بخشی از مقاله
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر پربیوتیک ایمکس اولترا بر برخی از پارامترهای خونشناختی بچه ماهیان قزلآلای رنگینکمان - Oncorhynchus mykiss - آزمایشی با تعداد 600 قطعه بچه ماهی با میانگین وزنی 18±2 گرم در مزرعه پرورش ماهی هامون در قالب یک طرح کاملاً تصادفی به مدت 45 روز انجام شد. تیمارهای آزمایشی مورد استفاده شامل چهار سطح صفر - شاهد - ، 1، 2 و 3 گرم پربیوتیک در هر کیلوگرم جیره تجاری هرکدام با سه تکرار بود. غذادهی در طول دوره بهصورت دستی تا حد سیری، روزانه در سه نوبت انجام شد. در انتهای دوره آزمایش، خونگیری از ورید ساقه دمی 60 عدد بچه ماهی بهظاهر سالم 5 - عدد از هر تکرار - انجام شد و پارامترهای خونشناختی مطابق روشهای معمول آزمایشگاهی موردسنجش قرار گرفت. بر اساس نتایج بهدستآمده هیچ گونه اختلاف معنیداری در مقدار MCV خون بچه ماهیان تغذیه کرده از تیمارهای آزمایشی در مقایسه با گروه شاهد مشاهده نشد . - p<0/05 - بیشترین تعداد WBC و کمترین مقدارMCH و MCHC خون در تیمار حاوی 1 گرم پربیوتیک و بیشترین مقدار RBC، Ht، Hb در تیمارهای حاوی 2 گرم پریبیوتیک در هر کیلوگرم جیره غذایی ثبت شد . - p<0/05 - درمجموع نتایج مطالعه حاضر نشان داد که افزودن پربیوتیک ایمکس اولترا به جیره روزانه بچه ماهیان قزلآلای رنگینکمان میتواند باعث بهبود برخی از پارامترهای خونشناختی و افزایش توان سیستم ایمنی در اینگونه مؤثر باشد.
کلمات کلیدی: پریبیوتیک، مکمل سازی، پارامترهای خونشناختی، قزلآلای رنگینکمان
مقدمه
امروزه ایده استفاده از ارگانیزمهای پروبیوتیکی و ترکیبات پربیوتیکی بهمنظور بهبود فلورمیکروبی روده و نقش بالقوه آنها در ممانعت از تجمع - کلنی شدن - باکتریهای بیماریزا در روده ماهیها و نرمتنان موردتوجه بسیاری از محققین قرارگرفته است - Das et al., . - 2017 پریبیوتیکها، ترکیبات غذایی غیرقابل هضمی میباشند که بهطور انتخابی با تحریک رشد و یا فعالیت یک یا تعداد محدودی از باکتریهای موجود در روده اثرات سودمندی برای میزبان داشته و بدین ترتیب باعث بهبود سلامت در میزبان میشوند - Gibson . - and Roberfroid, 1995 استفاده از پریبیوتیکها بهعنوان مکملهای غذایی که در افزایش رشد و تقویت سیستم ایمنی نقش دارند ازجمله راهکارهایی است که می تواند در افزایش سلامت، کارایی تغذیه و مقاومت نسبت به استرس و عوامل بیماریزا مفید واقع شود - اکرمی و همکاران، . - 1389 در زمینه استفاده از پریبیوتیکها در جیره غذایی ماهیان، تقرباًی تمام تحقیقات انجامشده بر ترکیبات خاصی مانند اینولین و مانان الیگوساکاریدها یا MOS متمرکز شده است. با توجه به این موضوع مطالعه حاضر باهدف استفاده ترکیب تجاری ای-مکس اولترا در جیره غذایی بر برخی از پارامترهای خونشناختی بچه ماهیان قزلآلای رنگینکمان بهمنظور معرفی این ترکیبات در صنعت آبزیپروری انجام شد.
