بخشی از مقاله
چکیده:
هدف از پژوهش حاضر رابطه جو روانی خانواده ، رفتارپرخطر ، احساستنهایی و استعداد اعتیاد دانشجویان دانشگاه آزاداسلامی واحد زاهدان است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان هست .نمونه آماری تحقیق به روش تصادفی ساده و تعداد 100نفر دانشجویان بودند. روش این تحقیق بنیادی تجربی و نیز کاربردی است.
این پژوهش براساس نحوه گردآوری داده ها ، تحقیقی توصیفی از نوع همبستگی محسوب می شود. ابزار گرد آوری اطلاعات پرسشنامه مشخصات فردی ، مقیاس جو خانواده موس و موس - - 1976، پرسشنامه رفتارپرخطر محمدی زاده و احمدآبادی - - 1387 و پرسشنامه احساستنهایی دی توماسو، برانن و بست - - 2004و پرسشنامه استعداد اعتیاد زرگر - - 1385 بود.
نتایج تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که بین ابعادجو روانیخانواده - رابطه خانوادگی و بقای-نظام خانواده - با استعداد به اعتیاد و احساس تنهایی با بقای نظام خانواده رابطه معکوس و معنیداری وجود دارد نیز زیر مقیاس رابطه خانوادگی - Beta = -0/23 p =0/02 - رابطهمعکوس و معنیداری با احساس تنهایی داشت پس پیشبینی کننده ی معکوس و معنیداری برای احساس تنهایی است.
رابطه خانوادگی - بعد جو روانی خانواده - درهمان گام اول توانست به میزان 0/02 درصد واریانس مصرف-موادمخدر،رشد شخص خانوادگی به میزان 0/07 واریانس مصرف الکل، رابطه خانوادگی 0/04 واریانس سیگارکشیدن، بقای خانواده بهترتیب 0/04، 0/03 و 0/02 واریانس خشونت، رانندگی خطرناک و رابطه و رفتارهای جنسی و رابطه خانوادگی 0/05 واریانس دوستی با جنس مخالف را تبیین کند.
نتایج پژوهش حاضر بر اهمیت جوخانواده و تعامل والدین در کاهش احساس تنهایی و نیز آسیب های اجتماعی دانشجویان اشاره دارد که خود زمینه ساز سلامت اجتماعی و روانی دانشجویان و پیوستگی بیشتر در فضای خانواده خواهد بود.
مقدمه
بی شک نقش خانواده به عنوان واحد اصلی و عنصرتاثیرگذار بر روابط، رفتارها و خصوصیات ذاتی و اکتسابی اعضا واضح و غیر قابل تردید است .تاثیرگذاری و تاثیر پذیری افراد این نهاد کوچک اجتماعی از یکدیگر، باعث شده خانواده همواره افست اصلی مالعات و پژوهش های اجتماعی قرار گیرد و تاثیر آن بر موفقیت ها یا آسیب فردی و اجتماعی در موضوعات مختلف سنجیده شود .
خانواده سالم بستر مناسبی برای رشد و شکوفایی و بالندگی اعضای خود فراهم می کند و در حفظ و ارتقای سلامت جسمی و روانی آن ها تاثیر فراوان و غیرقابل انکاری دارد. در مقابل ، خانواده ناسالم زمینه را برای ایجاد اختلاف در ابعاد جسمی ، روانی و اجتماعی فراهم کرده و افراد را به سمت بزهکاری سوق می دهد.از موضوعات قابل تحقیق در مطالعات خانوادگی ، بحث نقش خانواده در بروز و پیشگیری از آسیب های اجتماعی اعضای خود است .
یکی از جنبه های جو خانواده ایفای نقش در کنترل،هدایت و ظهور احساس تنهایی دارد. - حیدری، - 1393 بررسی های پژوهشگران نشان داده که احساس افسردگی،تنهایی و انزوا اغلب با رفتارهای پرخطر به ویژه خودکشی رابطه مستقیم دارد ,و به طور مشابه عزت نفس بالا و برخورداری از منابع حمایتی اجتماعی قوی از عوامل محافظت کننده جوان در برابر رفتارهای پرخطر هستند. -
سازه احساس تنهایی 1به معنای احساسی که هنگامی به وجود می آید که روابط کنونی شما ،با انتظار شما از روابط اجتماعی آرمانی ، همخوانی نداشته باشد.
رفتار پرخطر براساس تعریف کرسینی - 2003 - 2،رفتارهایی که انواع آسیب های اجتماعی یا روانی در پی دارند و نیز گروه ها یا افرادی که به دلایل ژنتیک یا عوامل محیطی آمادگی دچارشدن به انواع آسیب های اجتماعی،جسمانی یا روانی را دارند »پر خطر خوانده می شوند. - به نقل از رشید، - 1394با توجه به این حقیقت که درمان آسیب های اجتماعی امری دشوار و پرهزینه است . پیشگیری از این آسیب ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این تحقیق با هدف تعیینرابطه جوروانیخانواده ، رفتارپرخطر ، احساس تنهایی و استعداد اعتیاد دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان و با فرضیه "بین جو روانی خانواده ، رفتار پرخطر، احساس تنهایی و استعداد اعتیاد رابطه وجود دارد."می باشد.
