بخشی از مقاله
چکیده
هدف از این تحقیق بررسی میزان انتقال آفلاتوکسین M1 به شیر تحت تأثیر جذب کننده سموم قارچی چند جزئی و تأثیر آن بر فاکتورهاي تولید مثلی میباشد. در این پژوهش تعداد 60 راس گاو شیري نژاد هلشتاین با میزان تولید و شکم زایش یکسان در غالب یک طرح کاملاً تصادفی با 2 تیمار و 30 تکرار مورد استفاده قرار گرفتند که تیمارها شامل: کنترل و توکسین بایندر بود. طول دوره آزمایش 84 روز که 10 روز اول به منظور از بین رفتن تأثیر بایندرهاي قبلی و روز 11 توکسین بایندر به جیره اضافه شد و از روز 11 تا 84 در گروه درمانی - براساس توصیه تولید کننده - مورد مصرف قرار گرفت. در ابتداي دوره از جیره مخلوط نمونهگیري و در آزمایشگاه میزان آفلاتوکسین توسط دستگاه HPLC مورد آنالیز قرار گرفت. جهت آنالیز غلظت آفلاتوکسین M1 نمونه هاي شیر در روزهاي 17، 34، 57، 77 و 84 از گاوها در تیمارها گرفته شد. پس از پایان دوره مصرف، تعداد تلقیح به ازاي آبستنی، کیست هاي تخمدانی، عفونت هاي رحمی، فاصله زایش تا آبستنی، روزهاي باز و روزهاي جمع شدن رحم مورد آنالیز قرار گرفت. نتایج نشان داد که جیره هاي مخلوط داراي سموم قارچی Deoxynivalenol، Fumonisin B1 و Fumonisin B 2 بوده و تیمار درمانی توکسین بایندر داراي تاثیر مطلوب در جذب توکسین قارچی در خوراك دام و کاهش شیوع کیست هاي تخمدانی و رزوهاي جمع شدن رحم می گردد. در کل نتیجه گیري می شود که توکسین بایندر در جذب توکسین خوراك و فاکتورهاي تولید مثلی گاوهاي شیري موثر می باشند.
واژههاي کلیدي: توکسین بایندر، جیره، شاخص هاي تولید مثلی، گاو شیري
مقدمه
مایکوتوکسینها متابولیتهاي ثانویه سمی هستند که به وسیله گونههاي مختلف قارچها تولید شده و در زمان قرارگرفتن در معرض آنها منجر به ایجاد تأثیرات نامطلوب بر حیوانات میشوند. جیره مخلوط نشخوارکنندگان شامل علوفه و کنسانتره میتواند منبعی از تمام مایکوتوکسینها باشد که باعث آلوده شدن جیره میشود - آرپاد و رادومیر، . - 1999 تعدادي از مایکوتوکسینها توسط فلور شکمبه غیر فعال شده در حالی که دیگر مایکوتوکسین ها بدون تغییر عبور کرده یا به متابولیتهاي دیگري تبدیل میگردند که همچنان فعالیت بیولوژیکی خود را دارند. بنابراین اثر مهاري شکمبه، مقاومت گاوهاي شیري و دیگر نشخوارکنندگان در برابر مایکوتوکسینها را تعیین می نماید. در صورت ابتلا به بیماري ها این امکان وجود دارد که اثر مهاري شکمبه در متابولیسم سموم ناتوان مانده و این سموم جذب می گردند. علاوه بر میزان جذب سموم و اثرات منفی سموم بر سلامت حیوان، دفع مایکوتوکسینها و متابولیت هاي فعال به داخل شیر نیز از اهمیت بالایی برخوردار می باشد - فینک گرملز، . - 2008 به منظور جلوگیري از بیماري ناشی از مایکوتوکسین ها، تاکنون راهکارهاي مختلفی مورد بررسی قرار گرفته است که میتوانند به فنون پیش و پس از برداشت و روشهاي زیستی، شیمیایی و فیزیکی تقسیم گردند . در میان این روشها جذب کنندگان مایکوتوکسینها به عنوان اضافه شونده به غذا یکی از امید بخشترین و گستردهترین روش ها براي کاهش خطر بیماري هاي ناشی از مایکوتوکسین در حیوانات مزرعهاي و کاهش انتقال مایکوتوکسین ها از غذاي آلوده به محصولات دامی میباشد - دیاز و اسمیت، . - 2005 هدف از این تحقیق بررسی میزان انتقال آفلاتوکسین M1 به شیر تحت تأثیر جذب کننده سموم قارچی چند جزئی و تأثیر آن بر فاکتورهاي تولید مثلی بود.
