بخشی از مقاله
چکیده:
هدف از پژوهش حاضر تبیین نقش آموزش مهارت های زندگی بر افزایش سلامت روان و عزت نفس زنان سرپرست خانوار می باشد.جامعه آماری این پژوهش را کلیه زنان سرپرست خانوار شهر پرند و نمونه آن را نفر از این زنان که به روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شده و در دو گروه آزمایشی و گواه گمارده شده اند،تشکیل می دهند.
ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش عبارتند از :پرسشنامه سلامت روانی گلدبرگ و مقیاس عزت نفس کوپر اسمیت و راهنمای آموزش مهارتهای زندگی.طرح پژوهش از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه است.ابتدا بر روی هر دو گروه پیش آزمون - آزمون سلامت روانی گلدبرگ وعزت نفس کوپراسمیت - اجرا گردید،سپس مداخله آزمایشی - آموزش مهارتهای زندگی - اجرا گردید و پس از پایان برنامه آموزشی،در هر دو گروه پس آزمون به اجرا در آمد.نتایج این پژوهش نشان می دهند که آموزش مهارتهای زندگی،موجب افزایش سلامت روان زنان سرپرست خانوار گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه می شود
مقدمه
روان شناسان در دهه های اخیر در بررسی اختلالات رفتاری و انحرافات به این نتیجه رسیده اند که بسیاری از اختلالات و آسیب ها در ناتوانی افراد در تحلیل صحیح و مناسب از خود و موقعیت خویش ، عدم احساس کنترل ، و کفایت شخصی جهت رویارویی با موقعیت های دشوار و عدم آمادگی برای حل مشکلات و مسائل زندگی به شیوه مناسب ، ریشه دارد . بنابراین با توجه به تغییرات و پیچیدگی های روز افزون جامعه و گسترش روابط اجتماعی ، آماده سازی افراد به خصوص نسل جوان جهت رویارویی با موقعیت های دشوار امری ضروری به نظر می رسد . در همین راستا روان شناسان با حمایت سازمان های ملی و بین المللی ، جهت پیشگیری از بیماریهای روانی و ناهنجاریهای اجتماعی آموزش مهارت های زندگی را در سراسر جهان و درسطح مدارس آغاز نموده اند
آنچه امروزه تحت عنوان مهارت های زندگی مشهود است تنها حاصل کار پژوهشگران عصر حاضر نیست بلکه بسیاری از این مهارت ها در لابلای تعالیم الهی بخصوص در قرآن و احادیث معصومین بیان شده است . به طوری که تلاش برای برقراری ارتباط مفید و مؤثر با دیگران ، خودشناسی و توجه به ارزش ها که از فصول اساسی درس مهارت های زندگی است به کرات در قرآن ، نهج البلاغه ، و صحیفه سجادیه و احادیث منقول از سایر معصومین مورد تأکید قرار گرفته است.
هدف اصلی سازمان بهداشت جهانی از ایجاد طرح مهارتهای زندگی در زمینه بهداشت روانی این است که جوامع مختلف در سطوح جهان نسبت به گسترش،به کارگیری و ارزیابی برنامه آموزش مهارتهای زندگی را متمرکز بر رشد توانایی های روانی مانند حل مسأله،مقابله با هیجانات،خود آگاهی،سازگاری اجتماعی و کنترل استرس بین کودکان ونوجوانان است اقدام نمایند
با توجه به نقش مهم اجتماع در تأمین بهداشت روانی اعضایش، برنامه آموزش مهارتهای زندگی روش مؤثری در جهت رشد شخصیت سالم اعضای جامعه و تأمین و حفظ بهداشت روانی آنان تلقی می شود.رشد انسان در زمینه های روانی ، اجتماعی ، جسمانی ، جنسی ، شغلی ، شناختی ،اخلاقی و عاطفی صورت می گیرد هر یک از زمینه ها نیازمند مهارت و توانایی می باشد .
در واقع می توان گفت که تکامل مراحل رشدی وابسته به مهارتهای زندگی است . زمانی که افراد مهارت های زندگی اساسی را کسب نمایند در عملکرد بهینه خود پیشرفت می کنند . آموزش مهارتهای زندگی نقش اساسی را در بهداشت روانی ایفا می کند و البته زمانی که در یک مقطع رشدی مناسب ارائه شود نقش برجسته تری خواهد داشت. یقینأ می توان گفت که بسیاری از نوروزها و سایکوزها ناشی از نقص در رشد مهارت های زندگی است . در واقع آموزش مهارت های زندگی نقش درمانی دارد
رویکرد مهارت های زندگی یک چهارچوب سازمان یافته ای را برای مراکز مشاوره و بهداشت روانی فراهم می کند
امروزه در سراسر جهان بر اهمیت بهداشت روانی تأکید می شود و روز به روز با انجام تحقیقات وسیع و گوناگون اهمیت و نقش آن در زندگی فردی . اجتماعی آشکارتر می گردد. به طوری که سال میلادی از طرف سازمان بهداشت جهانی ، تحت عنوان سال جهانی » بهداشت روانی « اعلام گردید .
سازمان مذکور در این سال شعار » غفلت بس است ، مراقبت کنیم « را جهت آشکارتر ساختن موضوع مطرح نمود - سازمان بهداشت جهانی، - . این امر نشان دهنده آن است که بهداشت روانی موضوعی است که باید در سطح جهان مورد توجه قرار گیرد یکی از دلایلی که در اهمیت این موضوع مطرح است ،شیوع روزافزون ابتلاء به انواع اختلالات روانی در سطح جهان است و دلیل مهم دیگر آن ، اهمیت و ضرورت پیشگیری از بیماری های روانی است
