بخشی از مقاله
چکیده
امروزه صنعت عظیم گردشگری بویژه گردشگری داخلی جایگاه خاص را در اقتصاد کشورها داشته و نقش فعال ومؤثری در ارتقاء ساختار اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشورها بخصوص در کشورهای رو به توسعه باز می کند. در این راستا گردشگری روستایی نیز جزئی از صنعت گردشگری به حساب می آید که می تواند نقش عمده ایی در توانمند سازی مردم محلی و تنوع بخشی به رشد اقتصادی و نیز خلق فرصتهای شغلی جدید در ارتباط تنگاتنگ با سایر بخشهای اقتصادی ایفا کند. در پژوهش حاضر موضوع تاثیرات توریسم در گردشگری روستایی شهرستان سوادکوه - مطالعه موردی:دهستان لفورو کسلیان - مورد بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی است.
داده های مورد نیاز، از طریق مطالعات و بازدیدهای میدانی و تکمیل پرسشنامه ی از طریق فرمول کوکران با حجم نمونه ای بالغ بر ۰۲۳ شهروند به شیوه ی تصادفی ساده جمع آوری گردید و با بهره گیری ازآمارهای توصیفی وآزمون های کای اسکوئر، همبستگی اسپیرمن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. همچنین نقاط قوّت، ضعف، فرصت و تهدید گردشگریدهستانهای مورد مطالعه در قالب ماتریس SOWT شناسایی شده و راهبردهای ممکن ارائه شدند.نتایج بیانگر کمبود امکانات دهستانهای مورد مطالعه،مشکلات زیست محیطی و عدم توجه مسئولین به توسعه ی گردشگری می باشد. راهبرد مناسب جهت توسعه گردشگری دهستانهای مورد مطالعه، راهبرد تهاجمی میباشد و در نهایت پیشنهاداتی جهت بهبود و توسعه ی گردشگردی دهستانهای لفور و کسلیان ارائه شده است.
واژگان کلیدی: گردشگری، روستایی ، SOWT ، لفور ، کسلیان.
مقدمه:
در پی انقلاب صنعتی و گسترش شهرنشینی، گذشته از جنبه های مثبت آن، این روند، زندگی انسانها را با پیامدهای منفی بسیاری که حاصل ماشینی شدن بود، مواجه کرد که نتیجه اش دلتنگی برای زندگی بی آلایش روستایی و روی آوردن به گردشگری روستایی بود - اسماعیلی، ۲۸۳۱: ۹۹ - .گردشگری یکی از فعالیتهای اصیل انسانی با قدمتی به درازای زندگی بشر است. امروزه گردشگری از حالت کالای لوکس تبدیل به سرمایه گذاری ضروری شده است. شکل امروزی گردشگری از پدیده های جنگ جهانی دوم است که در اواسط دهه ۰٤ وارد ایران شده است - اردستانی،۷۸۳۱: صص ۱۳۱ ، ۲۳۱ ، ۳٤۱ - . اما گردشگری روستایی با همه توانمندی هایی که دارد، اگر بدون برنامه ریزی درست و کارآمد باشد می تواند پیامدهای منفی غیر قابل جبرانی را در پی داشته باشد.
توریسم به عنوان یکی از کلیدی ترین بخش-های توسعه و پیشرفت دنیای امروز، دارای آثار مختلف مثبت بسیار مهمی است؛ اما در مقابل، اثرات منفی گسترش بی رویه توریسم، چه از جهات اقتصادی و سیاسی و فرهنگی و چه از جهت زیست محیطی نیز غیرقابل انکار هستند - زاهدی، ٥۸۳۱ :۹۳ - . توریسم فعالیتی گسترده با ابعاد اقتصادی،فرهنگی ،اجتماعی،سیاسی و محیطی است.گستردگی این فعالیت به اندازه ای است که توسعه آن بدون مشارکت یکپارچه تمام نهادها،سازمان ها و تشکیلات مرتبط غیر قابل تصور می باشد و موضوع تصمیم گیری و تصمیم سازی در قلمرو برنامه ریزی گردشگری از اهمیت خاصی برخوردار است.
