بخشی از مقاله
چکیده
از آغاز قرن 19 نقش ارتباطات به طور کلی، و تکنولوژی های وسایل ارتباط جمعی به طور خاص در فرآیند تغییر اجتماعی، رشد اقتصادی و تغییرات سیاسی در کشورهای کمتر صنعتی شده، به عنوان مفهوم توسعه مورد بررسی قرار گرفت.
در این مطالعه بر نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات و تاثیر آن بر شاخص توسع انسانی تمرکز گردیده است.
مفهوم توسعه انسانی خود گویایآن است که هدف اصلی توسعه بهرهمند ساختن راستین انسان است. توسعه انسانی یعنی بهبود بخشیدن به کیفیت زندگی افراد انسانی، برخورداری انسان از زندگی طولانی، سالم وخلاق در محیط زیستی غنی و در جامعه مدنی دموکراتیک هدف نهایی توسعه است.
اگر روزگاری عدم دسترسی مردم به غذا، پوشاک و مسکن عامل فقر محسوب میشد - کما این که امروز هم جزو شاخصهای اساسی توسعه انسانی است - ، امروزه شاخص فناوری اطلاعات و ارتباطات نیز در کنار سایر شاخصهای توسعه مورد توجه است.
شاخص توسعه انسانی در سال 1990 به عنوان مقیاس جدیدی از توسعه و اندازهگیری آن در نظر گرفته شد. این شاخص مبتنی بر این ایده اساسی است که لازمه دستیابی به زندگی بهتر، علاوه بر داشتن درآمد بالاتر، پرورش و بسط استعدادها و ظرفیتهای انسانی است. سازمان ملل متحد به عنوان معتبرترین مرجع، هدف از توسعه یافتگی با شاخصهای اقتصادی،سیاسی و اجتماعی را انسان میداند.
به هر حال و در حال حاضر با توجه به تبدیل شدن نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات به یکی از معیارها و شرایط لازم برای توسعه انسانی پرداختن به بررسی نقش ارتباطات بر شاخص توسعه انسانی لازم به نظر میرسد.
هدف این مطالعه در این است که تاثیر ارتباطات بر شاخص توسعه انسانی در کشورهای منتخب خاورمیانه به روش خود رگرسیون برداری تابلویی تبیین گردد.
در همین راستا فرضیه تحقیق عبارتست از: رشد ارتباطات بر شاخص توسعه انسانی در کشورهای منتخب خاورمیانه تاثیر مثبت و معنی داری دارد. در ادامه بحث ابتدا مبانی نظری و تئوریکی تشریح میشود و سپس براساس مبانی نظری و مطالعات تجربی گذشته مدل ارائه میشود و متغیرها تعریف میشوند و در بخش بعدی نتایج حاصل از تخمین مورد بحث و بررسی قرار میگیرد و در پایان نتیجه گیری ارائه میشود.
- 1 مقدمه
از آغاز قرن 19 نقش ارتباطات به طور کلی، و تکنولوژی های وسایل ارتباط جمعی به طور خاص در فرآیند تغییر اجتماعی، رشد اقتصادی و تغییرات سیاسی در کشورهای کمتر صنعتی شده، به عنوان مفهوم توسعه مورد بررسی قرار گرفت.
این نقش به موازات استفاده از فنآوری اطلاعات و ارتباطات در تمامی ابعاد حیاتی بشری، جهان به سرعت در حال تبدیل به یک جامعه مدرن اطلاعاتی میباشد. امروزه امکان دستیابی به اینترنت و استفاده از منابع اطلاعاتی در تمامی جوامع بشری روندی تصاعدی را طی مینماید و جوامع مختلف هر یک با توجه به زیرساختهای متعدد ایجاد شده، از مزایای فنآوری اطلاعات و ارتباطات بهرمند میگردند.
در این مطالعه بر نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات و تاثیر آن بر شاخص توسع انسانی تمرکز گردیده است.
مفهوم توسعه انسانی خود گویایآن است که هدف اصلی توسعه بهرهمند ساختن راستین انسان است. توسعه انسانی یعنی بهبود بخشیدن به کیفیت زندگی افراد انسانی، برخورداری انسان از زندگی طولانی، سالم وخلاق در محیط زیستی غنی و در جامعه مدنی دموکراتیک هدف نهایی توسعه است.
اگر روزگاری عدم دسترسی مردم به غذا، پوشاک و مسکن عامل فقر محسوب میشد - کما این که امروز هم جزو شاخصهای اساسی توسعه انسانی است - ، امروزه شاخص فناوری اطلاعات و ارتباطات نیز در کنار سایر شاخصهای توسعه مورد توجه است.
شاخص توسعه انسانی در سال 1990 به عنوان مقیاس جدیدی از توسعه و اندازهگیری آن در نظر گرفته شد. این شاخص مبتنی بر این ایده اساسی است که لازمه دستیابی به زندگی بهتر، علاوه بر داشتن درآمد بالاتر، پرورش و بسط استعدادها و ظرفیتهای انسانی است. سازمان ملل متحد به عنوان معتبرترین مرجع، هدف از توسعه یافتگی با شاخصهای اقتصادی،سیاسی و اجتماعی را انسان میداند
به هر حال و در حال حاضر با توجه به تبدیل شدن نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات به یکی از معیارها و شرایط لازم برای توسعه انسانی پرداختن به بررسی نقش ارتباطات بر شاخص توسعه انسانی لازم به نظر میرسد.
