بخشی از مقاله
چکیده
هدف: پژوهش حاضرباهدف بررسی تاثیرآموزش برنامه غنی سازی زناشویی اولسون برافزایش سازگاری زنان متاهل انجام گرفت. روش: پژوهش حاضرازنوع شبه آزمایشی وطرح پیش آزمون وپس آزمون باگروه کنترل است. جامعه آماری شامل 20 زن متاهل ساکن شهرستان مشهدبودندکه ازطریق فراخوان برای پژوهش باروش نمونه گیری در دسترس وجایگزینی تصادفی در دوگروه آزمایش وکنترل انتخاب شدند. گروه آزمایش در8 جلسه برنامه غنی سازی زناشویی به روش اولسون شرکت کردند وگروه کنترل مداخله ای دریافت نکردند. اطلاعات لازم برای بررسی نتایج ازطریق پیش آزمون و پس آزمون پرسشنامه سازگاری زناشویی اسپنیرجمع آوری شد. تجزیه وتحلیل داده ها توسط آزمون آماری تحلیل کواریانس انجام شد. یافته ها: نتایج تفاوت معناداری رابین دوگروه درسازگاری زناشویی، خرده مقیاس های رضایت زناشویی و توافق دونفری نشان داد، اما درمتغییرابرازمحبت وهمبستگی دونفری تفاوت معناداری بین دوگروه مشخص نشد.نتیجه گیری: ازیافته های پژوهش حاضرمی توان نتیجه گرفت که آموزش برنامه غنی سازی زناشویی اولسون درافزایش سازگاری زندگی زناشویی زنان متاهل موتر است.
واژهای کلیدی: برنامه غنی سازی زناشویی اولسون، سازگاری زناشویی، ابرازمحبت و توافق دونفره
مقدمه:
خانواده مهم ترین واحداجتماعی هرجامعه است که بابستن پیمان زناشویی بین زن ومرد بوجودمی آید. زوج هاعناصراولیه هر خانواده هستندوتعاملات بین آنها سنگ بنای استحکام خانواده است - احمدی، . - 1388خانواده محیطی است که با طیف وسیعی از رفتارهای اجتماعی و هیجانی فرزندان ارتباط دارد - مونییر راسکام، استیونارت، مورتل، براون و همکاران، 2011؛ به نقل از لواف، . - 1393رضایت از زندگی زناشویی به ایجاد محیط عاطفی سالم و مناسب برای رشد و نمو فرزندان منجر می شود وطبعاً این رضایت می تواند در تعامل بین فرزندان و والدین مؤثر باشد.درحوزهَ اهمیت خانواده، ستیر اشاره دارد به اینکه معمولا خانواده سالم، افرادسالم را تحویل اجتماع می دهد وخانواده نا سالم جامعه رابا مسائل فراوانی روبرو می سازد.
بنابراین اگرسعی دربهبود وپیشرفت خانواده نشود، مشکلات اجتماعی روز به روز بیشترخواهد شد. ازاین روخانواده هایی که درآن زن وشوهر باهم تفاهم دارندو اززندگی احساس رضایت می کنند، کارکرد مناسب تری داشته ونقش خودرابهترایفا می کنند - بخشی، اسدپور وخدادادی زاده، . - 1386تعارض زناشویی آسیب زننده رشد ذهنی و فکری - هینات، الشیخ، کلی و جوسپ، 2013؛ به نقل از لواف، - 1393، پیش بینی کننده رشد اجتماعی کمتر و مشکلات رفتاری بیشتر - قره باغی، - 1389 و مشکلات سلوک - کلاهر، مکگو، لاکنو و بارت، 2011؛ به نقل ازلواف، - 1393 است. البته تعارض زناشویی ذاتا پیوند زناشویی را تهدید نمی کند، بلکه عواطفی چون یاس، رنجش و بیزاری باعث نارضایتی می شوند و رابطه را مختل می کنند.
آنچه که درازدواج بیش ازهرچیز مهم است، سازگاری زناشویی و رضایت از ازدواج است. سازگاری زناشویی وضعیتی است که درآن زن وشوهردربیشترمواقع احساس ناشی ازخوشبختی ورضایت ازهمدیگر دارند. از آنجایی که شکل گیری ارتباط زوجین عمدتا دراوایل ازدواج است پس برای رسیدن به خوشنودی ورضایت زوجین باید تلاش کنند.امروزه عوامل مختلفی در زندگی زناشویی موجبات بروزناسازگاری واختلال در روابط عاشقانه وصمیمی در زوج هارافراهم می آورد. ارتباطات زناشویی بیش ازگذشته نقطه تمرکزانتظارات همسران ازیکدیگربرای ارضاء نیازهای روانی واجتماعی شده است.نارضایتی و مشکلات زناشویی درحقیقت حاصل وجود مشکل در رابطه است.
