بخشی از مقاله
-1مقدمه
یکی از اساسی ترین نیازهای بشر دسترسی به اطلاعات است، تا اطلاعات وجود نداشته باشد امکان تامین هیچ یک از نیازهای بشری وجود ندارد .اطلاعات همواره با بشر همراه بوده ولی به دلیل محدود بودن نیازهای بشری چندان مورد توجه قرار نگرفته است. با برقراری ارتباط میان جوامع و پدید آمدن نیازهای مختلف و ابداعات گوناگون بشر وارد دوره ای شد که آنرا عصراطلاعات می نامند. - نیکنام ،مهرداد، - 1379 بسیاری از روانشناسان تربیتی معتقدندکه شرایط یادگیری باید چنان سازماندهی شود که هر فراگیر بر اساس تواناییهای خود به فعالیت و یادگیری بپردازد.
در این مقاله مفهوم ، دیدگاه ها و اصول یادگیری الکتریکی و عوامل موثر بر استفاده از یادگیری الکترونیکی شرح داده شده است در سال های نه چندان دور آموزش از راه دور مطرح شد .این نوع آموزش ویژگی های خودش رو دارد و دارای مزایا و معایبی است .ابتدا آموزش به صورت مکاتبه ای بود و تنها راه ارتباط استفاده از نامه بود .با پیشرفت تکنولوژی و از همه مهمترارزان تر شدن هزینه استفاده از تکنولوژی، استفاده از ابزار های جدید تر برای انتقال دانش مطرح شد .
با به وجود آمدن و گسترش اینترنت این پدیده جدی تر دنبال شد و ابزار ها و روش ها و استاندارد هایی برای آموزش الکترونیک مطرح شد و هر روز اصلاحات جدیدتری در این زمینه انجام می شود.در واقع می شود گفت آموزش الکترونیکی استفاده از ابزار های انتقال اطلاعات به صورت الکترونیکی - مثل اینترنت - برای انتقال اطلاعات و دانش است.به طور کلی یادگیری الکتونیکی که با نام های دیگری چون آموزش مجازی ،آموزش آنلاین و ...یاد می شود به آموزش های مبتنی به کامپیوتر و اینترنت مربوط می گردد.هدف از این مقاله پی بردن به اهمیت آموزش الکترونیکی و استفاده کردن یا نکردن از آن در امر آمزش است.
-2مواد و روش ها
مقاله ی حاظر کلیاتی را در مورد آموزش الکترونیکی و همچنین به اهمیت آموزش الکترونیکی و آموزش باز در یادگیری و آینده ی آن اشاراتی داشته است.روش این پژوهش یک مطالعه مروری که با استفاده از منابع متعدد در زمینه آموزش و یادگیری الکترونیکی با جستوجوی کتابخانه ای و اینترنتی نوشته شده است.
-3تاریخچه یادگیری الکترونیکی در:
• جهان
آموزش مکاتبه ای که با نامه نگاری توسط مدرسه یا مؤسسه های واجد شریط اداره می شد و بین دانشجویان و استادان از طریق نامه نگاری ارتباط برقرار می گردید، مورد توجه دانشجویان و دانش آموزان بود .همزمان با ایالت متحده آمریکا که در زمینه آموزش از راه دور فعالیت داشت، کشورهای اروپایی دوره های آموزشی را قبل از سال 1840 به صورت جزوه های خلاصه شده آغاز کرده بودند .اولین دوره آموزشی از راه دور دانشگاهی که در سال 1892 تأسیس شد، متکی بر اداره پست اداره می شد .
روشهای بهره گیری از آموزش غیرحضوری مبتنی بر فناوری به اوایل دهه 1900 میلادی باز می گردد .در اواسط قرن بیستم برنامه های آموزشی متنوعی نیز وجود داشت و مجوز اولین رادیوی آموزشی دانشگاهی در سال 1921صادر شد، که اولین پایه شکل گیری آموزش الکترونیکی محسوب می گردد .
در سال 1960 با تکامل و پیشرفت رسانه ها، تکنولوژی آموزش از راه دور نیز دچار تغییرشد و به جای تکیه بر سیستم پستی ، دانشگاه ها با استفاده ترکیبی از ابزار چند رسانه ای مالتی مدیا، جهت پشتیبانی آموزشی از دانشجویان ثبت نام می نمودند به نحوی که علاوه بر انگلستان و آمریکا در سایر کشور های اروپایی و آسیایی مؤسسات آموزش الکترونیکی توسعه یافت .
• ایران
تحقیق دقیق ومدونی ازتاریخچه یادگیری الکترونیکی در ایران انجام نشده است، اما می توان گفت که یادگیری الکترونیکی در ایران به زمان بهره گیری از ابزارهای کمک آموزشی سمعی، بصری شامل نمایش اسلاید و فیلم های آموزشی در کلاس درس باز می گردد.در سال 1367 دانشگاه پیام نور تأسیس شد و در پایان دهه هفتاد آموزش مجازی در دستور کار دانشگاه تهران قرار گرفت و پروژه های تحت این عنوان آغاز شد. در سال 1380 سایت آموزش مجازی دانشگاه تهران با ارائه نه درس برای دانشجویان روزانه دانشگاه راه اندازی شد.
