بخشی از مقاله
چکیده:
معلولیت، جریانی طبیعی و برگشت ناپذیر در نظام آفرینش است و مناسب سازی محیط های مسکونی برای معلولین بسیار ضروری است از سویی دیگر، رنگ، عاملی است که بر جسم و روان انسان تاثیرگذار است و مطالعه پیرامو ن ابعاد مختلف روانشناسی رنگ ها و چگونگی بهکارگیریِ مناسب آن ها به عنوان یک مولفه مهم گرافیک محیطی، از اهمیت قابل توجهی برخوردار است
در این پژوهش سعی شده تا با شناخت کافی از ویژگی های جسمی و روحی معلولین، و همچنین شناخت تأثیر آن بر روی این گروه افراد، به اصول جامعی در رابطه با استفاده از رنگ ها در فضاهای اقامتی معلولین دست یابیم روش تحقیق به کار گرفته در این پژوهش مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای است و رویکردی توصیفی ؛تحلیلی دارد
نتایج این پژوهش گواهی بر تاثیرات مثبت رنگ در زندگی انسان ها بوده و موید آن است که به کارگیری صحیح رنگ های مختلف در طراحی فضاهای اقامتی معلولین و انجام طراحی های مطبوع با استفاده از رنگ ها میتواند تاثیرات مثبتی در وضعیت روحی این افراد گذاشته و امید به زندگی را در آن ها افزایش دهد
مقدمه:
رنگ یکی از مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر زندگی انسان ها است و نقشی اساسی در ایجاد ارتباط میان انسان و محیط اطراف ایفا میکند؟میتوان گفت انسان ها و رنگ ها زیرمجموعه ای از نظام کل جهان می باشند کهدائماً در حال تعامل و تعادل با یکدیگر هستند و در نهایت انسان ها تحت تأثیر رنگها ها قرار می گیرند
رنگ ها در زندگی تک تک افراد بشر حضور فعال و مؤثر دارند و به همین جهت از مهم ترین عناصر دیداری از نظر بار احساسی و عاطفی به شمار می آیند
همچنین از رنگ ها به عنوان شفادهنده بیماری ها، ایجاد کننده تغییرات مثبت در فکر و ذهن و جسم، به نمایش درآوردن شخصیت انسان ها جهت تنظیم اهداف شغلی و ارتقاء مهارت های ارتباطی استفاده میشود
از دیرزمان تا کنون نیز اثرات روحی و روانی رنگ ها در افراد مختلف مورد توجه متخصصین رنگ درمانی قرار گرفته است؛ به طوری که هم اکنون مشخص شده است جایگزینی نامناسب رنگ ها در مکان های خاص و به کارگیری نادرست آن در محیط اطراف انسان ها، صدمات روحی شدیدی به این افراد وارد میکند ؟در روانشناسی نوین، رنگ ها معرف شخصیت افراد به شمار می باشند، زیرا بر روح و جسم افراد به طور خاص تاثیر می گذارند
از سویی دیگر، معلولیت، باعث اختلال در سلامت روان وناامیدی از زندگی میگردد؛ انزوای اجتماعی، افسردگی، ناامیدی از زندگی و دیگر مشکلات جسمی، روانی و اجتماعی از مسائل جدی مخل درسلامت روان معلولین است .از همین رو، به منظور جلوگیری از وقوع این حوادث و به حداقلرساندنِ آسیب های این دوره، توجه به نیازهای والگوهای رفتاریمعلولین در طراحی فضاهای توانبخشی با احترام به ترجیحات ایشان، و به منظور ارتقای کیفیت فضاهای مورد استفاده این گروه افراد و دستیابی به فضاهای مشوق معلولین موفق حائز اهمیت می باشد
در همین راستا سوالات اصلی پژوهش کنونی عبارتند از :
- استفاده از رنگ های مختلف در فضاهای توانبخشی معلولین، تا چه میزان در افزایش روحیه و بهبود اختلالاتروحیِ معلولین موثر است
- استفاده از کدام رنگ ها درطراحیِ فضاهای توانبخشی معلولین، بیشترین تاثیرات مثبت را بر سلامت روانی و رفتارهای اجتماعی آنان دارد
پیشینه پژوهش:
بررسی تأثیر رنگ ها بر جسم، موضوعی بوده که همواره در طول تاریخ مطرح بوده است ؟آشوریان، بابلیان و مصریان همگی به نوعی از رنگ و نور در درمان استفاده می کردند
مصریان اولین تمدنی بوده اند که تحقیقاتی در رابطه با رنگ درمانی داشته اند .آن ها راهروهای رنگی در معابد خود مانند کارناک و طبس ساختند که در آنها تأثیر رنگ بر افراد در درمان و بهبودی را کشف کردند.
در قرن ششم قبل از میلاد، اورفئوس، بنیانگذار یک مدرسه متافیزیک در یونان، برای اولین بار توانست از ارتعاش رنگ و نور به عنوان ابزار شفا و معالجه بیماران استفاده کند .در قرن هفدهم، یک روانشناس فرانسوی به نام پیر جانت از شعاع های نور برای درمان بیماری هیستری بهره برد در سال 1876 برای اولین بار نور آبی برای تحریک سیستم غده ای و نور قرمز برای تحریک سیستم عصبی به کار آمد .در سال 1943 ماکس لوچر به منظور دستیابی به اطلاعات مخفی شده در ذهن، آزمون روانشناختی رنگ را راه اندازی کرد که هنوز هم قابل استفاده است ؟در سال 1978از رنگ های متنوع برای شفا دادن اندام های داخلی بدن انسان استفاده شد و در طی سال های 1930 تا 1991 نیز برای تعادل سیستم عصبی، تسریع در یادگیری و به عنوان یک مسکن در عمل جراحی از نورهای رنگی بهره برداری شد.
در ادامه، انتشار کتاب رنگ درمانی در دانشگاه یِل در سال و چاپ یک فصل از کتاب طب مکمل به نام رنگ درمانی در سال توسط دانِلی از آخرین یافته های پژوهشی در این زمینه می باشد
چیزاری اعتقاد دارد بهره برداری از روانشناسی رنگ ها و رنگ درمانی برای بهبود خلق و خوی انسان و ایجاد خانه ای سالم و امن و محیط های کاری مطلوب، کاربرد دارد.
همچنین مطالعات و تحقیقات عصب شناسی نشان می دهد که طیف رنگ ها، مستقیمأ بر سیستم های بیولوژیکی انسان و سلامت وی تأثیر می گذارد.
روش تحقیق:
این مطالعه با روش تحقیق توصیفی ؛ تحلیلی انجام گرفته است ؟ابتدا با تحلیل محتوایی، ساختارکُلی موضوعِ مورد مطالعه مشخص، و سپس برای جمع آوری داده ها از جستجو در منابع کتبی کتابخانه ای و در پایگاه های اطلاعاتی اینترنتی معتبر استفاده شده است
منابع کتبیِ مورد مطالعه از کتاب های فارسی و غیرفارسی، و همچنین مقالات و پژوهش های انجام شده ی پیشین مرتبط با موضوع بوده اند ؟پس از بررسیمحتواییِ منابعِ مورد نظر، خروجی این مرحله به صورت تحلیلی مورد تحقیق قرار گرفت و در پایان نتایج و توصیه های نهایی ارائه گردید
