بخشی از مقاله
خلاصه
یکی از جنبه های رابطه بین سازمان و محیط که بر سازمان اثر می گذارد نیازمندی سازمان به منابع موجود در محیط است. این رابطه وابستگی به محیط، زمانی اهمیت بیشتری می یابد که منابعی کمیاب و ارزشمند برای بقا سازمان نقش حیاتی داشته باشد. لذا همه انواع سازمانها و بنگاه ها به نحوی سعی می کنند تا با کاهش وابستگی، این منابع را تحت مدیریت خود در بیاورند تا حیات خود را تضمین نمایند. در این مقاله ابتدا به تعریف مفهوم وابستگی منابع و تئوری مربوطه پرداخته شده و جنبه های مختلف آن مورد بررسی قرار می گیرد. در ادامه ، انواع استراتژیها و اقداماتی که سازمانها برای کاهش این وابستگی ها می توانند بکار بگیرند معرفی و تشریح شده و کاربرد تئوری وابستگی منابع در عمل بررسی می گردد.
1. مقدمه
اولین گام در تئوری وابستگی به منابع بوسیله امرسون - - Emerson 1962برداشته شد و در ادامه توسط ففر و سالانکیک - Pfeffer and Salancik 1978 - پیشرفت نمود و تبدیل به یک تئوری استوار گردید. تئوری محدودیت منابع اظهار می کند: " شرکتها محدود و تحت تاثیر محیطشان هستند و در جهت مدیریت وابستگی های منابع تلاش می کنند " - Pfeffer and Salancik 2003 - و همچنین می گوید :" شرکتها در اقدامات خود مستقل نیستند ، بلکه به دلیل منابع به محیط خارجی خود وابستگی دارند . به عبارت دیگر ، شرکتها جهت کار بطور مستقل کنترل کاملی بر روی منابع مورد نیاز ندارند. در عوض ، آنها می بایست برای تضمین حیات سازمانی خود با محیطشان تعامل داشته باشند
مفهوم بنیادین تئوری وابستگی به منابع دریک دوره کوتاه توسعه یافته وپس ازآن تقریبا دست نخورده باقی ماند - Drees and Heugens . - 2013 تئوری وابستگی منابع اساسا برای تجزیه و تحلیل شکست های کسب و کار در آن زمان و برای درک اینکه کدام روابط بین سازمانی حضور دارند توسعه یافت . - Davis and Cobb 2010 - پس از آن این تئوری اغلب برای بررسی نحوه کمک به شرکتها جهت کاهش عدم اطمینان و وابستگی به اثرات خارجی - Hillman 2009 - و با هدف مدیریت محیط خود مورد استفاده قرار گرفت
تئوری وابستگی به منابع بر سازگاری سازمانی با عدم اطمینان محیطی از طریق مدیریت فعال سازمانی جریان منابع و وابستگی ها تاکید دارد .اگرچه تئوری وابستگی منابع بر اراده و توانایی سازمان برای پاسخگویی به فشارهای محیطی ، عدم قطعیت و وابستگی متقابل تاکید می کند ، با این حال اثر محدودیتهای سازمانی و وابستگی به سایر سازمانها را که منابع حیاتی را کنترل می کنند را نیز به رسمیت می شناسد. بنابراین در این تئوری به سازمان به عنوان ایجاد کننده گزینه استراتژیک و تصمیم گیرنده در مقابل محدودیتها نگاه شده است لذا گزینه های استراتژیک در تئوری وابستگی منابع تا اختیار یک سازمان بر چگونگی ساختن روابط متقابل با محیطش توسعه می یابد
کاسکیارو و پیسکورسکی نشان دادند که شرکتها جهت رویارویی با وابستگی به منابع حیاتی محیط خارجی شان معمولا از سه استراتژی عمومی شامل داخلی سازی منابع ، تشکیل ائتلاف ها و دور زدن محدودیتهای منابع استفاده می کنند.
بروس راست طی مقاله ای به برخی عناصر وابستگی به منابع و تجزیه و تحلیل سیاستها در قبال این مفهوم پرداخت . - Russett 1984 - آستن و ژیمانیک به تئوری وابستگی منابع در مدیریت نهادهای عمومی و عام المنفعه پرداختند . - Szymaniec and Austen 2011 - همچنین شواهد عملی از مطالعه NGO ها توسط میچل - - Mitchell 2012 نشان داد که سه پاسخ استراتژیک اصلی شامل سازگاری ، اجتناب و شکل دهی به وابستگی منابع وجود دارد.
2. تئوری وابستگی به منابع
تئوری وابستگی به منابع، سازمان در محیط خود را به عنوان واحد تجزیه و تحلیل مورد استفاده قرار می دهد. این تئوری بر تمرکز سازمان روی کاهش عدم قطعیت و مدیریت روابط داخل شرکت و نابرابریهای قدرت تاکید می کند. این عناصر کلیدی در داخل تئوری وابستگی منابع بهم مرتبط هستند. یک موضوع اصلی در تئوری وابستگی منابع این است که سازمانها جهت کاهش عدم اطمینان های محیطی بوسیله مبادله با محیطشان تلاش خواهند نمود.