تحقیقات زیادی نشان می دهدکه کیفیت ارتباط بطور معنا داری با استحکام زناشویی پیوند دارد - اولسون و میلر، 2007؛ به نقل ازنظری، . - 1392بنابراین می توان نتیجه گرفت داشتن آگاهی پیرامون نحوه برقراری ارتباط صحیح باطرف مقابل ازطریق وجودبرنامه های پربارسازی زندگی زناشویی می توانداز ایجاد تنش هایی که منجربه بروزاختلافات زناشویی ویا کاهش میزان رضایت مندی زناشویی شود، پیشگیری کند.افزایش طلاق و نارضایتی زناشویی از یک سو و تقاضای همسران برای پرباری و بهبود روابط زناشویی از سوی دیگر، نشان دهنده نیاز همسران به مداخلات و آموز ش های تخصصی در این زمینه است.رویکردهای گوناگون جدیدی درزمینه آموزش مهارت های ارتباطی درجهت بهبود وپربارساختن روابط زناشویی بوجودآمده اندکه هدف تمامی این رویکردها بهبودروابط زوج ها است - التمانس و ایمری، 2012، به نقل ازرستمی، ابوالقاسمی ونریمانی، . - 1392
برنامه آماده سازی/غنی سازی اولسون یکی از برنامه های جامع وبرخوردار از پایه واساس نظری وتجربی وشواهد بالینی مرتبط بازوجین می باشد این برنامه دارای شش هدف است: کمک به زوجین درشناسایی و تکیه نمودن برنقاط قوت رابطه، شناسایی حیطه هایی از رابطه که مشکل زا بوده و یا نیازمند برنامه های غنی سازی باشد، آموزش زوجین به منظور ارتباط موثرتر درموضوعات مهم، حل موضوعات مشکل زا با استفاده ازالگوی حل تعارض چند مرحله ای، کندو کاو موضوعات مربوط به خانواده اصلی بابهره گیری ازنقشه زوجین و خانواده، طرح ریزی برنامه ای برای نیل به اهداف فردی وزوجین وخانوادگی.
این درمان رویکردی است آموزشی برای بهبودروابط زوج ها، و هدف آن کمک به زوج ها برای آگاهی ازخودشان وهمسرشان، کاوش احساسات وافکارهمسرشان، گسترش همدلی وصمیمیت ورشدارتباط موثر و مهارت های حل مسئله است، - بولینگ، هیل و جنسون ،2005؛ به نقل از افخمی کیان،. - 1393در زمینه اثربخشی برنامه آماده سازی وغنی سازی زناشویی مطالعات متعددی انجام یافته است، مانند: افخمی کیان - - 1393، اورکی - - 1391، اولیا - - 1388، جعفری خمسه - - 1382، شیرالی نیا - - 1386، شیخی کوهسار - - 1390، نظری - - 1392، نوابی نژاد - - 1384، سوکا - - 2011 و فوتریس و همکاران - - 2011 باتوجه به افزایش ازدواج های بی ثبات وافزایش آمارطلاق زود هنگام درکشور کانون خانواده درخطر می باشد. از آنجایی
که روابط بین همسران می تواند به ایجاد محیط عاطفی سالم ومناسب منجرشود واز سویی دیگر خانواده درتعلیم و تربیت کودکان نقش بسیارمهمی به عهده دارد ضروری است که به پژوهش و تدبیر مجهز شویم.پژوهش حاضر سعی دارد ازطریق برنامه ی کاربردی غنی سازی ازدواج به روش اولسون به آموزش زنان متاهل پرداخته و میزان اثربخشی درمان غنی سازی ازدواج را بر افزایش سازگاری مورد بررسی قراردهد.روش طرح تحقیق حاضر از نظرهدف، کاربردی وازنظرروش تحقیق، یک طرح شبه آزمایشی و به شیوه پیش آزمون - پس آزمون باگروه کنترل است. دراین گونه طرح ها متغیر وابسته قبل و بعد از اجرای متغیر مستقل اندازه گیری می شود.
