بخشی از مقاله
چکیده
زمینه و هدف: طناب زدنیک ورزش سنتی نسبتاً هوازي می باشد که باعث بهبود چابکی، سرعت، تعادل و هماهنگی میشود. هدف از این مطالعه، بررسی تأثیر 6 هفته تمرینات طناب زنی زیگزاگ و زانو بلند روي سرعت و چابکی دختران مقطع ابتدایی بود. روش بررسی: این مطالعه به صورت نیمه تجربی، با طرح پیش آزمون، پس آزمون و گروه کنترل بود. تعداد 60 نفر از دانش آموزان دبستان با دامنه سنی 8±2 سال و وزن بدن 35±5 کیلوگرم به صورت هدفمند انتخاب و به طور تصادفی، در دو گروه تجربی - 30نفر - و کنترل - 30نفر - قرار گرفتند. سپس آموزش طناب زنی براي گروه آزمودنی انجام و برنامه تمرینی به صورت تدریجی و پیشرونده به مدت 6 هفته و هر هفته 3 جلسه پرداختند.
گروه کنترل فعالیت هاي عادي مدرسه را انجام دادند و فعالیت مؤثر و منظم ورزشی دیگري نداشتند. قبل و پس از تمرین از هر دو گروه، آزمون چابکی9*4 متر - رفت و برگشت - و 36 متر سرعت به عمل آمد و اطلاعات مورد نیاز جمع آوري شد. براي نرمال بودن توزیع داده از آزمون کلموگروف- اسمیرنوف استفاده شد. داده هاي جمع آوري شده به منظور فرض برابري واریانس از آزمون لون و جهت بررسی تغییرات بین متغیرها از آزمون پارامتریک کوواریانس با نرم افزار spss در سطح معنی داري α<0/05 تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که، عامل چابکی در پس از 6 هفته تمرینات طناب زنی و همچنین تغییرات پیش آزمون و پس آزمون گروه آزمودنی در مقایسه با گروه کنترل تفاوت معناداري داشته است - . - p<0/05
اما در عامل سرعت پس از 6 هفته تمرین و در مقایسه با گروه کنترل از نظر آماري تفاوت معناداري مشاهده نشد - . - p>0/05 نتیجه گیري: این مطالعه مشخص کرد که براساس نوع تمرین در نظر گرفته شده ورزش طناب زنی می تواند در پاره اي از عوامل ادراکی و حرکتی دانش آموزان دختر ابتدایی اثر گذاشته و به عنوان یک رشته کم هزینه و آسان در کلاس هاي تربیت بدنی ابتدایی از این ورزش استفاده به عمل آید.
-1 مقدمه
توسعه ي آمادگی جسمانی یکی از اهداف مهم تربیت بدنی در مدارس می باشد. مدرسه و مدت زمان حضور کودکان در آن، فرصت مناسبی را براي بروز احساسات و هیجان ها، آموزش تغذیه سالم، فعالیت بدنی، و به طور کلی یادگیري شیوه ي زندگی سالم؛ فراهم می کند
Guinhouya - و همکاران، . - 2009 با نگاهی اجمالی به سطح تجهیزات، اماکن، فضاهاي ورزشی و مدت زمان پرداختن به ورزش، مشهود است که در کشور ما امکانات موجود با تعداد و نیاز دانش آموزان در مدارس هم خوانی ندارد. علاوه بر این، فضاها و تجهیزات از نظر ایمنی در سطح پایینی قرار دارند
- فارسی و همکاران، . - 1391 بنابراین، پرداختن به ورزش هاي قابل اجرا با حداقل هزینه و امکانات و در عین حال، مطابق با نیاز جسمی و رشدي دانش آموزان ضروري به نظر می رسد. یکی از روش هاي تمرینی که می تواند در این راستا کمک کننده باشد، تمرینات با طناب است. طناب زنی یک فعالیت بدنی کامل و مفرح است که به صورت انفرادي، دو نفره و گروهی با استفاده از طناب هاي کوتاه و بلند با یک، دو یا چند طناب انجام می گیرد.
این ورزش از گذشته هاي دور به عنوان یک بازي و تفریح بین سنین مختلف رواج داشته است و ورزشکاران رشته هاي مختلف نیز جهت چابکی، استقامت، هماهنگی عصب و عضله و تعادل و آمادگی جسمانی از این ورزش استفاده می کنند - قلیچ پور و همکاران، . - 1392 بر اساس تحقیقات انجام گرفته در آمریکا، 10 دقیقه طناب زنی 5 مایل در / برابر با 30 دقیقه دویدن با سرعت متوسط 7 ساعت می باشد. اگر فردي با وزن 150 پوند، 120 بار در هر دقیقه طناب بزند، بدن او در هر دقیقه 12 کالري انرژي مصرف می کند - خلیلی و گائینی، . - 1369 حرکاتی که در طی طناب زنی انجام می شود، به طور عمده شامل حرکات جهشی در اندام تحتانی، حرکات مچ پا، زانو، مفصل ران و مفصل شانه می باشد
و از همه مهمتر فشارهاي عصبی ، دلواپسی و افسردگی را کم کرده و در نتیجه اعتماد به نفس را افزایش می دهدضمناً، به دانش آموزان امکان می دهد تا حداکثرفعالیت بدنی را در حداقل زمان و مکان و تقریباً بدون داشتن هیچگونه وسیله گران قیمتی انجام دهند.
