بخشی از مقاله
چکیده
هدف از تحقیق حاضر تعیین تأثیر هشت هفته تمرین طناب زنی بر تعادل دانش آموزان پسر تهران بود. این تحقیق از نوع تحقیقات نیمه آزمایشی و با طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل می باشد. جامعه ی آماری این تحقیق دانش آموزان پسر پایه چهارم دبستان منطقه چهار تهران در سال تحصیلی 94-95 مشغول به تحصیل بودند. تعداد 30 نفر از دانش آموزان به عنوان نمونه در دسترس انتخاب شدند. از آمار توصیفی برای محاسبه شاخص های گرایش مرکزی و در بخش آمار استنباطی از آزمون تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی و سپس از تحلیل کوواریانس استفاده گردید.
برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS 16 ا ستفاده شد. یافته های تحقیق ن شان داد که برا ی مقای سه میزان تغییرات نمره کل تعادل ای ستا در آزمون BESS اختلاف معنی داری بین گروه تجربی و کنترل وجود دارد p< 0/05 - ؛. - t - 28 - =-9/027 نتایج نشان داد که احتمالا تمرین طناب زنی به طور معنی داری منجر به بهبود نمره کل تعادل ای ستا می گردد. نتیجه گیری کلی ن شان داد که هشت هفته تمرین طناب زنی بر تعادل دانش آموزان پسر منطقه چهار تهران تأثیر داشت.
.1 مقدمه
ورزش یکی از ا سا سی ترین ابزارهای تعلیم و تربیت در قرن حا ضر مح سوب می گردد و و سیله ای برای ر سیدن به سلامت ج سمی و روحی نسل جوان است. ورزش در حیطه آموزش و پرورش باید به دانش آموزان کمک نماید که آگاهی و شناخت لازم را از اینکه او دارای جسم متحرکی است کسب نموده و باید ترغیب و تشویق گردد تا حرکت را بنای تجربه و یادگیری و خودسازی قرار دهد. در بین نیازهای ضروری یک دانش آموز، نیاز به حرکت را باید از احتیاجات مهم و ا سا سی او به ح ساب آورد. حرکات بدنی و ج سمی، یکی از خصایل عمده یک کودک طبیعی می باشد. برای رسیدن به روشهای صحیح تعلیم و تربیت و تأمین احتیاجات دراز مدت دانش آموزان، باید مدیران مدرسه شرایطی را ایجاد نمایند که دانش آموزان بتوانند به خودسازی و کسب تجارب حرکتی پرداخته و نیازهای اولیه خود را برطرف نمایند .
همگام با روند توسعه ورزش و رواج نگرش های جدید در حوزه تربیت بدنی و استفاده از روش های علمی در این زمینه، پرداختن به ورزش های مفرح، شاد گروهی و در عین حال آسان نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این راستا ورزش هایی مانند پیاده روی، دویدن، دوچرخه سواری و در دهه اخیر ورزش طناب زنی مورد توجه برنامه ریزان ورزش و متخ ص صان حوزه علوم ورز شی قرار گرفته است. با توجه به نیاز حرکتی و کمبود سرانه ورزشی و زمان ناکافی برای فعالیت های ورزشی، ورزش طناب زنی 1از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. این مسئله در مدارس و خصوصا در سنین رشد که فعالیت های منظم و صحیح ورزشی جزء نیازهای اساسی دانش آموزان می باشد، از حساسیت و اهمیت فوق العاده ای برخوردار است .
رابطه ی بین فعالیت حرکتی و ادراک مورد توجه ب سیاری از متخ ص صان ر شد قرار گرفته ا ست. آنها نیز در این ارتباط نظریه هایی در زمینه ی حرکتی ادراکی ارائه داده اند، به عنوان مثال نظریه جدیدی که اخیرا" اساس کار محققین در مطالعه حرکت و تعادل واقع شده است
"تئوری سیستم ها"2 است. طبق این نظریه توانایی حفظ و کنترل وضعیت بدن در فضا، حاصل از تداخل پیچیده ای است، که بین سیستم های مختلف عضلانی، اسکلتی و عصبی رخ می دهد و اهمیت هر سیستم با توجه به هدف از انجام حرکت و شرایط محیطی متغیر است .
