بخشی از مقاله
چکیده
امروزه با افزایش وسایلارتباطی و تاثیر آنها بر یادگیری، فضای آموزشی درحال تغییر است. هدف پژوهش حاضرتاثیراستفاده از ابزارهای ارتباطی مبتنی بر نظریه ارتباط گرایی بر پیشرفت تحصیلی و میزان درگیری یادگیرنده بود. جامعه آماری پژوهش، دانشآموزان پایه دوم مقطع دبیرستان منطقه3 شهرتهران بود. روش نمونهگیری در این پژوهش نمونهگیری دردسترس بود و دوکلاس 15 نفره گروه آزمایش و گروه گواه را تشکیل دادند .
این تحقیق براساس طرح شبه تجربی، پیش آزمون، پسآزمون و پیگیری باگروه گواه بود. گروه آزمایش در معرض آموزرش با وبسایت برای درس شیمی قرارگرفت و گروه گواه به روش سنتی به آموزش درس شیمی ادامه دادند. طول مدت آموزش سه روز درهفته به صورت مداوم دریک ترم تحصیلی بود.
ابزارگردآوری دادههای آزمون زمینه یاب درگیری دانش آموز در دبیرستان و پرسشنامه محقق ساخته برای درس شیمی بود. برای تحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس با اندازهگیریهای مکرر استفاده شد. نتایج بهدست آمده نشاندهنده تفاوت معنادار نمرههای دانشآموزان بین بازه های متفاوت زمان اندازهگیری درگروه آزمایش و ثبات یادگیری است. بنابراین نتایج، آموزش بااستفاده از ابزارهای ارتباطی علاوه برتفاوت معنادار با روش آموزش سنتی، اثری مثبت ومعنادار بریادگیری درس شیمی دارد اما طبق نتایج، تفاوت معناداری در درگیری دانشآموزان در دوگروه مشاهده نشد.
مقدمه
قرن گذشته به ویژه چند دهه اخیر شاهد تغییرهای زیادی در زمینه فنآوری و دانش بوده است. دامنه این تغییرها در جوامع امروزی نظامهای تعلیم و تربیت را با چالش های جدیدی روبرو کرده است. پژوهشگران و مربیان در پاسخ به شرایط جدید به فکر خلق نظریهها و الگوهای متعددی برای برطرف کردن چالشهای به وجود آمده بودهاند. در سال 2004 جورج زیمنس1 با طرح نظریه ارتباط گرایی2 نگاه دنیا را به سوی پارادایم3 جدیدی برای مقابله با چالشهای عصر دیجیتال کشاند.
زیمنس - 2005 - معتقد است حوزه تعلیم و تربیت در شناسایی تاثیر ابزارهای جدید یادگیری4، و شناسایی تغییرهای محیطی کند عمل کرده است. او معتقد است نظریه ارتباط گرایی پاسخ درخور و به موقع به شرایط کنونی جامعه و فنآوری های رایج آن است. در نظریه ارتباط گرایی دانش در میان شبکهای5 از افراد و اشیا توزیع شده است و یادگیری فرایند مرتبط کردن6، رشد دادن7 و هدایت کردن8 این شبکهها می باشد
امروزه با افزایش وسایل ارتباطی و تاثیر آنها بر یادگیری، فضای آموزشی در حال تغییر است. یافتههای پژوهشی نشان میدهند که هرکدام از این رسانههای ارتباطی به تنهایی میتواند بر یادگیری و درگیر کردن دانشآموزان اثر داشته باشند به عنوان مثال میلر - 2011 - 9 نشان داده است استفاده از ابزارهای شبکههای اجتماعی10، تعامل در یادگیری11، مهارتهای قرن 21و یادگیری مشارکتی12را افزایش میدهد.
درتحقیق لی13، کریلاویسیوس14، ژانگ15، وان16 و من - 2012 - 17 درباره استفاده از وب 2,0 در ارتقا یادگیری در آموزش عالی نشان داده شد که آموزش با فنآوری وب فرایند تدریس و یادگیری را تسهیل میکند استفاده از شبکه اجتماعی مانند فیس بوک برای به اشتراک گذاشتن محتوا، تجارب و اخبار مربوط به یک دوره، همچنین وب سایت نیز به عنوان ابزاری مشترک برای نوشتن افکار و عقاید میتواند باعث حمایت از آموزش در دورههای فنآوری شوند.