مواد و روشها
برای انجام این آزمایش تعداد 600 عدد بچه ماهی با میانگین وزنی 18±2 گرم - میانگین±انحراف معیار - از یکی از کارگاه های تکثیر و پرورشی ماهی قزلآلای رنگینکمان - جاده هراز، مازندران - تهیه و به کارگاه خصوصی پرورش ماهیان سردآبی هامون - گلستان، آزادشهر - منتقل شدند. باگذشت دوره آداپتاسیون به مدت 7 روز بچه ماهیان به شکل تصادفی در چهار استخر آبراههای در ابعاد - m - 20×3×1 با تراکم و شرایط نگهداری تقرباًی یکسان هر یک حاوی سه قفسهای توری در ابعاد 0/6×0/6×1 - m3 - تقسیم شدند. هر حوضچه بهمنزله یک تیمار آزمایشی و هر قفس بهمنزله یک تکرار در نظر گرفته شد - درمجموع 12 قفس توری - . تغذیه بچه ماهیان روزانه در سه نوبت - ساعات 8:00؛ 14:00 و - 20:00 و معادل 5 درصد وزن بدنی آنها با استفاده از 4 جیرههای غذایی با سطوح انرژی و محتوی نیتروژن یکسان با 4 سطح مختلف پریبیوتیک ایمکس اولترا شامل صفر - شاهد - ، 1، 2 و 3 گرم پریبیوتیک در هر کیلوگرم جیره غذایی به مدت 45 روز انجام شد. در پایان دوره آزمایش از هر تکرار تعداد 5 عدد بچه ماهیمجموعاً - 60 بچه ماهی - بهطور تصادفی صید و عملیات نمونهبرداری از خون ماهیان با استفاده از سرنگهای 2 میلیمتری از طریق ورید ساقه دمی آنها انجام شد. تغذیه ماهیان 24 ساعت قبل از خونگیری بهطور کامل قطع شد و در هنگام خونگیری از مواد بیهوش کننده به دلیل احتمال تأثیر بر شاخصهای خونی استفاده نشد. بچه ماهیان از طریق وارد آوردن ضربه به ناحیه سر بیهوش میشدند. شاخصهای خونی شامل تعداد گلبولهای سفید، تعداد گلبولهای قرمز، درصد هماتوکریت و میزان هموگلوبین طبق روشهای استاندارد آزمایشگاهی - Klontz,1994 - ؛ و اندازهگیری اندیسهای گلبولی از طریق فرمولهای مربوطه - Asadi et al., 2012 - اندازهگیری شدند. آنالیز آماری دادهها با استفاده از نرمافزار SPSS ورژن 25 تحت ویندوز و به روش آنالیز واریانس یکطرفه شد و نتایج بهدستآمده بهصورت انحراف معیار میانگین ارائه گردید.
نتایج و بحث
نتایج آنالیز پارامترهای خون شناختی بچه ماهیان قزل آلای رنگین کمان در پایان دوره 45 روزه غذادهی تحت تأثیر جیره های غذایی مکمل سازی شده با پریبیوتیک ایمکس اولترا اختلاف معنیداری در مقدار MCV خون نشان نداد . - p>0/05 - بالاترین تعداد WBC و کمترین مقدار MCH و MCHC در تیمار حاوی کمترین مقدار پریبیوتیک - 1 g/kg - و بیشترین مقدار RBC، Ht، Hb در تیمار حاوی 2 g/kg پریبیوتیک در هر کیلوگرم جیره غذایی ثبت شد . - p<0/05 -
جدول-:1 مقایسه برخی از شاخصهای خونشناختی بچه ماهیان قزلآلای رنگینکمان تحت پریبیوتیک ایمکس اولترا
در تائید این نتایج یاراحمدی و همکاران - 1393 - با به کارگیری پریبیوتیک تجاری ایمنوژن، جواهری بابلی و دائر - 1393 - با بهکارگیری پریبیوتیک دیواره سلولی مخمر Saccharomyces cerevisiae و امانی دنجی و همکاران - 1394 - با بهکارگیری پریبیوتیک مانانالیگوساکارید در جیره غذایی ماهی قزل آلای رنگین کمان شاهد کاهش معنیدار تعداد گلبول های سفید خون در تیمارهای آزمایشی در مقایسه با گروه شاهد بودند؛ اما هیچگونه اختلاف معنیداری در تعداد گلبولهای قرمز، درصد هماتوکریت، میزان هموگلوبین و اندیسهای گلبولی خون بین تیمار آزمایشی مشاهده نکردند. درحالیکه در مطالعه لقمانی جهرمی و همکاران - 1393 - استفاده از پریبیوتیک ایمنوژن باعث کاهش معنیدار تعداد گلبول های سفید و قرمز، درصد هماتوکریت و میزان هموگلوبین خون مای قزل آلای رنگین کمان در تیمارهای آزمایشی در مقایسه با گروه شاهد شد. در مطالعه اکرمی و همکاران - 1394 - نیز به کارگیری پریبیوتیک تجاری TechnoMos« - مانان الیگوساکارید و بتا 1 و-3 گلوکان - باعث افزایش معنیدار تعداد گلبول های قرمز خون بچه ماهیان قزل آلای رنگین کمان شد؛ اما هیچ گونه تأثیر معنیداری در تعداد گلبول های سفید، درصد هماتوکریت و میزان هموگلوبین خون در این گونه نداشت. درمجموع نتایج مطالعه حاضر نشان داد که استفاده از پریبیوتیک ایمکس اولترا در جیره غذایی بچه ماهیان قزل آلای رنگین کمان از طریق بهبود برخی از پارامترهای خونشناختی باعث افزایش توان سیستم ایمنی در اینگونه می-گردد.
