بخشی از مقاله
چکیده
آنژیوژنز به معنی شکل گیري مویرگ جدید از مویرگ قبلی است. هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر هشت هفته تمرین استقامتی بر پاسخ سطوح VEGF به یک جلسه فعالیت هوازي وامانده ساز در مردان غیرفعال داراي اضافه وزن می باشد. بدین منظور 11 مرد غیرفعال داراي اضافهوزن با میانگین و انحراف استاندارد سن:27/27-3/20 سال؛ وزن: 90/02-11/13 کیلو گرم؛ شاخص توده ي بدن27/91-1/46 کیلو گرم بر متر مربع به طور تصادفی از بین داوطلبان انتخاب شدند. آزمودنی ها تست هوازي شاتل ران را تا حد واماندگی در دو مرحله شروع پروتکل تمرینی و 48 ساعت بعد از 8 هفته تمرین استقامتی اجرا کردند..
نمونههاي خونی قبل و بلافاصله بعد از اجراي تست شاتل ران گرفته شد. نتایج تحلیل آماري نشان داد که هشت هفته تمرین استقامتی به افزایش معنی دار در پاسخ VEGF به یک جلسه فعالیت هوازي وامانده ساز در مردان غیر فعال داراي اضافه وزن منجر شد. با این حال هشت هفته تمرین استقاومتی تأثیر معنی داري در سطوح استراحتی VEGFنشان نداد،. بر اساس یافته هاي تحقیق حاضربه نظر می رسد که ، انجام تمرین وامانده ساز سازگاري هاي لازم براي رگزایی را بعد از شرکت کردن افراد غیرفعال در یک دوره تمرین استقامتی به همراه خواهد داشت.
کلید واژه ها: ، تمرین استقامتی، فعالیت هوازي وامانده ساز، VEGF، مردان غیرفعال داراي اضافه وزن
-1مقدمه
فعالیت بدنی منظم، عامل مهمی در پیشگیري و درمان انواع بیماريها است. مطالعات کلینیکی زیادي نشان دادهاند که میزان بیماري و مرگ و میر در بین افرادي که از لحاظ جسمانی فعال هستند در مقایسه با افراد کم تحرك، کمتر است . - 1 - در حالت استراحت حدود %20 برون ده قلب به عضلات اسکلتی اختصاص دارد، در حالی که در حین فعالیت عضلانی این مقدار 10 تا 20 برابر افزایش می یابد . - 2 - ازجمله عواملی که اغلب در مورد بهبود ظرفیت ورزشی بر اثر تمرین مطرح میشود، افزایش در چگالی مویرگی عضلات تمرین کرده است. تحقیقات زیادي آثار مثبت تمرین استقامتی روي عروقی شدن عضله را نشان دادهاند 3 - ، . - 4 در یک مطالعه با استفاده از میکروسکوپ الکترونی نشان داده شد که تعداد مویرگهاي هر عضله و نیز مویرگها در هر میلیمتر مکعب بافت عضله در ورزشکاران استقامتی به طور متوسط حدود 40 درصد بیشتر از همتایان غیر ورزشی آنها بود . - 4 -
حمل این مقدار خون به عضلات اسکلتی مستلزم روخداد دو فرایند آنژیوژنز1 و آرتریوژنز 2 میباشد . - 5 - آنژیوژنز به معنی افزایش چگالی مویرگهاي عضله اسکلتی و قلبی است، در حالیکه آرتریوژنز به معنی بزرگ شدگی آرتریولها هم از لحاظ قطر و هم از لحاظ ضخامت جداره است . - 6 - محرك-هاي مختلفی در حین فعالیت ورزشی آنژیوژنز و آرتریوژنز را موجب می شوند که از مهمترین آنها می توان به هیپوکسی، نیروهاي همودینامیکی، کشش و انقباض عضلانی اشاره کرد . - 7 - آنژیوژنز به معنی شکل گیري مویرگ جدید از مویرگ قبلی است. - - 8 آنژیوژنز به دو روش جوانه زدن - - 9 و دو نیمه شدن - 10 - رگ تکامل یافته صورت می گیرد. جوانه زدن به شاخه دار شدن و بیرون زدگی مویرگ قبلی اشاره دارد, در حالی که دو نیمه شدن رگ تکامل یافته به شکافت مویرگی از داخل - تقسیم طولی مویرگ - و تبدیل یک مویرگ به دو مویرگ اشاره دارد. - - 10
افزایش مویرگ فرایندي پیچیده است که مستلزم درگیري انواع سلولی، مسیرهاي پیامدهی، فاکتورهاي رشدي و گیرندهها است . - 11 - از میان عوامل آنژیوژنیک، عامل رشدي آندوتلیال عروقی - 11 - VEGF به عنوان قويترین میتوژن مخصوص سلول هاي آندوتلیال، شناخته شده است VEGF. پروتئین ترشحی با حجم مولکولی 45کیلودالتون است که عمدتاً توسط سلولهاي آندوتلیال، عضله صاف، پلاکتها و تیموس ترشح میشود . - 12 - VEGF از طریق گیرندههاي تیروزین کینازيVEGF4-2 VEGFR3- 1 باعث رشد، تکثیر، و مهاجرت سلولهاي آندوتلیال و افزایش نفوذ پذیري عروقی میشود - . - 13 تحقیقات زیادي نشان دادهاند که محركهاي زیادي مانند کمخونی موضعی - 11 - ، شدت و مدت فعالیتهاي بدنی - 12 - ، وگونههاي فعال اکسیژن - ROS - ، موجب افزایش مویرگ میشوند . - 14 -
