بخشی از مقاله
چکیده:
کارنیتین یک آنزیم درون سلولی است که وجود آن جهت عبور اسیدهای چرب از غشای مینوکندری و انجام فعالیت بتا اکسیداسیون ضروریست.. تحقیق حاضر به منظور تأثیر حاد یک جلسه تمرین هوازی و مصرف ال کارنیتین بر غلظت گلوکز ولاکتات خون دانشجویان دختر فعال و غیر فعال انجام گرفت. در این تحقیق 20 دانشجوی دانشگاه پیام نور در دو گروه فعال با میانگین سنی 23/1 ± 9/2 و : 16/6 ± 2/3 کیلوگرم بر متر مربع و گروه غیر فعال با میانگین سنی 24/5 ± 7/24سال، و : 19/06 ± 2/2 کیلو گرم بر متر مربع شرکت داشتند. آزمودنیها در دو جلسه مختلف در حالت دارونما و ال کارنیتین قرار گرفتند هر دو گروه در جلسه اول 90 دقیقه قبل از آزمون دارونما - 6 قطره آبلیمو در 200 میلی لیتر آب - و در جلسه دوم 3 گرم ال کارنیتین در 200 میلی لیتر محلول ترش مصرف کردند و آزمون ورزشی رکاب زدن بر روی دوچرخه کارسنج به مدت 18 دقیقه با شدت 50 بود که قبل و بعد از آزمون، نمونه گیری خون به منظور اندازه گیری غلظت های گلوکز و لاکتات خون به عمل آمد.
طبیعی بودن دادهها با آزمون شاپیرو ویلک و برای مقایسه تغییرات درون گروهی و بین گروهی به ترتیب از روش های تی وابسته و مستقل استفاده شد، تجزیه و تحلیل دادهها در محیط نرم افزارSPSSنسخه 18 انجام گرفت. سطح معنا داری داده های آماری p<0/05 در نظر گرفته شده است.یافته ها: نتایج نشان داد که مصرف 3 گرم ال کارنیتین، 90 دقیقه قبل از اجرای آزمون بر روی غلظت لاکتات خون وگلوکز گروه فعال تاثیر نداشت p=0/15اما بر روی گلوکز خون گروه غیر فعال تاثیر داشت p=0/001و بین تاثیر تمرین هوازی و مصرف ال –کارنیتین بر لاکتات و گلوکز خون گروه فعال و غیر فعال تاثیر معنادار نداشت.p=0/7 نتیجه گیری: یافته های مطالعه حاضر نشان داد که مکمل سازی حاد ال- کارنیتین تاثیری روی غلظت لاکتات خون در گروه فعال و غیر فعال، همچنین برروی گلوکز گروه فعال نداشت اما بر روی گلوکز خون گروه غیر فعال تاثیر داشت و بین گروه فعال و غیر فعال تاثیر معنادار نداشت.
کلید واژهها: ال کارنیتین، گلوکز، لاکتات، فعال، غیر فعال.
مقدمه
ورزشکاران به دلیل سبک زندگی و نوع تمرینات خود، زمان کافی را برای مصرف و هضم مواد غذایی مورد نیاز جهت کسب انرژی لازم در اختیار ندارند. بنابراین وجود مکملها در هنگام تمرینات، رقابتها و دوره بازیافت، اهمیت پیدا می کند. مواد غذایی کمکی نیروزا به منظور عملکرد بهتر ورزشی، فراتر از آنچه که از یک رژیم متعادل غذایی انتظار میرود مصرف می شوند. اثر گذاری این مواد به شکل های مختلفی از جمله افزایش به کارگیری انرژی در عضله - مکمل های کراتین - ، افزایش فرآیند های سوخت و سازی آزاد سازی انرژی از عضلات - مکمل های ال-کارنیتین - ، بهبود کنترل عصبی انقباضات عضلانی - مکمل های کولین - و... صورت می گیرد - . - 1