- Jones 2007 -
منطق تئوری این است که سازمان ها سیستمهایی باز هستند که بقا وتوسعه آنها توسط اثرات خارجی محدود می شود - Boyd 1990 - و - Buvik and Grønhaug 2000 - و . - Pfeffer and Salancik 1978 - برخی منابع کمیاب هستند و توسط سازمانهای دیگر در محیط کنترل می شوند - . - Pfeffer 1982 سازمانها به منظور استمرار بقا و رشد، مجبور به استفاده از استراتژیهای مختلفی برای تضمین ورودیها از تامین کنندگان و خروجی ها به خریداران می باشند
مطالعه سلزیک با عنوان قدرت و نفوذ تنسی والی - Selznick 1949 - 2 اولین تمرکز بر روی محیط سازمانی می باشد. سلزیک متوجه شد سازمانی که با مخالفتهای شدید روبرو است بوسیله آوردن نمایندگانی از این گروه های متخاصم در هیات مدیره حاکم بر سازمان تا حدی می تواند این مخالفت ها را خنثی نماید که این رویکرد در برخورد با مشکل ، مدیریت محیط سازمان برای تحقق اهداف آن را نشان می دهد.
دیگر پیشرفتهای قابل توجه شامل تمرکز لوین و وایتز روی مبادله به عنوان یک چارچوب مفهومی برای مطالعه روابط میان سازمانی می باشد . - Levine and White 1961 - آنها استدلال کردند که تحت شرایط کمبود منابع ، سازمانها مبادلات میان سازمانی را برای رسیدن به اهدافشان می بایست پیاده کنند. علاوه براین، خصوصیات یک رویکرد سیستم باز برای مطالعه سازمان بوسیله ملاحظه سازمان به عنوان یک عنصر از محیط، پایه تئوری وابستگی منابع را تقویت نمود . - Katz and Kahn 1978 - مطالعه استارباک در مورد رشد سازمانی بیان نمود که سازمانها برای مدیریت محیطشان جهت هرچه بیشتر مطلوب کردن آن تلاش می کنند - - Starbuck 1965 و تامپسون اشاره کرد که سازمان ها درپی مدیریت وابستگی خود به محیط هستند
کتاب ففر و سالانکیک پرقوت ترین عرصه ارائه تئوری وابستگی منابع می باشد و اغلب به عنوان مهمترین مرجع تئوری وابستگی منابع ذکر شده است - . - Pfeffer and Salancik 1978 در این کتاب ، ففر و سالنکیک در موضوع روابط میان سازمانها و محیطشان بحث و استراتژیهای سازمانی مختلفی را برای مدیریت محیط معرفی می نمایند. تمرکز این کتاب استراتژیهای سازمانی برای مدیریت محیط سازمانی است.
زمینه سازمانی و اجتماعی تعریف شده در کتاب بوسیله بحث از کنترل اجتماعی سازمانها و محیط سازمانی وضع شده دنبال می شود. دامنه استراتژیها از انطباق تا اجتناب ، تغییر وابستگی متقابل ، اقدام درون سازمانی ، قانون و ضمانت اجتماعی و جانشینی اجرایی را شامل می شود.
مطالعات تجربی تئوری وابستگی بر منابع بطور معمول متمرکز می شود بر بررسی موضوعات توسعه یافته از منظری که سازمانها استراتژیهای مختلفی برای کنترل منابع حیاتی برای بقا و توسعه سازمانی بکار می گیرند. محققان معمولا پاسخهای سازمانی را برای مدیریت و کنترل وابستگی به منابع به عنوان متغیرهای وابسته انتخاب می کنند.
سازمان ها می توانند وابستگی منابعشان به دیگر بازیگران در محیط را با استفاده از ساز و کارهای مناسب در اداره امور شرکت و ایجاد پیوندهای بین سازمانی کاهش دهند. اندازه و ترکیب هیات مدیره ، الگوهای ادغام درون صنعت ، و پیوندهای میان سازمانی پاسخهایی سازمانی هستند که معمولا به عنوان متغیرهای مستقل در آزمونهای تجربی این تئوری مورد استفاده قرار می گیرند.
اغلب مشاهدات موجود شواهدی که سازمانها بوسیله بکارگیری استراتژیهای مناسب به منظور کاهش وابستگی به وابستگی منابع پاسخ می دهند می یابند. جدول 1 چند نمونه از آزمونهای بهتر شناخته شده تجربی از تئوری وابستگی منابع را بطور خلاصه مورد اشاره قرارمی دهد. یک بررسی بطور ویژه برجسته تئوری وابستگی منابع ، مطالعه ففر - Pfeffer 1972b - درمورد اندازه و ترکیب هیات مدیره شرکتهای بزرگ است. ففر استدلال کرد که ترکیب هیات مدیره بستگی به نیازهای متفاوت رویارویی با سازمانهای مختلف در محیط دارد.
تز او این است که آن سازمانها، هیات مدیره خودشان را به عنوان ابزاری جهت رویارویی با سازمانهای مهمی که به آنها وابستگی دارند مورد استفاده قرار می دهند. نمونه ای هشتاد تایی از شرکتهای بزرگی که از لیست دان و براد استریت بیرون آمده، و همبستگی هایی که تعداد اعضای هیات مدیره با اندازه شرکت ، نسبت بدهی به سرمایه و اندازه های محیط نظارتی دارد در نظر گرفته شد.
نتایج آنالیز رگرسیون چندگانه نتایج نشان داد که اندازه و ترکیب هیات مدیره بطور سیستماتیک مرتبط با نیازهای سازمان برای مواجهه با بخش های خارجی مهم ، نیروهای مالی و اداری برای بدست آوردن یک تامین کافی از منابع در آینده می باشد. بطور مشابه خلاصه چند مطالعه در جدول زیر معرفی می گردد.
جدول -1 نمونه مطالعات تجربی درخصوص وابستگی به منابع و روش تحقیق استفاده شده