تحقیقات نشان داده است که دختران نسبت به پسران به انجام تمرینات با طناب بیشتر تمایل دارند و همچنین تمرینات با طناب در دبستان بیشتر از مقاطع بالاتري مانند دبیرستان، می تواند افراد را به این رشته ورزشی علاقمند سازد ha - و همکاران، orhan . - 2006 و همکاران - 2008 - به بررسی اثر تمرینات با طناب در بسکتبالیست هاي جوان پرداختند و نتایج ضربان قلب استراحتی، توان هوازي، درصد چربی بدن، پرش عمودي و پرش طول، انعطاف پذیري، نیروي عضلانی و چابکی با تمرینات طناب زنی بهبود می یابند،
در حالی که در شاخص سرعت تغییر معناداري مشاهده نشد - orhan و همکاران، - 2013 - orhan . - 2008 در پژوهش دیگري تأثیر تمرینات با طناب را در بسکتبالیاست هاي جوان بررسی کرد و نتایج نشان داد که این تمرینات بر زمان عکس العمل آزمودنی ها تأثیر معناداري ندارد، اما بهبود ضربان قلب استراحتی و توان بی هوازي را به همراه دارد - orhan، chen . - 2013 و - 2012 - lin نشان داده اند که 12 هفته تمرینات اینتروال طناب زنی، باعث بهبود معناداري در استقامت قلبی- تنفسی، توان عضلانی، انعطاف پذیري و استقامت عضلانی در کودکان عقب مانده ذهنی می شود - chen و lin، . - 2012 این محققان در مطالعه ي دیگري تأثیر تمرینات با طناب را بر کودکان نابینا بررسی کرده و نشان داده اند که تمرینات با طناب افزایش معناداري در شاخص هاي انعطاف پذیري و استقامت قلبی- تنفسی همراه است و بر شاخص توده بدنی - - BMI و استقامت عضلات شکم بی تأثیر بود
این فعالیت به واسطه ماهیت مفرح و عدم نیاز به تجهیزات و فضاي تخصصی به راحتی قابل آموزش به دانش آموزان است و یکی از باصرفهترین و کمهزینهترین ورزشها براي بهبود عملکرد سیستم قلبی- عروقی می باشد که میتوان آن را در یک فضاي کوچک اجرا کرد. از سوي دیگر، طناب زدن باعث بهبود چابکی، سرعت، تعادل و هماهنگی میشود و براي دانش آموزان به عنوان یک بازي تلقی شده و انگیزه و تمایل بیشتري براي اجراي آن که منجر به اثرات مثبت فیزیولوژیکی و بهبود سطح آمادگی جسمانی دارد. با وجود مطالعات متعددي که تأثیر طناب زنی را بر متغیرهاي مختلف فیزیولوژیک، زیست- حرکتی و شناختی بررسی کرده اند، اما یافته هاي موجود در ارتباط با تأثیر تمرینات طناب زنی در آزمودنی ها مختلف، کاملاً همخوانی ندارد. بنابراین، هدف اصلی از انجام این مطالعه بررسی تأثیر تمرینات طناب زنی بر روي سرعت و چابکی دانش آموزان دختر ابتدایی بود.
-2 مواد و روش ها
روش مطالعه حاضر از نوع نیمه تجربی شامل گروه آزمایش و کنترل با پیش آزمون و پس آزمون بود. جامعه آماري دانش آموزان دختر دبستان شهید زهرایی در شهرستان قزوین در سال تحصیلی 93- 94 که مایل به اجراي فعالیت بدنی و ورزش بودند، به وسیله محقق شناسایی شدند. پس از هماهنگی با مدیریت آموزش و پرورش، مدیریت و معاونین مدرسه، اطلاعات اولیه دانش آموزان - سن، قد و وزن - جمع آوري گردید.
از بین دانش آموزان تعدا 60 نفر با دامنه سنی سنی 8±2 سال، وزن بدن 35±5 کیلوگرم و قد 130±5 سانتی متر بالاترین شرایط ورود به مطالعه را احراز نمودند و پس از تکمیل پرسشنامه سلامت و فرم رضایت نامه کتبی توسط اولیاء در دو گروه آزمودنی تجربی 30 - نفر - و کنترل 30 - نفر - ، به صورت تصادفی قرار گرفتند. انتخاب این تعداد آزمودنی بر اساس آزمون ورودي دوي 9×4 متر و 36 متر سرعت از هر دو گروه بوده است. در این پژوهش امکان کنترل دقیق عوامل تأثیر گذار نتایج نیز میسر نبود که البته به منظور کنترل متغیرهاي مزاحم از آزمودنی ها خواسته شد که از انجام فعالیت شدید بدنی و غیبت در طول دوره تحقیق خودداري نمایند. کلیه تمرینات در یک زمان مشخص براي دو گروه انجام شد.
اندازه گیري قد و وزن افراد با حداقل لباس، بدون کفش و به صورت ایستاده با استفاده از قد سنج دیواري از جنس نوار متر فلزي، نصب بر روي دیوار - با دقت 1 میلی متر - و ترازوي دیجیتال وزن کشی - با دقت 0/1 کیلوگرم - صورت گرفت. تمام شاخص هاي مذکور پس از 6 هفته تمرین طناب زنی، مجدد مورد اندازه گیري قرار گرفتند.
-1-2 برنامه تمرین
پروتکل تمرینی شامل 6 هفته 3 - جلسه در هفته و هر جلسه 40 دقیقه - اصل اضافه بار شدت فزاینده و فشار تدریجی و استراحت طناب زنی بود. در آغاز و پایان برنامه تمرینی، 10 دقیقه گرم کردن و 5 دقیقه سرد کردن با حرکات کششی، دویدن آرام و طناب زدن آرام پیش بینی شده بود. پروتکل تمرینی در جدول 1، به صورت کامل و با جزئیات آن ارایه شده است.
