بخشی از مقاله
چکیده
براي رشد و نمو مطلوب گیاهان زراعی،هتأمین نیتروژن مورد نیاز در طول دوره رشد ضروري استگ یکی از روشههاي مکمل براي مصرف کودهاي نیتروژنه، محلولهپاشی کود اوره استگ این آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوكههاي کامل تصادفی در ع تکرار اجرا شدگ مقدار کود اورة مصرفی معادل طمگ کیلوگرم در هکتار در نظر گرفته شد، که از این مقدار طخ درصد قبل از کاشت و باقیهمانده و یا درصدي از آن به صورت محلولهپاشی در چهار مرحله رشدي مورد استفاده قرار گرفتگ عوامل مورد بررسی در این آزمایش عبارت بودند ازثهالفاهمراحل مختلف رشد هGالرگg پنجه زنی،هچg ساقه رفتن، سنبلدهی، پرشدن دانه و با مقادیر مختلف محلولهپاشی کود اوره
نتایج این بررسی نشان داد که محلولهپاشی اوره در مراحل مختلف رشد به طور معنیهداري عملکرد دانه، تعداد دانه در سنبله، ارتفاع بوته و درصد پروتئین در دانه را تحت تأثیر قرار داد همهچنین وزن خشک کل بوته، عملکرد دانه، شاخص برداشت،هوزن هزار دانه، ارتفاع بوته و درصد پروتئین در دانه به طور معنیهداري تحت تأثیر مقادیر مختلف محلولهپاشی کود اوره قرار گرفتندگهاثر متقابل دو عامل مورد بررسی بر عملکرد دانه، وزن هزار دانه و ارتفاع بوته معنی دار بود
مقدمه
براي رشد و نمو مطلوب گیاهان زراعی، تأمین نیتروژن مورد نیاز در طول دوره رشد ضروري است،هبه علاوه زمان و نحوهه مصرف کودهاي نیتروژنه نیز نقش بسزایی در تولید محصولات زراعی دارد ، پس از گل دهی جذب نیتروژن توسط ریشه گندم به شدت کاهش میابد و براي جبران نیاز دانه هاي در حال رشد، نیتروژن از برگه ها و ساقه ها به سنبله انتقال میابد به عبارت دیگر کمبود نیتروژن بر توزیع مواد فتوسنتزي بین اندامههاي رویشی و زایشی مؤثر بوده و می تواند مراحل فنولوژیکی رشد و نمو را با تحت تأثیر قرار دهدههباي بوردي و مصرف نیتروژن در مرحله زایشی علاوه بر تأثیر بر عملکرد باعث افزایش کیفیت دانه میهشودگه ارزش نانوایی گندم یکی از مهمهترین خواص مشخص کننده کیفیت آرد حاصل از دانه است مصرف کودهاي شیمیایی و به ویژه نیتروژنه میهتواند سبب افزایش مقدار گلوتن و بالا رفتن کیفیت نانوایی گردد به این منظور یافتن روش مناسب براي جبران نیتروژن مورد نیاز گندم در مراحل مختلف رشد گندم ضروري به نظر میهرسدگ یکی از روشهاي مکمل براي مصرف کودهاي نیتروژنه، محلولهپاشیهکود اوره است در این روش برگ ها مهمهترین اندام جذبهکننده نیتروژن محسوب می شونداگرچه محلولهپاشی نیتروژن بر روي برگ ها فقط بخشی از نیاز غذایی گیاه را تأمین میهکند، با این وجود حائز اهمیت است در این روش کارایی انتقال نیتروژن به دانه بسیار بالاست به طوريهکه حدود درصد نیتروژن جذب شده به دانه ها انتقال میابد معمولاً از این روش هنگام ظهور علائم کمبود و همهچنین به منظور افزایش کیفیت محصول استفاده میشود اوره تنها کود نیتروژنه است که از آن میهتوان به صورت محلولهپاشی بر روي برگ ها استفاده کرد بیشترین تأثیر محلولهپاشی هنگامی است که برگها به حداکثر سطح خود رسیده باشندق اوره با سرعت بیشتري جذب برگ میهشودگهبه طوريکه در مدتی کمهتر از لا ساعت بیش از طخ درصد اورهاي که روي گیاه پاشیده شده است جذب می شود از آن جا که در مرحله گلهدهی سطح برگ بیشهتر گیاهان زراعی به حداکثر مقدار خود رسیده و در این زمان نیاز گیاه بیش از مقدار جذب شده از خاك استگردر گیاهان زراعی درطول دوره پرشدن دانه مقدار زیادي از عناصر غذایی در فرآیند سنتز مواد فتوسنتزي از زمین تخلیه میهشود و به علاوه جذب عناصر از طریق ریشه براي تأمین نیاز گیاه به تأخیر میهافتد، این روش براي رساندن مواد غذایی به گیاه بیشترین تأثیر را خواهد داشت
گندم در دو مرحله پنجه زدن و تشکیل سنبله بیشهترین مقدار نیتروژن را جذب میکند کمبود نیتروژن در مرحله پنجه زنی باعث عدم تولید پنجه هاي قوي و بارور می گردد هنیان و زیو، مصرف نیتروژن در زمان ظهور برگ پرچم باعث ساخت بیشهتر مواد فتوسنتزي در زمان گلهدهی و دوام بیشهتر اندامههاي فتوسنتزي میهشود و از اینهرو موجب افزایش وزن دانه میهگرددگهحذف برگ پرچم در زمان سنبله دهی موجب کاهش مقدار نیتروژن دانه شده و این نشانهدهنده نقش برگ پرچم در تحرك و انتقال نیتروژن به دانهههاي در حال رشد میهباشد دوام سطح برگ بعد از گلهدهی عامل مهم در تولید دانه در گندم میهباشد و با مصرف کود نیتروژنه در آخر فصل دوام سطح برگ افزایش میهیابد در مرحله پرشدن دانه نیاز به نیتروژن افزایش میهیابدگ در این مرحله کمبود ذخائر خاك میهتواند موجب محدودیت تولید محصول شودگ بیش از نصف پروتئین دانه ممکن است از نیتروژنی که در مرحله پرشدن دانه جذب شده به دست آید گندم براي ساخت پروتئین نیاز به نیتروژن داردگ مصرف کود سرك بعدهاز مرحله تلقیح بر روي تعداد گلچه ها تأثیر اندکی دارد، اما میهتواند موجب افزایش مقدار پروتئین دانه شود که در تعیین کیفیت پخت نان اهمیت زیادي دارد نتایج پژوهشههاي انجام گرفته نشان میهدهد که محلولهپاشی اوره عملکرد دانه، تعداد دانه در سنبله، عملکرد ماده خشک، شاخص برداشت و مقدار پروتئین دانه را افزایش میهدهد به این نتیجه رسیدند که محلولهپاشی برگی سویا در دوران پرشدن دانه ها می تواند از کمبود عناصر غذایی در بوته ها جلوگیري نموده و باعث افزایش محصول گردد