مواد و روشها
در این پژوهش، تعداد 60 رأس گاو شیري هلشتاین با میانگین شیردهی یکسان 1 - تا - 1/13 در دو تیمار 30 راسی کنترل - بدون توکسین بایندر - و درمان - حاوي توکسین بایندر چند جزیی، مایکوفیکس پلاس شرکت بایومین اتریش - بصورت تصادفی تقسیم بندي شدند . طول دوره آزمایش 84 روز و از زمان زایمان بود و در ابتداي دوره از جیره مخلوط نمونهگیري به عمل آمده و در آزمایشگاه میزان آفلاتوکسین توسط دستگاه HPLC مورد آنالیز قرار گرفت. پس از آن دام ها وارد طرح شده و 10 روز اول به منظور از بین رفتن تأثیر بایندرهاي قبلی، سپري گردید. در روز 11 توکسین بایندر به جیره اضافه شد و از روز 11 تا 84 در گروه درمانی - براساس توصیه تولید کننده - مورد مصرف قرار گرفت. جهت آنالیز غلظت آفلاتوکسین M1 نمونه هاي شیر در روزهاي 17، 34، 57، 77 و 84 از همه گاوها در تیمارها گرفته شد. پس از پایان دوره مصرف نیز، تعداد تلقیح به ازاي آبستنی، کیست هاي تخمدانی، عفونت هاي رحمی، فاصله زایش تا آبستنی، روزهاي باز و روزهاي جمع شدن رحم توسط دامپزشک فارم در کارتکس هر گاو نوشته شد و سپس مورد آنالیز آماري قرار گرفت.
نتایج و بحث
نتایج مربوط به مقدار توکسین هاي موجود در خوراك به ترتیب بیشترین مقدار سم، مربوط به Deoxynivalenol، Fumonisin B1 و Fumonisin B2 با مقدارهاي 67/3، 51 و 50 بود و مابقی سموم کمتر از حد مجاز بودند. نتایج مربوط به تاثیر توکسین بایندر بر شاخص هاي تولید مثلی در طی این مطالعه در شکل 1 آورده شده است. داده هاي آماري مربوط به میانگین تعداد تلقیح به ازاي آبستنی و عفونت هاي رحمی نشان می دهد که بین دو تیمار اختلاف آماري معنی داري وجود ندارد ولی در میزان کیست تخمدانی بین دو تیمار آزمایشی اختلاف آماري معنی داري وجود دارد - P<0/05 - بطوریکه در تیمار توکسین بایندر شیوع کیست تخمدانی نسبت به تیمار کنترل کاهش معنی داري وجود دارد. در مطالعات انجام شده در رابطه با تاثیر مایکوتوکسین ها بر کیست تخمدانی نشان داده شده است که با توجه به ماهیت استروژنیک این نوع توکسین ها بر میزان کیست هاي تخمدانی تاثیر گذار بوده و شیوع کیست هاي در موارد وجود مایکوتوکسین ها در جیره افزایش می یابد که این یافته با یافته هاي تحقیق ما مطابقت دارد - پیرستانی و طغیانی، . - 2010 در تحقیق حاضر نشان داده شد که توکسین بایندر منجر به کاهش میزان توکسین موجود در جیره غذایی می گردد و بنابراین شیوع کیست هاي تخمدانی در این گروه کاهش یافته است.
شکل :1 تاثیر گروه هاي مورد آزمایش بر شاخص هاي تولید مثلی
حروف متفاوت نشان دهنده اختلاف آماري معنی دار می باشند. - . - P<0/05 همچنین نتایج مربوط به تاثیر توکسین بایندر بر دیگر شاخص هاي تولید مثلی در طی این مطالعه در شکل 2 آورده شده است. در تیمارهاي مورد آزمایش فاصله زایش تا آبستنی و روزهاي باز اختلاف آماري معنی داري وجود ندارد که بیانگر این نکته است که توکسین بایندر اثرات منفی نیز در مقایسه با تیمار کنترل ایجاد نکرده است. نتایج حاصل از این بررسی در ارزیابی روزهاي جمع شدن رحم نشان داد که تفاوت معنی داري - P<0/05 - بین تیمار کنترل تیمار توکسین بایندر ایجاد شده است که در تیمار توکسین بایندر تعداد روزهاي جمع شدن رحم کاهش یافته است. در رابطه با جمع شدن رحم، مطالعات نشان داده است که با توجه به بهبود عملکرد گوارشی در دام، گاوها کمتر دچار بالانس منفی انرژي می گردند. همچنین تحقیقات نشان می دهد که توکسین ناشی از مایکوتوکسین در جیره غذایی بر شاخص هاي تولید مثلی از قبیل تعداد تلقیح به ازاي آبستنی، فاصله زایمان تا اولین تلقیح و فاصله زایمان تا آبستنی معنی دار نبوده ولی اختلاف موجود در این شاخص ها می تواند ناشی از اختلالات هورمونی، بالانس منفی انرژي و مشکلات تولید مثلی باشد که این نتایج با نتایج تحقیق حاضر هم خوانی دارد - پیرستانی و طغیانی، . - 2010
شکل :2 تاثیر گروه هاي مورد آزمایش بر شاخص هاي تولید مثلی
حروف متفاوت نشان دهنده اختلاف آماري معنی دار می باشند. - . - P<0/05
