بخشی از مقاله
چکیده
یکی از مسائلی که به نظر می رسد جوامع را درگیر خود کرده است نگرش های ارتباطی ناکارآمددر مردان متاًهل دارای همسرباردار است که حل آن می تواند بسیاری از معضلات جوامع را برطرف کند ویکی از روش هایی که به نظر می رسد می تواند این مشکل را برطرف کند آموزش مهارت های جنسی مبتنی بر رویکرد شناختی - رفتاری است لذا مسئله موردبررسی دراین پژوهش عبارتست ازاینکه - - آیا آموزش مهارت های جنسی مبتنی بر رویکرد شناختی - رفتاری بر باورهای ارتباطی ناکارآمدمردان متاًهل دارای همسر باردار موثر است. این پژوهش به روش شبه تجربی و از طرح های پیش آزمون پس- آزمون با گروه کنترل می باشد جامعه آماری آن کلیه مردان متاًهل دارای همسرباردار مراجعه کننده به مراکز بهداشت شهرستان نیشابور درسال 1394بودند که از بین ایشان تعداد 24نفر به روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب وبه روش جایگزینی تصادفی در دوگروه آزمایش 12 - نفر - و کنترل 12 - نفر - تقسیم شوند، دراین پژوهش ابتدا هردو گروه در مرحله پیش آزمون به پرسشنامه باورهای ارتباطی - - RBQ پاسخ دادند،
سپس مداخله بر روی گروه آزمایش اجرا شد و درنهایت در مرحله پس آزمون هر دوگروه به پرسشنامه باورهای ارتباطی پاسخ دادند.به منظور تحلیل فرضیات پژوهش از آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیره استفاده شد که در نهایت یافته ها نشان داد در مرحله پس آزمون در شاخص نگرش های ارتباطی بین دو گروه آزمایش و کنترل تفاوت معناداری وجوددارد - . - P<0/05 با توجه به نتایج به دست آمده می توان گفت آموزش مهارت های جنسی مبتنی بر رویکردشناختی - رفتاری بربهبود نگرش های ارتباطی ناکارآمد مردان متاًهل دارای همسر باردار اثربخشی معناداری دارد وسازمان های ذیربط از این آموزش ها می توانند در جهت بهبود عملکرد جنسی استفاده نمایند.
کلمات کلیدی: آموزش مهارت های جنسی، رویکرد شناختی Bرفتاری،باورهای های ارتباطی ناکارآمد
مقدمه
بارداری یکی از حساس ترین دوره های زندگی برای زوجین محسوب می شود و روابط جنسی و زناشویی زوجین در اثر تغییرات فیزیکی و روانشناختی متعدد این دوره دستخوش تغییر می شود. لذا توجه ناکافی به امور جنسی در دوران بارداری می تواند باعث بروز اختلال در عملکرد جنسی وروابط زناشویی هر یک از زوجین شود - بایرامی و همکاران، . - 1387نگرش مفهوم احساس خوب یا بد نسبت به یک کشش یا یک فرد یا موقعیت است و عبارت است از برداشت احساس یا اعتماد ثابتی که یک شخص نسبت به فرد، گروه، اندیشه، موقعیت یا یک شیء دیگر دارد. هر نگرشی سه عنصر شناختی ، عاطفی و رفتاری در مقابل یک شیء یا یک گروه از اشیاء و اشخاص را شامل می شود - وندرزندن، . - 1996 در ایجاد و رشد نگرش ها فرهنگ تاثیر بسزایی دارد . تعلق به فرهنگ های مختلف بخشی از تفاوت نگرش ها را که در درون یک اجتماع دیده می شود ، مشخص می کنند. خانواده به علت پی ریزی پایه های شخصیتی و تجربه های شخصی از موارد دیگر در کسب نگرش های متفاوت هستند - وندرزندن، . - 1996
ارتباط نقش مرکزی در ازدواج ایفا می کند - بورلسون و دنتون1، - 1997 به گونه ای که از لحاظ ویژگی های زناشویی مشخّص شده است که ارتباط موثر و کارآمد میان شوهر و همسر مهم ترین جنبه ی خانواده های دارای عملکرد مطلوب می باشد - گریف، . - 2000 بک وجونز1972 - 32 به نقل از ساپینگتون3 ، - 1382 متوجه شدند که رایج ترین مشکل در ازدواج های نا آرام و پر دردسر همانا ارتباط ضعیف است. به عبارت دیگر موضوعات ارتباطی ممکن است نگرانی ها و دل مشغولی های
اوّلیّه ی برخی زوج های مراجعه کننده برای درمان باشد - کار4، . - 2000 رویکردهای ارتباطی اغلب با سه فرض اساسی به بررسی ازدواج و روابط زناشویی می پردازند: -1 تعارض های زناشویی غیر قابل اجتنابند، هدف درمان های ارتباطی حذف کامل این تعارض ها نیست بلکه تلاش می کنند تا به آنها جهت دهند و آنها را در مسیرهایی سازنده به کار اندازند؛ -2 ارتباط در دو سطح کلامی و غیر کلامی روی می دهد و یکی از دلایل اصلی بروز اختلاف های زناشویی، ناهماهنگی پیام هایی است که به طور همزمان توسط این دو سطح منتقل می شوند؛ -3 همسران در شیوه های برقراری ارتباط با یکدیگر تفاوت دارند - سهرابی، . - 1382 در کل ، یک فرض عمومی این بوده است که علّت بسیاری از مشکلات ارتباطی زناشویی، مهارت های ارتباطی ناکارآمد از طرف همسران می باشد و مطابق با این دیدگاه ادونوهیوو کراچ در 1996 بیان کردند که آموزش ارتباط به عنوان کوششی جهت ترمیم رابطه مسئله دار، مولّفه ای مهم در بسیاری از رویکردهای درمان زناشویی است - بورلسون و دنتون، .
