بخشی از مقاله
چکیده
امید نیرویی هیجانی است که تخیل را به سمت موارد مثبت هدایت می کند .این عامل به انسانها انرژی می دهد و مجهزشان می کند، و مانند کاتالیزوری برای کار و فعالیت عمل می نماید .امید به ما انعطاف پذیری، نشاط و توانایی خلاصی از ضرباتی را که زندگی بر ما تحمیل می کند، را داده و باعث افزایش رضایت از زندگی می شود. هدف اساسی این تحقیق، بررسی رابطه ی بین امید به زندگی و احساس رضایت از زندگی خانوادگی است. روش انجام این تحقیق از نوع تحقیقات آزمایشی بود. بدین منظور 120 نفر از میانسالان شهر تهران از طریق نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه آماری انتخاب شد، و به پرسش نامه های امید به زندگی اشنایدر و رضایت از زندگی swls پاسخ دادند. اعتبار پرسشنامه رضایت از زندگی با استفاده از روش آلفای کرونباخ 0.83 و با روش باز آزمایی 0.69 به دست آمد. روایی سازه از طریق روایی همگرا با استفاده از فهرست شادکامی آکسفورد و فهرست افسردگی بک برآورد شد. روایی و پایایی پرسشنامه امید به زندگی اسنایدر توسط استادان رشته مدیریت و مطالعه آزمایشی دانشگاه مشهد و تربیت معلم مورد بررسی و تایید قرارگرفته است همسانی درونی کل آزمون را.71 تا 79. بدست آورده اند .
جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغییری و برای تمامی فرضیه ها سطح معنی داری P<0.05 در نظر گرفته شد. نتایج پژوهش نشان داد که بین امید به زندگی و رضایتمندی از زندگی خانوادگی رابطه مثبت معنی داری وجود دارد - - .sig 0<0 .05 , r=0 .619 نتایج پژوهش نشان داد که بین امید به رضایتمندی از زندگی خانوادگی مردان و زنان تفاوت معنی دار وجود دارد. بر اساس نتایج، بین امید به زندگی و رضایت از زندگی خانوادگی مردان متاهل و زنان متاهل تفاوت معنادار وجود دارد.
مقدمه
امید یعنی موفقیت و آینده ی بهتر و دلیلی است برای زیستن . هنگامی که امید در دل و ذهن وجود داشته باشد، شادی و سرور در زندگی حضور خواهد داشت . به همین دلیل در سال های اخیر روان شناسان به رشته ای نوین با عنوان روان شناسی مثبت پرداخته اند . بر اساس نظریه ی - سلیگمن ٌو زیکزنت میهالی - 2000 ، روان شناسی طی 60 سال گذشته به گونه ای گسترده به علم درمان تبدیل شده است. آن ها چنین پیشنهاد می کنند که روان شناسان نه تنها باید به این موضوع که چگونه با رخدادهای منفی زندگی کنار بیایند و آن ها را درمان کنند ، بلکه باید به فهم آن چیزهایی که زندگی را ارزشمند میسازند نیز کمک کنند . دینرٍ - 2000 - بر این باور است که حتی در جوامع مادی، دستیابی به اشیای مادی فقط به میزان متوسطی به احساس شادی در زندگی مربوط است امید یکی از ویژگی های زندگی است که ما را به جستجوی فردا یی بهتر وا می دارد . برخی - بویژه فقرا- ممکن است امیدخود را از دست بدهند و آینده ی خود را تاریک ببینند . افراد نا امید چون احساس می کنند که دیگر راهی وجود ندارد و کاری از آن ها ساخته نیست ، خودکشی می کنند در زندگی هر کس دوره های تلخ و تاریک وجود دارد و این نمی تواند دلیل قطع امید از فردای بهتر باشد . انسا ن می تواند به نکات ها مثبت زندگی خویش و به نعمت یی که خداوند به او داده فکر کند . وقایع ناگوار زندگی که درس های مهم و دانشگاه زندگی هستند، به ما صبر و توکل می آموزند . - بهادری نژاد، - 1375
رضایت از زندگی دارای ابعاد مختلفی است که یکی از ابعاد مهم آن، زندگیِ خانوادگی است - بختیاری، . - 1386 این مفهوم نیز به نوبه خود، چندبعدی بوده و به عنوان ارزیابی ذهنی از تجارب زندگی خانوادگی تعریف میشود. به عبارت دیگر، هر فردی به عنوان عضوی از یک خانواده، خانوادهاش را در یک طیف مثبت و منفی ارزیابی میکند که ارزیابی مثبت از آن، رضایت از زندگی خانوادگی نام می گیرد - جی، اکزو و لین ریچَ, - 2002 رضایت از زندگی یکی از مهمترین عوامل احساس خوشبختی و دل گرمی است . بنابراین بررسی عوامل موثر بر آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است و یکی از عوامل موثر بر آن امید به زندگی می باشد.هدف از انجام این تحقیق بررسی میزان تاثیر امید به زندگی بر میزان رضایت از زندگی در خانواده ها می باشد.