-4تعاریف متعدد و مفهوم آموزش الکترونیکی
✓ هر نوع یادگیری، آموزش یا پرورش که با استفاده از فناوری کامپیوتری شناخته شده به خصوص فناوری های مبتنی بر شبکه اینترنت ارائه می گردد
✓ یادگیری الکترونیکی به مجموعه فعالیت های آموزشی اطلاق می شود که با استفاده از ابزارهای الکترونیکی اعم از صوتی، تصویری ، رایانه ای ، شبکه های مجازی صورت می گیرد.
به طور کلی منظور از یادگیری الکترونیکی بهره گیری از سیستم های آموزش الکترونیکی مثل کامپیوتر، اینترنت، سی دی های Multimedia نشریه های الکترونیکی و خبرنامه های مجازی و نظیر اینهاست که هدف آن کاستن از میزان ترددها، صرفه جویی در زمان، هزینه و همچنین یادگیری بهتر، سریع تر و آسان تر است.
یادگیری به طورکلی، فعالیتی دگرگون کننده است وافراد را برای مقابله با رویدادهای محیطی آماده می سازد. یادگیری درواقع هم یک رشته فرایند است و هم فرآورده تجربه هاست.یادگیری، تغییری است که در اثرتدریس مطالب و مهارت های گوناگون در رفتار یادگیرندگان ایجاد می شود که ممکن است این رفتار درکوتاه مدت قابل مشاهده و یا حتی غیرقابل مشاهده باشد .
برای آنکه مفهوم یادگیری الکترونیکی و حوزه هایی که زیر پوشش آن قرار می گیرد بهتر مشخص شود ، ذکر چند مثال مفید خواهد بود :
-1پژوهش با استفاده از شبکه ی جهانی وب ، کتابخانه های دیجیتالی و پایگاه های اطلاعاتی
-2بهره گیری از مواد یادگیری تعاملی - بعضی اوقات چند رسانه ای -
-3کار گروهی از طریق امکاناتی چون کنفرانس الکترونیکی و گوت و گوی اینترنتی
-4سخنرانی یا بحث گروهی از طریق کنفرانس های ویدیوی
یادگیرنده محور بودن ، مفهوم کلیدی یادگیری الکترونیکی است و فعال بودن یادگیرنده را نیز شامل می شود . سه دیدگاه برای یادگیری الکترونیکی وجود دارد:
- 1 دیدگاه الکترونیکی: یادگیری الکترونیکی ارائه ی محتوا از طریق اینترنت، نوار ویدئویی ،ماهواره ، تلوزیون ، دیسک فشرده و .. است .
- 2 دیدگاه اینترنتی : تنها به عامل اطلاعاتی جهانی یعنی اینترنت توجه می شود .
- 3 دیدگاه افسانه ای: که به اعتقاد برخی افراد یادگیری الکترونیکی - آموزش بدون زمان خاص - و مداوم است که دارای سرعت فوق العاده زیادی است .
کلا انواع یادگیری را می توان به سه دسته تقسیم کرد:
➢ یادگیری شخصی
➢ یادگیری جمعی
➢ کلاس های مجازی
1. یادگیری شخصی :
در این دسته فرد رشته مورد علاقه خود را انتخاب می کند و در محیط اطراف خود مخصوصا اینترنت به دنبال اطلاعات مرتبط با آن می گردد و در آن زمینه تحقیق می کند سپس سوالات خود را از اساتید آن رشته به صورتonline می پرسد.
.2 یادگیری جمعی :
در این دسته شرایطی برای افراد مهیا می شود تا با یک دیگر ومعلمان خود ارتباط بر قرار کنند. از جمله این ابزار chat و Forumو غیره است. در این روش معمولا زمان شروع و خاتمه دوره آموزشی و امتحانات برای همه آن گروه یکسان است.
.3 کلاس های مجازی :
در این دسته شرایط کاملا مانند کلاس درس است و حتی در بعضی از موارد در کلاس های فیزیکی برگزار می شود. در این جا از ویدئو کنفرانس و به جای تخته سیاه از یک ویدئو پروژکتور استفاده می شود. گاهی از اوقات برای هر فرد یک کامپیوتر در نظر گرفته می شود و ارتباط ویدئویی از طریق صفحه نمایشگر و دوربین یا وب کم خواهد بود و هر کسی می تواند از طریق کامپیوتر با استاد ارتباط برقرار کند. این روش مخصوصا برای برگزاری کلاس هایی که استاد مربوط به آن درس به تعداد کافی موجود نیست و امکان جابه جایی اساتید هم وجود ندارد مفید می باشد به ویژه برای دانشگاه ها. شاخه ای از این دسته در پزشکی از راه دور نیز استفاده می شود.