کارنیتین - ال--3هیدروکسی تری متیل آمینو بوتانات - ماده ای مغذی و شبه ویتامین که به مقدار کمی در بدن حیوانات از دو اسید آمینه لیزین1 و متیونین2 در کبد و کلیه سنتز می شود. حدود 20-25 گرم ال کارنیتین در بدن انسان وجود دارد که بیش از 95 درصد آن در عضلات ذخیره شده است - . - 2 دیگر عناصر مورد نیاز برای ساخت ال کارنیتین عبارت است از ویتامین C، ویتامین B، نیاسین و آهن می باشد. ال کارنیتین به دلیل نقشی که در سوختن چربی دارد می تواند در کاهش وزن مؤثر باشد. کارنیتین یک آنزیم درون سلولی است که وجود آن جهت عبور اسیدهای چرب از غشای مینوکندری و انجام فعالیت بتا اکسیداسیون ضروریست - . - 3
غنی ترین منبع کارنیتین دل، جگر و قلوه است. کارنیتین به اسیدهای چرب می چسبد و چربیها را به میتوکندری انتقال می دهد تا برای تأمین انرژی مورد استفاده قرار بگیرند. همچنین، این ماده با کاهش نسبت استیل کوآنزیم A و در نتیجه، تحریک فعالیت پیروات دهیدروژناز، اکسیداسیون پیروات را تسهیل نموده و از این طریق موجب کاهش تجمع اسیدلاکتیک شده و اجرای تمرین استقامتی را بهبود می بخشد. ورزشکاران از مکمل ال کارنیتین برای تسریع در کاهش چربی و افزایش توان هوازی و بی هوازی استفاده میکنند - . - 4 برخی تحقیقات، روی موشها نشان داد که مکمل ال کارنیتین موجب کاهش تجمع لیپید در عضله و در مجموع کاهش درصد چربی بدن موش می شود. مکمل ال کارنیتین این عمل را از طریق تأثیر بر جریان اسیدهای چرب زنجیره بلند به درون میتوکندری انجام می دهد - 14، 11، 18، . - 22
کاشف و همکاران - - 1392، تأثیر مکمل سازی ال کارنیتین را به مدت 4 هفته بر روی 30 دانشجوی غیر ورزشکار همراه با تمرینات هوازی بر روی لاکتات خون آنها مورد بررسی قرار دادند. نتایج نشان داد که مکمل ال کارنیتین موجب بهبود توان هوازی و افزایش زمان واماندگی و کاهش مقدار اسیدلاکتیک استراحتی شد، اما بر مقدار اسیدلاکتیک فعالیت تأثیر معناداری نداشت - . - 2 اراضی و همکاران - - 1391، تأثیر مکمل سازی حاد ال کارنیتین را بر روی 16 مرد تمرین کرده جهت بررسی لاکتات، گلوکز خون، VO23 max و توان مردان تمرین کرده نشان داد که مکمل سازی ال کارنیتین 90 دقیقه قبل از فعالیت موجب می شود میزان لاکتات کم تر و گلوکز خون، Vo 2 max، حداکثر و میانگین توان بیشتری داشتند - . - 9 با توجه به اینکه درباره تأثیر ال کارنیتین بر لاکتات و گلوکز خون در فعالیت های مختلف تحقیقات متعددی انجام شده است که نتایج برخی از آنها متناقض است - 4 ، 5، 6، 15، 17، 16، - 21 و تحقیقاتی در این زمینه به یک جمع بندی یکسان دست نیافتهاند و در بررسی هایی که انجام شد در زمینه تأثیر حاد تمرین هوازی و مصرف ال کارنیتین بر غلظت گلوکز و لاکتات خون دانشجویان دختر فعال و غیر فعال، تحقیقی یافت نشد هدف از تحقیق حاضر تأثیر ال کارنیتین بر لاکتات و گلوکز خون دختران فعال و غیر فعال داردو تفاوت بین دو گروه می باشد.