تحقیقات متعدد علمی و تجربیات ورزشکاران نشان می دهد که تمرینات طناب زنی بهترین روش برای کسب وزن مناسب و وزن ع ضلانی، هم چنین تنا سب اندام می با شد. از این روش می توان به عنوان ابزاری مفید برای ارتقاء سطح آمادگی ج سمانی و تمرینات بدنسازی استفاده کرد. نکته قابل توجه دیگر اهمیت و تاثیر تمرینات طناب زنی در فرآیند رشد کودکان و نوجوانان می باشد به طوریکه این تمرینات باعث افزایش ترشح هورمون های تأثیرگذار از جمله هورمون رشد می شود.
بدین منظور مرکز تربیت بدنی وزارت آموزش و پرورش در را ستای اهداف و ر سالت وجودی خود با ت شکیل انجمن طناب زنی مدارس و گنجاندن مهارتهای پایه طناب زنی در سر فصل آموزشی درس تربیت بدنی پایه چهارم ابتدایی گام اساسی و مفیدی برداشته است در هر پرش طناب زدن، سه مرحله وجود دارد. مرحله فشار که نیازمند آن است که با کمی خم شدن زانوها تعادل بدن روی برآمدگی های پا حفظ شود. مرحله پرواز شامل انقباضات عضلانی است که با هر پرش بدن را به ارتفاع کافی برای رد شدن طناب سوق می دهد. در مرحله فرود شما با متعادل کردن وزن بدن روی برآمدگی های پاها به سطح زمین بر می گردید و این در حالی ست که زانوها برای کمک به جذب ضربه خم می شوند. بازگشت به حالت اولیه کارآمد از مرحله فرود تا مرحله فشار برای مرحله پرواز، نکته بسیار مهم در کسب فواید تمرین طناب زدن می باشد .
طناب زدن برای حفظ حرکات ریتمیک، به هماهنگی چند گروه ع ضلانی نیاز دارد که برای تمرین سازنده ه ستند. هماهنگی این گروه عضلانی، توانایی ورزشکار را برای تعادل بالا می برد . - 6 - تعادل توانایی حفظ توازن بدن هنگام قرار گرفتن در وضعیت های مختلف است . - 5 - حفظ تعادل یکی از مهم ترین مسائل روزمره در زندگی انسان است و در حالت ایستاده یک مهارت مهم حرکتی به شمار می رود . - 8 -
با توجه به تحقیقات پی شین طناب زنی می توان چنین بیان کرد، که بع ضی تحقیقات صرفا جنبه نظری دا شته و برخی بر متغیرهای فیزیولوژیک، وضعیت قامتیB اسکلتی، تیپ بدنی، توانایی های ادراکی حرکتی، آمادگی هوازی و آسیب و برخی تحقیقات بر پایه ی متغیرهای آمادگی جسمانی و حرکتی شامل تعادل، هماهنگی، قدرت و سرعت بوده است. که در این خصوص بعضی از محققین برای اندازه گیری متغیرهای خود از دستگاه و تست های میدانی، استفاده نمودند. فلاح و همکاران - 1393 - تحقیقی با عنوان 6 هفته تمرینات طناب زنی بر روی تعادل ایستا و پویای 60 دانش آموز دختر و پسر 14 تا 24 سال دارای اختلال فکری انجام دادند و از نمونه ها ت ست رومبرگ شارپند برای تعادل ای ستا و ت ست T برای تعادل پویا گرفته شد. نتایج ن شان داد اختلاف معناداری تنها بین گروه دختران که تست رومبرگ شارپند را با چشمان باز انجام دادند، وجود داشت . - 12 -
در تحقیق دودمان و همکاران بر تعادل پویا - 15 - و ایستا - 1 - و توانایی ادراکی- حرکتی دانش آموزان ابتدایی پیرانشهر نتایج نشان داد که این تمرین برای توانایی حرکتی و تعادل پویا و ایستای دانش آموزان در مدرسه تأثیر دارد، همچنین در تحقیقی دیگر قادریان و همکاران - 1395 - با عنوان تأثیر تمرینات طناب زنی بر کنترل قامت، تعادل ایستا و پویای دانش آموزان پسر دارای کف پای گود به این نتیجه رسیدند که تمرینات طناب زنی می تواند تمریناتی مفید جهت بهبود تعادل ایستا، پویا و کنترل قامت در افراد دارای کف پای گود باشد . - 2 -
درتحقیق دیگری سهرابی و غلامی - 2015 - با عنوان تأثیر تمرین طناب زنی بر آمادگی جسمانی دانش آموزان دختر 9-10 ساله به این نتیجه دست یافتند که تمرینات طناب زنی برخی فاکتورهای آمادگی جسمانی، مانند تعادل، چابکی و استقامت را افزایش داد درحالی که سرعت تقریبا بدون تغییر ماند . - 17 -
با توجه به این که طرح ملی طناورز پایه چهارم دبستان در ایران تنها 5 سال است که شکل گرفته است و تجارب زیادی در این خ صوص چه از لحاظ علمی و چه عملی وجود ندارد، لذا در این تحقیق به دنبال پا سخ به این سؤال ه ستیم که آیا ه شت هفته تمرین طناب زنی پایه چهارم دبستان بر تعادل ایستای دانش آموزان پسر تأثیر گذار است؟ از این رو این تحقیق بر آن است تا برخی پارامترهای بیومکانیکی متأثر از هشت هفته تمرین طناب زنی پایه چهارم ابتدایی را مورد بررسی قراردهد.