- 1997عملکرد جنسی سالم هر یک از زوجین از عوامل بسیار مهمی است که بر کیفیت ارتباط زناشویی تأثیر مهمی دارد - توکلی زاده، . - 1392 از طرف دیگر، روابط جنسی شکل دهنده بخشی از ادراکات مهم زوجین از یکدیگر است که تداومبخش ازدواج هستند - علی اکبری دهکردی، . - 1389 آموزش جنسی5 فرصت یادگیری مسائل جنسی و جلوگیری از بروز برخی مشکلات را فراهم می کند. بنابر این افراد به دلایل متعدد از جمله شناخت ناکافی از یکدیگر، مسائل جنسی و زندگی مشترک، مسائل و مشکلاتی را تجربه می کنند - محمودی و همکاران، . - 1386 از طرفی آموزش جنسی میتواند در کسب اطلاعات و اندیشه ها و مهارتها به افراد کمک کند - محمودی و همکاران، . - 1386 تجارب نشان داده است که دانش و آگاهی نسبت به مسائل جنسی، زندگی را تغییر می دهد و اغلب آن را بهتر می کند.
اما گاهی اوقات بین آموخته های فرد و پیوند آن با زندگی شکاف وجود دارد - وستیمر2005 1، به نقل از یوسفی، . - 1384درمان شناختی B رفتاری برای نخستین بار در اواخر دهه ی 50 و ابتدای دهه ی 60 میلادی و طی دو حرکت موازی توسط آلبرت الیس2 و آرون تی بک3 در امریکا آغاز شد - موتابی و فتی، . - 1390 همچنین مفهوم نگرش های ناکارآمد4 اولین بار توسط بک 1975 - ، 1979 و - 2006 در توصیف افکار بیماران افسرده و به عنوان مفهوم اصلی مرکزی ایجاد و پایایی اختلال افسردگی مطرح شد. از طرف دیگر نگرش ناکارآمد در واقع جزیی از باورهای واسطه ای ناکارآمد است که در کنار افکار خودکار در نظام شناختی فرد بر رفتار، او تاثیر می گذارد. این اعتقادات واسطه ای ناکارآمد، با نظرات منفی پیش بین - لیو5، - 2004 همراه است - لطفی کاشانی، . - 1387
علی رغم اینکه تمایلات جنسی، ذاتی و غیر ارادی می باشند، نگرش و رفتارهای جنسی، آموختنی می باشد - حمید و همکاران، . - 1391 آموزش جنسی یک فرآیند طولانی است که از طریق آن افراد اطلاعات و دانش لازم در مورد مسائل جنسی را کسب می کنند و نگرش ها، عقاید و ارزش های خودشان را تشکیل می دهند. آموزش جنسی فرآیندی است که به رشد جنسی سالم، بهداشت زناشویی، روابط بین فردی، عاطفه، نزدیکی، تصور بدنی و نقش های جنسیتی کمک می کند. همچنین آموزش جنسی به همه ابعاد جنسیت مانند ابعاد زیستی، فرهنگی B اجتماعی، روان شناختی و مذهبی توجه می کند. بنابر این آموزش جنسی هم به حوزه شناختی - اطلاعات و دانش - ، هم به حوزه عاطفی - احساسات، ارزش ها و نگرش ها - و هم به حوزه رفتاری - مهارت های ارتباطی و تصمیم گیری - مربوط می شود - محمودی و همکاران، . - 1386
با توجه به این که فعالیت جنسی نقش تعیین کننده در سلامت انسان دارد و به نظر می رسد که آموزش مهارت های جنسی می تواند کیفیت زناشویی را بالا ببرد - ضیایی و همکاران، . - 1393
ما در این مقاله بر آنیم تا بررسی نماییم آیا آموزش مهارت های جنسی مبتنی بر رویکرد شناختیBرفتاری می تواند باورهای ارتباطی ناکارآمد مردان متاًهل دارای همسران باردار را بهبود بخشد.
پیشینه پژوهش
