بخشی از مقاله
چکیده
کارآیی یا توانایی مدیریت مفهوم بسیار گسترده ای دارد که می تواند شامل دانش مدیران در هموار سازی سود، مهارت مدیران در تخمین اقلام تعهدی، ادراک مدیران در انتخاب روشهای حسابداری و آگاهی مدیران در انتخاب پروژه ها و خلاقیت مدیران در تخصیص بهینه منابع و ... باشد. هریک از این توانایی ها می توانند تاثیرات مثبت یا منفی بر روی عملکرد شرکت بگذارند. این تحقیق در صدد است تا از منظر مدیریت و توانایی های آن عملکرد شرکت را مورد بررسی قرار دهد. از این رو سئوال اصلی که در این تحقیق مطرح شد این بود که آیا پیوندی بین کارآیی مدیریتی و عملکرد شرکت برقرار است یا خیر؟ در این پژوهش کارایی مدیران به کمک رابطه دمرجیان و همکاران - - 2013 و عملکرد شرکت ها با شاخص هایی نظیر ROA, ROE, ROC کمی سازی شده اند. بعد از اندازه گیری متغیرها، با استفاده از داده های ترکیبی و روش تابلویی - مدل اثرات ثابت - فرضیه های پژوهش مورد آزمون قرار گرفته اند. نتایج حاصل از بررسی 81 شرکت طی دوره زمانی 1387 تا 1391 نشان می دهد که رابطه ی مثبت و معناداری میان کارایی مدیران و عملکرد شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است.
مقدمه
در دنیای تجارت امروزی تداوم فعالیت شرکت ها رابطه مستقیم با عملکرد آنها دارد . شرکت های با عملکرد نامساعد به سرعت از صحنه رقابت حذف می شوند و تنها شرکت هایی تداوم فعالیت خواهند داشت که عملکرد مثبت و سودآوری داشته باشند . یکی از مهمترین فاکتورهای تاثیرگذار بر عملکرد شرکت ها، مدیریت کارا و اثربخش در راهبری شرکت می باشد که می تواند بر جنبه های مختلف شرکت ها تاثیر بگذارد. یکی از مهمترین ویژگی هایی که مدیر می تواند بر آن تاثیر بگذارد سود شرکت است که این تاثیر می تواند هم از طریق راهبری شرکت باشد و هم مدیریت سود. در صورتی که مدیریت کارا نباشد و نتواند با اتخاذ تصمیمات عملیاتی مناسب، سودآوری شرکت را حداکثر نماید، آنگاه برای دستیابی به سود مورد نظر سهامداران اقدام به مدیریت سود خواهد نمود، وجود مدیریت سود در شرکت نیز می تواند باعث ایجاد عدم تقارن اطلاعاتی و در نتیجه کاهش ارزش شرکت شود. از این رو هدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیر کارآیی مدیران بر عملکرد شرکت می باشد.
بیان مسأله
هدف نهایی واحدهای اقتصادی، کسب سود بیشتر است. مدیریت، فرآیند به کارگیری مؤثر منابع انسانی و امکانات ، برای تحقق اهداف سازمانیاست. مدیران کارا، توانایی استفاده بهینه از منابع موجود را در فرآیند تحقق اهداف سازمانی دارند. بنابراین توانایی مدیر در به کارگیری منابع شرکت جهت کسب سود از اهمیت به سزایی برخوردار است. شاخص توانایی مدیر، هم برای سهامداران بالفعل، هم برای سهامداران بالقوه اهمیت دارد×××چنانچه مدیریت فاقد کارآیی لازم باشد سهامداران فعلی در صدد ایجاد تغییراتی در مدیریت واحد تجاری خواهند بود و یا با اجرای برنامه های تشویقی و وضع مزایا و پاداش درصدد افزایش کارآیی مدیریت خواهند بود؟ - جاکوبی و ژنگ . - 2010 سهامداران بالقوه نیز کوشش میکنند که کارآیی مدیریت را قبل از سرمایه گذاری، با ارزشیابی سهام واحد تجاری ارزیابی نمایند. در هر دو حالت، معیار کارآیی مدیران ،× ×مبنایی را برای تصمیم گیری فراهم میکند - هندریکسن و ون بردا، . - 1984 شاخص های نشان دهنده کارایی مدیریت، در نهایت بر گرفته از گزارشات مالی و عناصر ارائه شده در صورت های مالی است و یکی از مهمترین عناصر تصمیم ساز موجود در صورت های مالی، سود شرکت است. برای سنجش سود، وجود مبنای حسابداری تعهدی، حق انتخاب قابل توجهی به مدیران در دورههای زمانی متفاوت می دهد در واقع تحت این مبنای حسابداری، مدیران ،کنترل چشمگیری بر زمان تشخیص برخی اقلام هزینه از جمله هزینههای تبلیغات و مخارج تحقیق و توسعه دارند. از سوی دیگر مدیران در سیستم حسابداری تعهدی، با گزینههای متفاوتی در مورد زمان تشخیص درآمدها نیز روبرو هستند. بنابراین در صورت عدم کارایی عملیاتی مدیران، اصول پذیرفته شده حسابداری به آنان این اجازه را میدهد که با شناسایی اقلام تعهدی حسابداری، انعطاف پذیری و اعمال نظر خود در سود شرکت را اعمال کنند. - گاش واولسون ، . - 2009 علاوه بر این ، چون مسئولیت تهیه صورت های مالی بر عهده مدیریت واحد تجاری است و با توجه به دسترسی مستقیم مدیران به اطلاعات و داشتن حق انتخاب روشهای اختیاری حسابداری، امکان مدیریت سود وجود دارد. چنانچه مدیران شرکت ها نتوانند با انتخاب استراتژی های راهبردی مناسب، انتظارات سهامداران از سود را برآورده نمایند، سعی خواهد کرد با انتخاب روش های حسابداری لازم، تاخیر و یا تعجیل در شناسایی درآمد ها و هزینه ها، سود شرکت را مدیریت نموده و سهامداران را نسبت به وضعیت سودآوری شرکت خوش بین کنند. مدیریت سود، دخالت هدفمندانه در فرایندگزارشگری مالی، با قصد رسیدن به اهداف شخصی است - شیپرٍ ،. - 1989 مدیریت سود باعث ایجاد عدم تقارن اطلاعاتی می شود . - گاش و اولسون، . - 2009 زمانی که عدم تقارن اطلاعاتی در رابطه با سهام یک شرکت افزایش یابد، ارزش ذاتی آن با ارزشی که سرمایه گذاران در بازار سرمایه برای سهام مورد نظر قائل می شوند، متفاوت خواهد بود. در نتیجه، ارزش واقعی سهام شرکت ها با ارزش مورد انتظار سهامداران تفاوت خواهد داشت.
از تحقیقات جاکوبی و ژنگ - 2010 - و همچنین هندریکسون و ون بردا - 1984 - و نیز گاش و اولسون - 2009 - استخراج می شود که توانایی مدیران بر پارامتر هایی از عملکرد شرکت نظیر حاکمیت شرکتی و ارزش واحد تجاری و نیز مدیریت سود و عدم تقارن اطلاعاتی اثر می گذارد. با بهره گرفتن از این مبانی نظری ، در این تحقیق به بررسی رابطه بین توانایی مدیران و عملکرد شرکت خواهیم پرداخت.
پیشینه پژوهش
پژوهش های خارجی
دمرجیان و همکاران - 2013 - در تحقیق خود به بررسی رابطه توانایی مدیران و کیفیت سود پرداختند. آنها با بررسی 78423 سال-شرکت در بازه زمانی 1989 تا 2009 به این نتیجه رسیدند که مدیران با توانایی بالاتر خطاهای کمتری در برآورد اقلام تعهدی دارند و کیفیت سود این شرکت ها بالاتر است .
دکولی1 و همکاران - 2011 - به بررسی استمرار رابطه منفی بین تغییرات مدیر عامل و عملکرد شرکت پرداختند.ایشان دریافتند که تغییرات مدیر عامل دارای رابطه معکوس با استقلال هیات مدیره و مالکیت مدیر در سهام شرکت بوده و دارای رابطه مستقیم با مالکیت سهام توسط مدیر عامل و این موضوع است که مدیر عامل رئیس هیات مدیره هم باشد.یافته های ایشان نشان می دهد که عملکرد شرکت نشانگر خوبی از میزان تواناییهای مدیر است و همچنین عدم اطمینان به توانایی مدیر همواره باعث تغییر وی می شود.درنتیجه ارتباط تغییرات مدیریت و عملکرد شرکت در تغییرات مدیر ظاهر شده و نشان دهنده میزان نظارت شرکت بر مدیرعامل خود است.این تحقیق نشاندهنده این موضوع است که ارتباط تغییرات مدیریت و عملکرد شرکت از قدرت تاثیرگذاری مدیر عامل متاثر نمی شود بلکه بالعکس از گزارش های دوره ای عملکرد شرکت که به عدم کارآیی مدیر اشاره دارند متاثر می گردد.
