بخشی از مقاله
چکیده
به راستی چرا دنیای پر از رنگ را به دنیای خاکستری ترجیح می دهیم؟ رنگها با تاثیر بر احساسات و با تعیین دیدگاه ما به محیط اطراف می توانند موجبات کنترل و بهبود کیفیت زندگیمان را تبیین کنند. ما می توانیم با رنگ عملکرد یک اتاق را پشتیبانی کرده و علاوه بر این ایجاد یک خانه و محیط داخلی زیبا، معنایی خاص را به نمایش بگذاریم و زمینه ای برای برای ایجاد و استخراج حالات خاص، اضافه کردن شخصیت، و یا ایجاد صمیمیت به یک اتاق، کمک به تمرکز، افزایش اشتها، ترویج شفا جسمی و... را فراهم آوریم.
در واقع رنگ در طراحی داخلی ابزاری در دست طراح است که با آن قادر به ایجاد طرح های رنگی خیره کننده برای هر فضای داخلی است. برای مثال، اگر در اتاقی، هنگام شب از روشنایی چراغی ملایم و نقاشی دیوار قرمز مخملی استفاده شود عمیقا می تواند اثری لوکس ایجاد کرده و اگر به همین فضا در روز و روشنی صبح نگاه بیاندازیم آن را بزرگتر می بینیم.
رنگ یکی از ملاحظات مهم در طراحی داخلی است و اگر در کار رنگ فرم نیز لحاظ گردد و انتخابی به خوبی انجام می تواند به منظور جلب توجه نقطه ای و یا پنهان کردن نقطه ی دیگر بکار آید و یا درمواقعی بسیار معنای مد نظر را انتقال دهد.
در کنار رنگ فرم می تواند معنا را تکمیل کرده و همچون ابزار قدرتمندی دیگر به کار آید. با اینکه از فرم، یک مفهوم محسوس مشترک بین عموم استنباط می شود که تعریف دقیق آن به طور سریع با بیانی صریح دشوار می باشد اما هر کس علاوه بر اینکه در چارچوب ادراک جهان و محیط زندگی خود دائم با آن در ارتباط است، در حیطه ی تخصص و فعالیت حرفه ای خود ، از زاویه ای ویژه به آنها نگریسته و آنها را تبیین می کند به علاوه، باز بودن حیطه ی معنایی ای واژه و امکان ایجاد سوء تفاهم در درک مفهوم این واژه اساسی بر ضرورت پرداختن به وجوه مختلف معنایی فرم تاکید می کند.
برای مثال فرم غالب در تزئینات داخلی مستطیل است که در نیمکت ها و میزهای قهوه خوری نیز دیده می شود. چنانچه بخواهیم از یک اتاق سفت و سخت، احساس نرمی و راحتی پیدا کنیم از اشکال مدور استفاده می کنیم و این بازی با فرم و در برخی موارد رنگ را تا جایی ادامه می دهیم که هدف و معنای مورد نظر حاصل گردد.
-1 مقدمه
معماری موسیقی منجمد است، فلسفه روح زمان است و معماری کالبد آن . فرهنگ معماری ساز است و معماری فرهنگ ساز. موارد بسیاری در ساختن موسیقی زیبا نقش دارد اما در موسیقی معماری رنگ و فرم نقش موثری دارد. امروزه رنگ و رنگ شناسی به عنوان یک علم در سطح جهان مطرح میباشد. در عصر حاضر رنگ در علوم مختلف و از زوایای متفاوتی همچون جنبههایی مانند ساختار شیمیایی رنگ ها، جامعه شناسی رنگ، سمبل شناسی رنگ، رنگ در هنرهای تجسمی، رنگ در طراحی داخلی، مفاهیم و رویکردهای نشانه شناسی، اسطوره شناسی و روحانیت رنگ ها، درمان و شفای بیماران به وسیلهی رنگها و نهایتاً جنبه های روانی و شخصیتی رنگ ها بر روی انسان مورد مطالعه قرار میگیرد.
