 20 درصد ضایعات خشک نانوایی بر اساس توصیه هاي ان . آر . سی NRC - ، - 1994 تهیه و به مرغ ها خورانده شد. آنالیز نمونه هاي ضایعات نانوایی براي میزان سموم قارچی در گزارش خسروي نیا و رحیمی - 1384 - ارایه شده است. در تمام طول آزمایش مصرف آب و دان براي جوجه ها بصورت اختیاري بود.
در این آزمایش تاثیر دو فاکتور اصلی "میزان ضایعات خشک نانوایی در جیره" و "نوع توکسین بایندر" بر صفات مورد نظر بررسی شد. فاکتور نوع توکسین بایندر داراي سه سطح عدم وجود توکسین بایندر در جیره، توکسین بایندر مایکوزورب 0/015 - درصد - و توکسین بایندر توکسی باند 0/025 - درصد - بود. در مجموع، آزمایش با 15 تیمار و هر تیمار در 3 تکرار و هر تکرار مشتمل بر مخلوطی تصادفی از 22 جوجه نر و ماده سویه راس اجرا شد.
براي تخصیص نمره زخم سینه و جراحت کف پا از طریق مشاهده و ارزیابی ظاهري آسیب بافتی در ناحیه سینه و یا روي بالشتک پا به هر مرغ نمره اي از 0 - عدم وجود زخم یا جراحت - تا 5 - وجود زخم یا جراحت گسترده - اختصاص یافت. تراکم بستر از طریق مشاهده مستقیم و قضاوت براي درصدي از بستر هر پن که به صورت کلوخه اي و سفت درآمده بود، اندازه گیري شد. سنجش دما و رطوبت بستر با دماسنج ó رطوبت سنج الکترونیکی در عمق 1 تا 2 سانتی متري سطح بستر - با رعایت محل نمونه گیري همسان و فاصله مساوي از آبخوري و دانخوري در هر پن - انجام شد.
نتایج و بحث
میزان ضایعات نانوایی در جیره تاثیر معنی داري بر فراوانی شیوع زخم هاي سینه و جراحات کف پا در جوجه ها نداشت اما شدت زخم ها و جراحات تحت تاثیر قرار گرفت. به طوریکه، با افزایش میزان ضایعات نانوایی در جیره فراوانی زخم هاي سینه با نمره 4، به طور فاحشی افزایش یافت - جدول . - 1 این موضوع با رطوبت بیشتر بستر براي مرغ هاي تغذیه شده با جیره هاي حاوي درصدهاي بالاتر ضایعات نانوایی ارتباط داشت. محققین نشان داده اند که جیره هاي حاوي سطوح بالاي گندم به دلیل وجود پلی ساکارید هاي غیر نشاسته اي، موجب خیس شدن بستر و افزایش شیوع و شدت زخم هاي سینه و جراحات کف پا می شوند.
فراوانی زخم هاي سینه با شدت کم - نمره 1 و - 2 براي مرغ هاي دریافت کننده 0/015 درصد مایکوزورب در جیره، همسان با دو گروه دیگر بود ولی فراوانی زخم هاي با شدت بالا - نمره 3، 4 و - 5 به طور قابل ملاحظه اي از دو گروه دیگر کمتر بود. این موضوع در مورد فراوانی جراحات کف پا صادق نبود و امکان ارایه روندي از تغییرات شدت و فراوانی این نوع جراحات در ارتباط با نوع توکسین بایندر وجود نداشت
میزان ضایعات خشک نانوایی در جیره تاثیر معنی داري بر تراکم بستر در هر دو سن 25 و 45 روزگی داشت . - P<0/05 - در سن 25 روزگی وجود سطوح بالاتر ضایعات نانوایی در جیره، موجب کمتر بودن تراکم بستر شد ولی در سن 45 روزگی تمام بسترها درصد بالایی از تراکم را نشان دادند. با این وجود، براي سطوح بالاتر ضایعات نانوایی 15 - و 20 درصد - تراکم بستر به طور محسوسی کمتر بود.
دما و رطوبت بستر تحت تاثیر میزان ضایعات خشک نانوایی در جیره قرار نگرفتند . - P>0/05 - میانگین دماي بستر در هر سن براي تیمار هاي مختلف، بسیار نزدیک به هم بود. دماي بستر در سن 45 روزگی به طور یکنواخت حدود 5 درجه کمتر از دماي سن 25 روزگی بود و این کاهش دما ارتباط واضحی با تغییر درصد رطوبت بستر داشت. با افزایش درصد ضایعات نانوایی در جیره، تعداد و شدت آلودگی پر مرغ ها با مواد بستري افزایش و یا به عبارت دیگر نمره تمیزي آنها کاهش معنی داري یافت
این موضوع با درصد بالاتر رطوبت بستر این مرغ ها قابل توجیه است. نمره تمیزي لاشه مرغ موضوع تاثیر گذاري بر قیمت فروش مرغ است. وجود 0/015 درصد میکوزورب و یا 0/025 درصد توکسی بایندر در جیره تاثیر معنی داري بر تراکم، دما و رطوبت بستر در سنین 25 و 45 روزگی نداشت . دو نکته قابل توجه در ارتباط با وجود توکسین بایندر ها در جیره، افزایش تراکم بستر در سن 25 روزگی و کاهش درصد رطوبت بستر در سن 45 روزگی با استفاده از توکسین بایندر ، صرفنظر از نوع آن، بود
نتیجه گیري می شود که وارد نمودن ضایعات نانوایی به جیره مرغ هاي گوشتی در مقادیر بالاتر از 5 درصد، تاثیر منفی بر پارامتر هاي بستر پرورش مرغ گوشتی دارد و افزودن هم زمان هیچ یک از دو نوع توکسین بایندر مایکوزورب و توکسی باند تاثیر ي بر تعدیل و یا حذف اثرات منفی مذکور ندارد.