روش تحقیق:
روش این تحقیق ،بنیادی تجربی است که برپایه روش های میدانی به تبیین رابطه جو روانی خانواده ،احساس تنهایی ،رفتارپرخطر و استعداد اعتیاد می باشد و هم چنین پژوهشی کاربردی است زیرا از نتایج این تحقیق به منظور بهبود و به کمال رساندن رفتارها،روش ها و الگوهای مورداستفاده جوامع انسانی استفاده کرد. این پژوهش براساس نحوه گرد آوری داده ها ،تحقیقی توصیفی از نوع همبستگی محسوب می شود.
جامعه آماری:
جامعه آماری کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحدزاهدان می باشد.
حجم نمونه و شیه نمونه گیری:
نمونه ای در دسترس و تصادفی ساده تعداد100دانشجو پرسشنامه ها را تکمیل نمودند.
ابزار شیوه نمونه گیری:
برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه های ذیل استفاده می شود.
-1پرسشنامه مشخصات فردی: این پرسشنامه برای تکمیل اطلاعات توسط محقق تدوین شد.این پرسشنامه دربرگیرنده اطلاعات اولیه در خصوص ویژگی های نمونه ها مانند: سن، جنسیت،رشته تحصیلی منظور نوع ررشته ای است که تحصیل می کند - شامل گروه های انسانی،روانشناسی و علوم تربیتی،فنی و مهندسی،آموزش ابتدایی - است. مقطع تحصیلی که در آن تحصیل می کند شامل کاردانی،کارشناسی،ارشد دکترا - می باشد، وضعیت تاهل - مجرد،متاهل - ، شغل
-2پرسشنامه جو خانواده:این پرسشنامه توسط موس و موس - 1986 - 3 با هدف شناسایی محیط و جو خانواده تهیه شده است و دارای 90 سوال و ده زیر مجموعه است که ویژگی های محیط اجتماعی انواع خانواده را در سه بعد رابطه،رشد فردی و بقاءسیستم خانواد ارزیابی می کند.
-3پرسشنامه احساس تنهایی اجتماعی-عاطفی بزرگسالان : - SELSA-S4 - این پرسشنامه به وسیله دی توماسو ،برانن و بست در سال 2004،براساستقسیم بندی ویس ،طراحی و تهیه گردید.
این مقاس دارای 15گویه است - در فرم ایرانی به 14گویه تقلیل یافته است - و سه زیرمقیاس احساس تنهای رمانتیک - پنج گویه - ،خانوادگی - پنج گویه - ،و اجتماعی - پنج گویه - است و احساس تنهایی عاطفی از مجموع نمرات زیرمقیاس های رمانتیک و خانوادگی بدست می آید.
-4پرسشنامه خطرپذیری نوجوانان ایرانی - : - IARS5 این پرسشنامه توسط محمدی زاده و احمدی آبادی - - 1387برای سنجش خطرپذیری در نوجوانان ایرانی تدوین یافته است.تعداد38سوال پرسشنامه برای سنجش رفتارهای پرخطر از قبیل رانندگی - 6سوال - ،خشونت - 5سوال - ،سیگارکشیدن - 5سوال - صرف موادمحدر - 8سوال - مصرف الکل - 6 سوال - ،رابطه با رفتارجنسی و گرایش به جنس مخالف - 8سوال - بکاربرده می شود.پاسخ گویان موافقت یا مخالفت خود را با این سوالات در یک مقیاس پنج گزینه ای از کاملا مخالف - نمره - 1،تا کاملا موافق - نمره - 5مطرح می کنند.
-5پرسشنامه آمادگی به اعتیاد - : - APS-416
این مقیاس توسط وید و بوچر - - 1992ساخته شده و زرگر - 1385،به نقل از زرگر،نجاریان و نعامی، - 1387آن را در جامعه ایران هنجاریابی کرد.این پرسشنامه دارای 36گویه به اضافه ماده دروغ سنج است.
از دو خرده مقیاس آمادگی اعتیاد که به وسیله سوالات شماره : 41،40،39،38،37،34،36،31،30،29،28،27،26،25،24،19،18،17،16،11،10،9،8،7،5،4،3سنجیده می شود و خرده مقیاس آمادگی منفعل که سوالات 32،30،23،20،14،9،2،1را در بر می گیرد تشکیل شده است.نمره گذاری هر سوال بر روی یک پیوستار از صفر - کاملا مخالفم - تا سه - کاملا موافقم - انجام می گیرد.
روش اجرا:
برای اجرای این پایان نامه به دانشکده های دانشگاه مراجعه نمودم و پرسشنامه ها را بین دانشجویانی که در آنجا حضور داشتند توزیع نمودم و آزمودنی ها آنها را تکمیل نموده و از آنها تحویل گرفته شد.
روش تجزیه و تحلیل دادها
تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح توصیفی، استنباطی پرداخته شده که در سطح توصیفی - از میانگین، انحراف استاندارد، فراوانی و درصد - و در سطح استنباطی برای بررسی فرضیه های آزمون از رگرسیون گام به گام استفاده شده است.
یافته ها:
در این فصل به تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح توصیفی، استنباطی پرداخته شده که در سطح توصیفی - از میانگین، انحراف استاندارد، فراوانی و درصد - و در سطح استنباطی برای بررسی فرضیه های آزمون از رگرسیون گام به گام استفاده شده است.
الف- اطلاعات توصیفی
جدول شماره1 فراوانی و درصد آزمودنی ها را بر اساس سن ، تحصیلات و تأهل نشان می دهد.
جدول:1 فراوانی و درصد آزمودنی ها بر اساس سن، رشته تحصیلی، تأهل، شغل و مقطع تحصیلی