باتوجه به تعدد رسانههای ارتباطی، امروزه چالش جدیدی در امر تکنولوژی آموزشی 18مطرح است و آن تعیین اثرات همپوشی و تضاد محتوایی این رسانهها در یادگیری و درگیر کردن دانشآموزان با محتوای ارائه شده است. نظریه ارتباط گرایی که از سوی زیمنس - - 2004 مطرح شده، با تاکید بر نحوه ارتباط این رسانهها میتواند دورنمای جامعتری برای اثربخشی هریک از رسانههای ارتباطی ترسیم کند. در الگوی یادگیری شبکهای - 19رویکردی مبتنی بر ارتباط گرایی - 20 عمل دانستن به خود شبکه واگذار میشود
در رویکرد ارتباط گرا به یادگیری، شبکهایی از دانش خلق میشود تا به یادگیرنده کمک کند که محتوای روزآمد را جایگزین محتوایی کندکه تاریخ مصرف آن گذشته است همچنین در طول فرایند یادگیری دانشآموز حضور فعال داشته باشد
- زیمنس،. - 1393/2006 درگیریدانش آموز به معنای تمایل و نیاز دانشآموز به شرکت در فرایند یادگیری و ترویج تفکر سطح بالاتر برای درک موفقیت است
ارتباطگرایی، دیدگاهی مرحلهای است درباره چگونگی مواجهه افراد با دانش و بررسی آن به شکل شبکهای یا بوم شناختی. ارتباطگرایی شامل مراحل زیر است: آگاهی و پذیرندگی، ارتباطسازی، مشارکت و درگیری، شناسایی الگو، معناسازی وکاربرد
از آن جا که عصر حاضر، عصر دیجیتال9 نامیده میشود به دلیل افزایش ابزارهای ارتباطی10 و وابستگی11 دانش آموزان به این ابزار، محیط آموزشی12 باید از حالت سنتی13 خارج شود و متناسب با عصر حاضر اداره شود. نظریه ارتباط گرایی، نظریه یادگیری در عصر دیجیتال است و هدف زیمنس - 2006 - بهکارگیری توانایی فنآوری در تدریس14 و یادگیری در حوزه یادگیری الکترونیکی15 میباشد. و یادگیری در نظریه ارتباط گرایی مبتنی بر فرایندهای غیر رسمی16، سازماندهی در شبکه17 و پشتیبانی18 به وسیله ابزارهای الکترونیکی است.
که این امر سبب افزایش فعالیتهای مشارکتی ، توسعه شبکه های اجتماعی-فردی20 ، تداوم21 و استمرار تمرین ارتباط و توسعه میشود.از آنجاکه نظریه ارتباط گرایی هنوز در حال گسترش است نیاز به اجرای پژوهشهای کاربردی در آزمون کارآمدی این نظریه در شرایط عینی ضروری به نظر میرسد.
لذا این پژوهش در صدد است با یک مطالعه شبه تجربی و تعیین اثریکی از رسانههای ارتباطی - وب سایت - در راستای یک هدف آموزشی واحد و تدریس یک موضوع درسی ویژه با به کارگیری اصول نظریه ارتباط گرایی، پیشرفت تحصیلی و درگیرشدن دانشآموزان را در فرایند یادگیری بررسی کند. بنابراین میتوان گفت هدف پژوهش حاضرنشان دادن کاربرد این نظریه در محیطهای آموزشی است.
آموزش - در دو سطح: با استفاده از رسانه های ارتباطی و بدون رسانه های ارتباطی به شیوه سنتی - به عنوان متغیرمستقل و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در درس شیمی و درگیری دانش آموزان به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شده است.در این پژوهش گروه آزمایش در معرض آموزش درس شیمی از طریق وب سایت قرار گرفت و گروه گواه به آموزش روزمره و معمول خود بدون استفاده از وب سایت ادامه دادند.