پیشینه تحقیق
امید به زندگی به عنوان یک عامل شفا دهنده، چند بعدی، پویا ، قدرتمند توصیف می شود و نقش مهمی در سازگاری با فقدان داشته باشد. برای پیش بینی میزان امید به زندگی برای یک جمعیت زنده در سال جاری مفهوم جدول عمر به کار برده می شود. - الیزابتُ - 2011 امید به زندگی ، سلامت جسمی و روانی را آن گونه که با انواع شاخص ها از جمله سلامت خود گزارشی ، پاسخ مثبت به مداخلات پزشکی ، سلامت ذهنی ، خلق مثبت، اجتناب از رویدادهای فشار زای زندگی ،جستجوی حمایت اجتماعی و رفتار ارتقا دهنده سلامت مشخص شده اند،پیش بینی می کنند. - صمدی فرد، - 1395 فیلسوفان و اندیشمندان در طول تاریخ همواره بر این باور بوده اند که ویژگی هایی مانند دوست داشتن ، عقل و عدم وابستگی ، از جمله مولفه های اساسی رضایت از زندگی هستند . بررسی های تجربی در مورد رضایت از زندگی و به دنبال آن در چهار چوبی گسترده بهزیستی فاعلی از اوایل قرن بیستم شکل گرفتند.پژوهشگران بعد از جنگ جهانی دوم رضایت از زندگی و شادکامی را با استفاده از فهرست های ساده بررسی کردند. - لوپزِ، - 2002
فلاسفه قدیم نظیر ارسطو، افلاطون و همچنین اریک فروم مباحث فراوانی را راجع به رضایت از زندگی خانوادگی مطرح کرده اند. به عقیده فروم، نیازهای تأمین نشده بر جسم فشار می آورند و ارضای آنها سبب رضایت می شود. استوارت ازکمپ در تعریف رضایت میگوید »در تضاد با مفهوم خوشحالی که ناظر بر تجربه عاطفی - هیجانات و احساسها - است، رضایمندی بر تجربه شناختی دلالت دارد که به عنوان اختلاف ادراک شده بین آرزو و پیشرفت قابل تعریف است. این تعریف طیفی را تشکیل می دهد که از ادراک کامروایی تا حس محرومیت را دربرمیگیرد« - ازکمپّ، - 1369 رضایت از زندگی، بیان کننده نگرش مثبت فرد نسبت به جهانی است که در آن زندگی میکند - عسگری و شرف الدین، - 1389 و دارای ابعاد مختلفی است که یکی از این ابعاد، زندگی خانوادگی می باشد. زندگی خانوادگی به تشکیل خانواده قانونی با ازدواجی معنادار، متولد شدن فرزندان مشروع و وجود رابطه بین اعضای خانواده اشاره دارد - کلیج کمپ 1999 ,7 - رضایت از زندگی خانوادگی نیز مفهومی چند بعدی بوده و به عنوان ارزیابی ذهنی از تجارب زندگی خانوادگی تعریف می شود. به عبارت دیگر، هر فردی به عنوان عضوی از یک خانواده، خانوادهاش را در یک طیف مثبت و منفی ارزیابی میکند؛ رضایت از زندگی زناشویی، وضعیت اقتصادی خانواده و روابط خانوادگی ابعاد این سازه را تشکیل میدهند - جی َو همکاران، - 2002: 170-171 رضایت از روابط خانوادگی، به رضایت فرد از تعاملات و روابطی که در بین اعضای خانواده برقرار است، اشاره دارد. کونیگ با استناد به نظریه گیلگر تشریک مساعی را در تبدیل من و تو به ما جستجو می کند. یعنی هر فرد از اعضای یک گروه به منظور همدردی و ایجاد آسایش گروهی با یکدیگر تشریک مساعی می کنند. - هادیان ، - 1386
مفهوم رضایت از زندگی بر خرسندی یا پذیرش موقعیت زندگی شخصی ، یا انجام ندادن آنچه که شخص می خواهد و به طور کلی از نیازمندی های یک زندگی فردی است تاکید دارد. - خویشتن دار، - 1385 هر یک از ما به دنبال آرامش درونی ، امیدواری و رضایت از زندگی هستیم ، از اضطراب و تشویش گریزانیم ، می دانیم دلهره و نا امیدی زندگی را تلخ و نا خوش آیند می کند و از طرفی رضایت از زندگی و امید ، به آدمی نشاط و چالاکی می بخشد . اما در عصر اطلاعات و هزاره سوم علی رغم رشد جوامع و صنعتی شدن امور یکی مشخصه هایی که در رفتار عموم مردم ، مخصوصا جوانان وجود دارد ، مساله ضعیف بودن امید نسبت به زندگی و آینده است. لذا از جمله موضوعات اساسی و مهمی که یاد اوری آن به افراد بسیار ضرورت دارد موضوع امید و امیدوار بودن به زندگی، حیات و فردای روشن است .در حالی که به طور قطع این امر روشن است که امید بر افکار و هیجانات و دستاوردهای افراد تاثیر می گذارد ، اما این مساله کمتر در هسته توجهات نظری یا بررسی های علمی قرار گرفته است . مطالعه این امر به گونه وسیعی از سوی روانشناسان و نظریه پردازان رها شده و در اغلب اوقات فیلسوفان آن را به عنوان یک موضوع گذرا تلقی می نمایند، همچنین این مفهوم در مطالعات آکادمیک آموزش نیز غالبا مورد غفلت واقع شده است - هالپین 2001، - .