در کنار رنگ که سهم بسزایی در انتقال یک مفهوم یا کاربرد را دارد شکل یا فرم قرار دارد که انواع آن دارای ویژگی های مخصوص به خود هستند و به هریک از آنها حالات و خصوصیاتی نسبت داده شده است که یا به علت شکل ذاتی آنها بوده است و یا به علت واکنش دستگاه فیزیولوژیکی - روانی انسان ها و یا به دلیل تعابیر خاص فرهنگی و ملیتی و غیره. کارکرد هر کدام از محورهای این مقاله در طراحی داخلی بسیار حائز اهمیت است، حال اگر این دو به مدد هم آیند می توانند شگفتی های بسیاری را انتقال دهند و مفهوم های خاص بیافرینند و طراح و مخاطب را به مقاصدش بیشتر نزدیک کنند.
-2 طراحی داخلی
طراحی داخلی یک تخصص چندجانبه است که با استفاده از راه حل های تکنیکی و خلاق در داخل یک ساختار، برای رسیدن به یک محیط داخلی مصنوع و جوابگو در مقابل نیازها و کارکردهای مختلف کاربران، عمل می کند؛ این راهکارها عملکردی هستند و به وضعیت زندگی و فرهنگ ساکنان بهبود می بخشند و از لحاظ زیبایی شناختی هم جذاب هستند. طرح ها هماهنگ با پوسته بنا و با در نظر گرفتن موقعیت فیزیکی و بافت اجتماعی پروژه، ارائه می شوند؛ در واقع، این پروسه از یک متدولوژی سیستماتیک و سازگار شامل تحقیق، تحلیل و مشارکت دانش در یک روند خلاق، پیروی می کند که به موجب آن تمام نیاز ها و امکانات مشتریان، برای تامین اهداف پروژه در نظر گرفته می شوند.
طراحی داخلی شامل گستره ای از خدمات شکل گرفته توسط متخصصان حرفه ای دارای صلاحیت، تجربه و تحصیلات کافی است تا منجر به بهبود وضع زندگی، سلامت، امنیت و سعادت عموم جامعه شود. تخصص طراحی داخلی دارای اهمیت فوقالعادهای در روند طراحی کل ساختمان است و باید از آغاز پروژه به عنوان یک مرحله اساسی مورد توجه قرار گیرد .
به عنوان یک فعالیت انسانی، طراحی داخلی دارای پیشینهای طولانی است اما به عنوان یک تخصص مجزا با عنوان طراح داخلی، اخیرا مطرح شده است. بسیاری از متخصصان آغاز آن را مربوط به اوایل قرن بیستم و مطرح شدن دکوراسیون داخلی به عنوان های حرفه ای مجزا از معماری میدانند.
-3 رنگ و رنگ شناسی
تئوری رنگ به خودی خود یک علم است .این علم به مطالعه چگونگی تاثیر رنگ بر افراد مختلف به صورت فردی و گروهی می پردازد ، افراد بسیاری شغل خود را بر اساس این علم می سازند و مطالب بسیاری در این رابطه وجود دارد. یک رنگ یا طیفی از رنگ های مختلف تداعی کننده احساسات متفاوت می باشند و در این بین ممکن است تفاوت های فرهنگی راه قطعیت یک مفهوم را ببندد برای مثال ممکن است چیزی که نماد خوشحالی و نشاط در کشوری است، نماد افسردگی و ناراحتی در کشوری دیگر باشد.
رنگ بیش از همه المان های بصری با احساسات و عواطف بشر نزدیکی دارد. "اگر بگوییم رنگ مثل تزیین غذاست شاید درست باشد، ولی کافی نیست." [2] رنگ ها می توانند به شیوه های مختلف تأثیراتی بنیادین در زندگی بر جای گذارند که از جمله مهم ترین آنها می توان به تأثیر آنها بر احساسات اشاره کرد .جهانی که انسان در آن زندگی می کند، متشکل از هزاران رنگ و تونالیته های مختلفی است که موجودات و اشیاء را برای ما جذاب تر و حتی به گونه ای معنوی، عمیق تر نشان می دهند. هر کدام به سبب ویژگی های شیمیایی و روانشناسانه ای که دارا هستند، منبع مهمی از انرژی، در جهت فزونی سلامت و نشاط روح و روان در انسانها به شمار می روند
-2-3 تاثیرات رنگ در روان انسان
رنگ عاملی است نیرومند که میتواند احساسات و درونیات ما را تحریک کند یا تسکین بخشد، به هیجان آورد و آرامش بخشد. احساسی از گرمی و سردی، شادی و غم، سرعت و سکوت ایجاد کند، درست مانند موسیقی که میتواند در لحظاتی خوشایند و در لحظاتی هم ناخوشایند باشد. همه رنگها با ما سخن میگویند، لبخند می زنند، ما را در خود فرو میبرند و تاثیرات گوناگون می گذارند، همانگونه که اصوات چنیناند. در طول قرنها، رنگ برای اشخاص مختلف معانی متفاوتی داشته است
بنابراین برای استفاده مفید از رنگ لازم است اثر روانشناختی آن را که میتواند در انتخاب دکوراسیون، لباس، محیط و... وارد عمل شود، درک کنیم. ثابت شده اتاقهایی از بیمارستان ها که رنگ آبی یا شیشههای آبیرنگ دارند، اثر خوبی روی بیماران دارد یا اشخاصی که نزدیکبین هستند و چشم آنها در مطالعه زیاد خسته میشود باید کاغذهای سبز و آبی به کار برند که بسیار مناسب است .