.2 روش تحقیق
این تحقیق از نوع تحقیقات نیمه آزمای شی و با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل می با شد. تعداد 30 نفر از دانش آموزان پسر پایه ی چهارم دبستان منطقه چهار تهران که در سال تحصیلی 94-95 مشغول به تحصیل بودند، به عنوان نمونه در دسترس که شامل 15 نفر گروه کنترل و 15 نفر گروه آزمایش می باشند، انتخاب شدند.
-1-2 روش جمع آوری اطلاعات
در ابتدای اجرای برنامه پژوهش، پیش آزمونی شامل تست تعادل - BESS - از کلیه آزمودنی ها انجام گرفت. برنامه تمرین طناب زنی برای گروه آزمایش در مدت 8 هفته متوالی و هفته ای 3 جلسه و هر جلسه 35 دقیقه انجام گرفت. در حالیکه گروه کنترل تنها از ساعات زنگ ورزش بهره بردند و هیچ گونه برنامه تمرینی انجام ندادند. پس از 8 هفته تمرین طناب زنی، دوباره همان آزمون ها از کلیه آزمودنی ها گرفته شد.
-2-2 پروتکل تمرینی
در این تحقیق گروه آزمایش به مدت 8 هفته متوالی تحت تمرینات طناب زنی قرار گرفت. برنامه طناب زنی شامل بازی انفرادی با یک طناب که شامل -1 پرش ساده -2 مکث روی پا -3 زیگزاگ -4 پرش جفت جلو، عقب -5 پروانه -6 قیچی از جلو -7 گام جاگینگ -8 پنجه- پنجه -9 پاشنه- پنجه -10 گهواره بود
-3-2 روش اجرای آزمون تعادل و نحوه امتیازگذاری
تعادل BESS، آزمونی است که توسط کات - 2005 - شرح داده شده است. آزمودنی در این آزمون، شش وضعیت ایستادن - ایستادن روی دو پا به صورت جفت شده، ای ستادن به صورتی که یک پا در جلو و پای دیگر در عقب قرار دارد - تاندوم - و ای ستادن روی یک پا - بر روی دو سطح نرم - فوم - و سخت - زمین - ، در نظر گرفته شد. در هر و ضعیت چ شم های آزمودنی ها ب سته بود و د ست های آنها بر روی کمر قرار دا شت و آزمودنی ها هر و ضعیت را به مدت 20 ثانیه انجام داده و تعداد کل خطاهایی که در این شش و ضعیت مرتکب شدند به عنوان نمره آزمودنی محا سبه شد. اگر تعداد خطاها در هر و ضعیت بیش از 10 تکرار بود، آزمون دوباره تکرار می شد - 16 -
- شکل . - 1 پایایی و روایی آزمون به ترتیب 0/67 و 0/52 گزارش شده است.
شکل-1 آزمون تعادل ایستا
خطاها عبارتند از:
· دست از کمر جدا شود.
· چشم ها باز شوند.
· تعادل به هر دلیل به هم بخورد.