در دنیای امروز نباید اهمیت گردشگری را نادیده گرفت بسیاری اهمیت گردشگری را صرفا در ایجاد درامد و فرصت های شغلی می دانند و در حالی که اهمیت و عظمت توریسم به اینها محدود نمی شود که در صورت برنامه ریزی و توسعه برنامه ریزی شده،گردشگری قادر است که به بهبود شاخص های عدالت اجتماعی ،ارتقای سطح زندگی،رفاه عمومی،تعادل و توازن منطقه ای منجر گردد. شهرستان سواد کوه در مرکز استان مازندران با مساحت ۸۷۰۲کیلومترمربع از شمال به شهرستان قائمشهر از غرب به شهرستان بابل از جنوب شرق به شهرستان شهمیرزاد و استان سمنان منتهی می شود.
دهستان لفور کسلیان ،شرق وغرب شیرگاه،سرخ کلا،راستوپی و ولوپی و تعدا د ۶۷۱ روستا میباشدشهرستان سوادکوه از ترکیب و توسعه فضاهای روستایی مناطق درهای و کوهستانی شکل گرفته و از مناظر طبیعی ، آب و هوای معتدل و پوشش گیاهی انبوه برخوردار است و امروزه بعنوان یکی از کانونهای مهّم جذب توریسم مورد توجه میباشد. شهرستان سوادکوه از ترکیب و توسعه فضاهای روستایی مناطق درهای و کوهستانی شکل گرفته و از مناظر زیبای طبیعی، اعتدال آب و هوا و پوشش گیاهی انبوه برخوردار است.گفته میشود زیباترین چشم اندازهای پاییزی را در این نقطه از استان مازندران می توان دید . در این پژوهش بر آنیم به بررسی توانمندی ها و نقاط ضعف و تهدید ها و فرصت های موجود در جذب توریسم پرداخته و آیا می توانیم با بررسی این موارد الگوی مناسب در جهت بالا بردن جذب توریسم در منطقه ارائه دهیم.
مباحث:
گردشگری روستایی:
در زمینه گردشگری روستایی در بین صاحبنظران و متخصصان گردشگری اتفاق نظر وجود ندارد و تعاریف مختلفی در این خصوص ارائه شده و حتی در کشورهای مختلف نیز دارای معانی گوناگونی است. از آنجا که مسافرت و گردشگری در بین ساکنین شهرها بسیار رایج است، بسیاری از آنها به هنگام فراغت برای فرار از زندگی مدرن و تصنعی شهرها به دامان روستاها پناه می برند.این نوع گردشگری برای روستاییان که از راه کشاورزی و دامداری و کارهایی از این دست امرار معاش می کنند، به منزله فرصتی برای کسب درآمد است؛ برای نمونه اجاره سوییت و اتاق، فروش صنایع دستی و... . این نوع گردشگری شباهت زیادی با گردشگری بومی دارد و ویژگی عمده اش کسب تجربه ای متفاوت از زندگی در رفاه شهرهای امروزی است.
این ویژگی باعث می شود تمام مشخصات محیطی مقصد برای گردشگر مهم جلوه کند - گی و فایوسولا، ۸۸۳۱: ۷٥۱ - . البته کمیسیون جوامع اروپائی - ٦۸۹۱ - ، گردشگری روستایی را نه فقط گردشگری در مزارع یا گردشگری کشاورزی دانست بلکه انواع فعالیتهای جهانگردی در نواحی روستایی را در تعریف گردشگری روستایی گنجاند - یزدانی زنگنه، خسرویپور، غنیان، ۸۸۳۱: ۱۰۱ - .سایر عباراتی که گردشگری را در مناطق روستایی شرح می دهند عبارتند از :