روش کار
تحقیق حاضر، کاربردی و از نوع نیمه تجربی و یک سوکور بوده بعد از دعوت به همکاری و ارائه اطلاعاتی در زمینه اهداف و چگونگی اجرای تحقیق آزمودنیها رضایت نامه کتبی را کامل کردندو ابتلاء به بیماری خاص توسط پرسشنامه بررسی گردید. آزمودنیها دو روز قبل از انجام آزمایشات، در ساعت 8 صبح جهت آشنایی با محیط آزمون و اندازه گیریهای اولیه وارد آزمایشگاه شدند. با توجه به برنامه زمانبندی طرح تحقیق، اندازه های آنتروپومتریک شامل قد، وزن و شاخص توده بدن آزمودنیها اندازه گیری شد. همچنین آزمودنیها قبل از انجام پروتکل اصلی پژوهش، به طور کامل با دوچرخه کارسنج و نحوه کار با آن آشنا شدند. پروتکل تحقیق در یک مرحله انجام می شد که آزمودنی باید به مدت 18 دقیقه روی دوچرخه کارسنج با دور 50RPM رکاب می زد از آزمودنیها خواسته شد 48 ساعت قبل از آزمون از انجام تمرینات ورزشی و مصرف غذاهای حیوانی - جگر، قلوه - شب قبل از آزمون خودداری کنند و صبح روز اجرای پروتکل به صورت ناشتا در محل انجام پروتکل حضور یابند. طرح متقاطع به گونه ای طراحی می گردید که همه آزمودنیها در روز اول درگروه دارو نما - 6 قطره آبلیمو را داخل 200 میلی لیتر آب مصرف می کند - و درجلسه دوم که بعد از گذشت یک هفته از جلسه اول اجرا گردید. آزمودنیها مقدار - 3 گرم کارنیتین در200 میلیلیتر محلول ترش - مصرف می کردند.
آزمودنی ها در جلسه اول، ساعت 7/5 صبح وارد آزمایشگاه شدند و مقدار5 cc خون از سیاهرگ بازویی آنها گرفته شد 90 دقیقه بعد از مصرف دارونما آزمون ورزشی را روی دوچرخه کارسنج به مدت 18 دقیقه و با دور 50 RPM اجرا کردند و بعد از آزمون دوباره نمونه خون آزمودنیها گرفته شد و سانتریفوژ گردید. جلسه دوم که بعد از یک هفته به دلیل از بین رفتن نتایج جلسه گذشته اجرا گردید. آزمودنیها ساعت 7/5 صبح وارد آزمایشگاه شدند و مقدار 5 cc از بازوی آنها خونگیری شد و بعد 3 گرم ال کارنیتین از شرکت پورسینا کشور ایران در 200 میلی لیتر آب و 6 قطره آبلیمو حل شده بود مصرف کردند - . - 7 بعد از 90 دقیقه آزمون دوچرخه کارسنج را به مدت 18 دقیقه و با 50 RPM اجرا کردند قبل و بعد از آزمون ضربان قلب آزمودنیها با استفاده از گوشی پزشکی سنجیده شد و دوچرخه کارسنج در طی فعالیت ضربان قلب آزمودنیها را نشان می داد. بعد از آزمون دوباره خونگیری انجام شد - . - 4 برای اندازه گیری گلوکز خون با استفاده از نمونه خونی که قبل از آزمون و بعد از آزمون گرفته بودیم در دور 1200سانتریفوژ شد. برای اندازه گیری لاکتات خون، از نمونه خونی که از آزمودنیها که قبل و بعد از آزمون گرفته بودیم، را با استفاده از کیت لاکتات مدل کوباس ساخت آلمان بدست آوردیم.
روش های آماری
از آمار توصیفی برای محاسبه شاخص های مرکزی و پراکندگی، نرمال بودن - توزیع طبیعی داشتن - متغیرهای مورد مطالعه از آزمون شاپیرو-ویلک استفاده شد. در نهایت، جهت آزمون فرضیه های تحقیق از آزمون تی مستقل - جهت مقایسه میانگین نمرات بین گروه فعال و غیرفعال - و تی وابسته - جهت مقایسه نمرات پیش آزمون و پس آزمون متغیرهای تحقیق - استفاده شد. سطح معناداری داده های آماری P <0/05 در نظر گرفته شد. کلیه عملیات آماری از طریقه نرم افزار SPSSنسخه 18 انجام گرفت.
یافته های تحقیق
در این قسمت به توصیف اطلاعات آماری در رابطه با آزمودنیها پرداخته میشود. در این بخش به تحلیل یافتههای مربوط به فرضیه تحقیق پرداخته میشود. برای آزمون فرضیه تحقیق از آزمون آماری t مستقل جهت مقایسه نمرات بین دو گروه فعال و غیرفعال و همچنین از آزمون آماری t وابسته جهت مقایسه نمرات پیش آزمون و پس آزمون در سطح معنی داری - - P≥ 0/05 استفاده شد.
