بخشی از مقاله
چکیده :
تأثیر باورهای دینی در اصلاح فرد و جامعه را نمی توان انکار کرد . مخصوصا در عصر حاضر به دلیل پیشرفت ارتباطات بحران های معنوی زیادی به وجود آمده که سبب شده بشر با دست خود زمینه هلاکت خویش را فراهم کند که ظهور مکتب های مختلف در مورد انسان و جامعه باعث سردرگمی انسانها شده بنابراین بشر نیازمند بینشی صحیح برای مقابله با آن ها ست و اینجاست که نیاز به دین و نقش آن در زندگی انسانها احساس می شود . قرآن کریم در آیات بسیاری به ضرورت اهمیت به باورهای دینی در زندگی انسان اشاره می کند . نوشته حاضر با هدف پاسخگویی به این نیاز ضروری بشر یعنی تأثیر این باورها و شناخت آنها با روش تحلیلی ، توصیفی می باشد .رهاورد این پژوهش آن است که معنویات می تواند سدی محکم در مقابل آلام روانی مانند ترس ، وسوسه و ... ایجاد کند همچنین می تواند امنیت کامل را در جامعه حکمفرما سازد .
مقدمه :
هریک از نظامهای تربیتی اهداف خاصی را مدنظر دارند و همه فعالیتهای خود را برای تحقق آنها مصروف می دارند. در تربیت اسلامی، هدف اساسی و غایی تربیت، الهی شدن آدمی است.دین و باورهای دینی در زندگی بشر مهمترین و اساسی ترین جنبه زندگی است به گونه ای که هرگونه، اعوجاج و انحراف در آن باعث انحراف در همه امور زندگی می شود.
زندگی ، دریای پرتلاطمی است که هر آن ، خطر غرق شدن در آن برای انسان وجود دارد اما هر فردی ناچار است که از این دریای ژرف بگذرد و برای غرق نشدن ناگزیر باید وسیله ای داشته باشد و این جز با داشتن کشتی مجهز و تلاش و تکاپو در آموختن راه صحیح زندگی امکان پذیر نیست . نیاز ضروری بشر به دین آن چنان مهم است که در اسلام به این موضوع مهم توجه بسیار شده و قواعد مناسبی برای رشد انسان تعیین گردیده است.به طوریکه قرآن در این باره تعبیر بسیار جالبی دارد میفرماید : هر کس از یاد خدا غفلت ورزد و از ایمان و دین روی برتابد مسلماً زندگی او تنگ ، رنج آور، دردآلود و ناگوار خواهد بود
بنابراین در نوشته حاضربرآنیم تا این ضرورت که نجات بشر از غرقاب هولناک و نجات از نگرانی ها ست در قالب تأثیر دین در اصلاح فرد و جامعه که مهمترین آن مقوله استحکام خانواده و تربیت فرزندان است مورد بحث و بررسی قرار گیرد .
مفهوم شناسی :
دین :
برای واژه دین در معاجم و کتب لغت معانی بسیاری ذکر شده است مانند : ملک و پادشاهی، طاعت و انقیاد، قهر و سلطه ، پاداش و جزاء، عزت و سرافرازی ، اکراه و احسان، همبستگی، تذلل و فروتنی، اسلام و توحید، عادت و روش، ریاست و فرمانبرداری ، دین نام آن چیزی است که انسان به آن اعتقاد دارد، و نام چیزی است که آدمی از رهگذر آن به تعبد می پردازد …
دین در لغت به معانی متعددی به کار می رود : الدین ، جمعه الأدیان و الدین الجزاء کقولک »: دان االله العباد یدینهم یوم القیامه ، أی یجزیهم : دین جمع آن ادیان به معنای جزاء می باشد مثل اینکه می گویی : خداوند مردم را در روز قیامت جزاء می دهد «.
الدین الطاعه ودانوا الفلان أی أطاعوه ؛ دین به معنای اطاعت است و دانوا الفلان یعنی اطاعت کردند او را .واژه دین به معنای عادت نیز آمده است خلیل می نویسد: الدین : العاده . - العین ، ج 1،بی تا ، ص - 611 راغب در مفردات خود در معنی این واژه آورده الدیناستیقاله: للطاعه و الجزاء و استُعیر للشریعه و الدین کالمِله لکنّه یُقال اعتباراً بالطاعه و الانقیادِ للشریعه ؛ به اطاعت و جزا دین گفته می شود . برای شریعت هم از باب استعاره دین اطلاق می شود . کلمه دین مثل واژه ملت است ولی به اعتبار اطاعت و انقیاد برای شریعت این چنین گفته می شود
دین در اصطلاح به معنی راه،مذهب و طریقهی زندگی است.دین همانند نیازی است که از فطرت انسان سرچشمه میگیرداین نیاز منشأ گرفته از درون انسان است . اما به صورت کلی در معنای اصطلاحی دین تعاریف مختلفی بیان شده است که به چند نمونه اشاره می کنیم : مفهوم دین در تفسیر نمونه اینگونه آمده است : » دین در اصطلاح مذهبی عبارت است از مجموعه عقاید و قوانین و آدابی که انسان در سایه آنها می تواند به سعادت و خوشبختی دو جهان برسد و از نظر فردی ، اجتماعی ، اخلاقی و تربیتی در مسیر صحیح گام بردارد
مفسری دیگر در تعریف دین گفته »: دین از نظر اصطلاح یعنی شریعت - « تفسیر آسان ، ج2،ص - 226 تاکید احساسی بر دین توسط عالم بزرگ الهی شلایر ماخر بیان گردیده است : » جوهر دین عبارت از احساس وابستگی مطلق است
اما به نظر می رسد بهترین و کاملترین تعریف از علامه طباطبایی باشد کخ به دو صورت مطرح کرده است : .1 » دین روش ویژه ای در زندگی دنیوی است که سعادت و صلاح دنیوی انسان را هماهنگ و همراه با کمال اخروی و حیات حقیقی جاودانی او را تأمین می کند از این رو لازم است شریعت دربرگیرنده قوانینی باشد که به نیازهای دنیوی انسان نیز پاسخ گوید