همچنین نتایج تحقیقات نشان داده قرار گرفتن زیر نورهایی با رنگ خاص تاثیر روانی زیادی بر فرد دارد؛ به عنوان مثال وقتی شما دودل هستید یا اطمینان کافی راجع به مسالهای ندارید، پوشیدن لباسهای زرد یا محاصره شدن در محیطی پر از رنگهای زرد زنده به شما کمک خواهد کرد تا توجهتان را روی مشکل پیش آمده متمرکز کنید تا بتوانید به دودلی خود پایان دهید. استفاده از رنگ زرد در برقراری ارتباط نیز کمک می کند .
اگر احساس تنهایی میکنید یا قادر نیستید با دیگران تماسهای خوبی برقرار کنید، استفاده از این رنگ روشن، جریان کلمات شما را آسان و شیوایی کلام شما را تقویت خواهد کرد. از نظر فیزیکی، در محاصره قرمز بودن باعث افزایش خون میشود و آدرنالین را به بدن تزریق میکند. وقتی شخصی بشدت خسته یا افسرده است یا نیروی ارادهاش تحلیل رفته است، قرمز میتواند به عنوان عاملی انرژیزا استفاده شود.
همچنین پوشیدن لباسهای قرمز یا قرار گرفتن در محیط قرمز، وقتی فرد بشدت ناراحت، هیجانی، مضطرب یا تحت فشار است میتواند به بروز خشم یا ایجاد خشونت منجر شود. در زمان بقراط حکیم معتقد بودند رنگ ها در پیشرفت یا بهبود بیماری ها تاثیر بسزایی دارد و از آن تاریخ درمان با رنگ - chromotherapy - آغاز شده است که امروزه اهمیت خاصی دارد و مورد مطالعه و توجه پزشکان قرار گرفته است .درمان با رنگ اثر فوری ندارد و باید به صبر و حوصله منتظر نتیجه آن بود.
-3-3 تاثیرات رنگ در معماری داخلی
مسأله رنگ به سبب تأثیرات مهم روانشناسانه اش، در مقوله شهر و فضاهای معماری امری مهم به شمار می رود، تا بدانجا که تخصصی با عنوان رنگ بندی و رنگ شناسی فضاهای شهری در بین هنرمندان مطرح شده است. معماران و طراحان داخلی به هنگام طراحی، ساختمان را از نظر فرم، فضا، نور، رنگ، بافت مورد بررسی قرار میدهند، اما متاسفانه یکی از اجزایی که کمتر مورد توجه قرار میگیرد رنگ است.
برای اینکه تاثیرات رنگ از همان ابتدا مشخص شود، باید انرا به عنوان یکی از اجزای تشکیل دهنده از همان اغاز انتخاب نمود، نه اینکه بعداز اتمام طراحی، مبادرت به انتخاب آن کرد. لازم نیست که طراحی رنگ، چیزی به هزینه های ساخت و ساز و یا تعمیرات اضافه کند. باید برای کار در پیش رو برنامه ریزی کنیم. بهترین راه این است که رنگهای نقاشی و سایر مصالح را به عنوان ترکیب ساده رنگ در نظر بگیریم. موفق ترین طراحی رنگ در فضای داخلی باید در خور اهداف طراحی باشد و به آن واکنش نشان دهد.