تحقیقاتی که تاثیر ورزش بر روي VEGF را مورد بررسی قرار داده اند داراي نتایج متناقضی هستند.املین و همکاران - 2008 - نشان دادند که به دنبال فعالیت ورزشی حاد ، میزان VEGF سرم افزایش می یابد.. - - 15د رحالیکه فرانک و همکاران به دنبال فعالیت ورزشی حاد، عدم تغییر VEGF سرم را گزارش کردند. - 16 - زاکر و فسکا و همکاران در سال2006 تشان دادند که با 18 دقیقه اجراي بیشینه روي دوچرخه کار سنج - اجرا بالاتر ازسطح لاکتات - در آزمودنی هاي 18ساله تمرین کرده, سطوح VEGF سرمی بلافاصله بعد از فعالیت افزایش می یابد ولی دو ساعت بعد از اجرا این افزابش معنی دار نبود - 17 - . در همین راستا سوهر وهمکاران - 2007 - نشان دادند که 90 دقیقه فعالیتدوچرخه سواري در چرخه سواران حرفه اي تأثیر معناداري روي سطوح سرمی VEGFبلافاصله، نیم، یک و چهار ساعت بعد ازاجراي فعالیت ورزشی نداشت - 6 - .همچنین جیان و همکاران - 2004 - کاهش غلظت VEGFسرم را متعاقب فعالیت بدنی گزارش کردند - 18 - .
نورشاهی و همکاران در سال 1390 در تحقیقی با عنوان پاسخ VEGF به فعالیت زیر بیشینه واماند ه ساز و رابطه آن با VO2max مشخص کردند که یک جلسه فعالیت ورزشی زیر بیشینه وامانده ساز موجب افزایش سطوح VEGF سرمی می شود و همبستگی معنی داري بین VEGF سرمی و VO2max وجود دارد. رواسی و همکاران در سال1392 در تحقیقی با عنوان تاثیر فعالیت متناوب با شدت بالا در شرایط هایپوکسی نورباریک و نورموکسی بر پاسخ VEGF سرم در مردان غیر فعال ننیجه گرفتند که بین شرایط محیطی مختلف - هایپوکسی ونورموکسی - در میزان اثر گذاري بر سطوح VEGF سرمی مردان غیر فعال اختلاف معنا داري وجود ندارد.
از آنجا که بیشتر تحقیقات انجام شده سطوح VEGF را بدنبال یک جلسه تمرین شدید مورد بررسی قرار داده و تحقیقاتی که تاثیر یک دوره تمرین استقامتی بر سطوح VEGF استراحت و بر پاسخ VEGF به یک جلسه تمرین پس از یک جلسه تمرین وامانده ساز را مورد بررسی قرار دهند بسیار کم می باشد، لذا تحقیق حاضر در نظر دارد تا به این سوال اساسی پاسخ دهد که هشت هفته تمرین استقامتی چه سازگاري هایی را در سطوحVEGF سرمی زمان استراحت و همچنین در پاسخ سطوح VEGF سرمی به یک جلسه تمرین وامانده ساز ایجاد می کند.
-2 روش تحقیق
آزمودنی هاي این تحقیق،11 مرد داراي اضافهوزن با میانگین و انحراف استاندارد سن:27/27-3/20 سال؛ وزن: 90/02-11/13 کیلو گرم؛ شاخص توده ي بدن27/91-1/46 کیلو گرم بر متر مربع غیر سیگاري و غیرفعال بدون سابقه شرکت منظم در فعالیتها و تمرینات بدنی و بدون مصرف مکمل و دارو در طی شش ماه گذشته بودند.در جدول 1 ویژگی هاي توصیفی آزمودنی ها ارائه شده است .در چهار مرحله از آزمودنی ها خونگیري به عمل آمد.. در مرحله اول از آزمودنی ها در حالت ناشتا نمونه ي خونی اول گرفته شد.سپس تست شاتل ران تا حد واماندگی اجرا و بلافاصله بعد از اجراي تست مرحله دوم خون گیري انجام شد. سپس آزمودنی ها 24 تا48 ساعت بعد از خون گیري برنامه تمرینی استقامتی 8 هفته را آغاز کردند. مرحله سوم خونگیري بعد از 8 هفته تمرین استقامتی و 48 ساعت بعد از آخرین جلسه تمرین در حالت ناشتا انجام و در مرحله چهارم تست شاتل ران تا حد واماندگی اجرا و بلافاصله چهارمین مرحله خونگیري انجام شد نحوه اجراي هشت هفته برنامه تمرینی استقامتی به کار گرفته شده در این تحقیق در شکل یک نشان داده شده است.
