بخشی از مقاله
چکیده
چاقی با اختلالات متابولیکی و التهابی متعددی همراه است که اثر مختلف تمرینات ورزشی بر آن در نوجوانان چاق به میزان کافی مورد مطالعه قرار نگرفته است. هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر تمرینات ترکیبی - هوازی - مقاومتی - بر سطوح سرمی اینترلوکین 10 نوجوانان دختر دارای اضافه وزن و چاق است.30 نفر از نوجوانان دختر دارای اضافه وزن و چاق به طور داوطلبانه و در دسترس حاضر به همکاری شدند؛ که به صورت تصادفی در دو گروه تجربی - قد 164/45 سانتی متر، وزن 86/19 کیلوگرم، سن 16/2سال - و گروه کنترل - قد162/45 سانتی متر، وزن 83/02 کیلوگرم، سن 16/3 سال - تقسیم شدند سپس گروه تجربی تحت تاثیر 12 هفته تمرینات ترکیبی - هوازی- مقاومتی - بصورت 5 جلسه در هفته - تمرینات هوازی با شدت 50 - تا %60 اکسیژن مصرفی - و تمرینات مقاومتی با شدت %60 - یک تکرار بیشینه - قرار گرفتند.
در حالی که گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکردند و تنها پی گیری شدند. متغیر های وزن، درصد چربی، شاخص توده بدنی BMI - یا - Body mass index و حداکثر اکسیژن مصرفی - Vo2max - قبل و بعد تمرینات از هر دو گروه اندازگیری شدند. نمونه خونی در حالت ناشتا طی دو مرحله، 48 ساعت قبل و بعد از تمرینات برای سنجش میزان اینترلوکین 10 گرفته شد. به منظور مقایسه ی درون گروهی از آزمون آماری t همبسته و برای مقایسه بین گروهی از t مستقل استفاده شد. کلیه محاسبات آماری با نرم افزار spss نسخه 21 انجام یافت.
یافته های پژوهش نشان داد که دوازده هفته تمرینات ترکیبی بین گروه کنترل و تجربی قبل و پس از آزمون در میزان اینترلوکین10 تغییر معنی داری ایجاد نکرد - P>0/05 - ، ولی باعث افزایش معنی دار سطوح IL.10 درگروه تجربی شد - P<0/05 - و متغیر های وزن، BMI، درصد چربی،Vo2max تغییر معنی دار داشتند - . - P<0/05 یافته ها نشان دادند تمرین ترکیبی - هوازی-مقاومتی - ، باعث افزایش شاخص ضد التهاب، کاهش خطر بیماری های قلبی- عروقی، بهبود ترکیبات بدن و سیستم ایمنی بدن نوجوانان دختر دارای اضافه وزن و چاق می شود.
واژگان کلیدی: اینترلوکین 10، نوجوانان، چاق
مقدمه:
امروزه در اکثر کشور های دنیا ، چاقی افراد در حال بلوغ فزونی یافته و این چاقی از عدم تعادل انرژی ایجاد گردیده است - کاوانا1 و همکاران،. - 2012 با این که شیوع بالای چاقی در کشورهای اروپای شرقی و آمریکای شمالی بیشتر از سایر نقاط گزارش شده است ولی ابتلا به چاقی و مرگ و میر حاصل از آن در کشورهای آسیایی بیشتر از سایر کشورهاست چاقی یک خطر برای ایجاد بسیاری از عفونت ها و بیماری های قلبی و عروقی است کم تحرکی تا حد زیادی در ایجاد چاقی و عفونت دخالت دارد گسترش التهاب در افراد دارای اضافه وزن و چاق بیشتر می باشد نوجوانان قبل از دوره بلوغ به دلیل عدم تکامل برخی از دستگاه های فیزیولوژیک به فعالیت های ورزشی پاسخ ها یکسان و قابل پیش بینی نمی دهند .
این موضوع به درستی ثابت شده است که عوامل خطر ساز بیماری های قلبی و عروقی دوران کودکی و نوجوانی می تواند این خطر در بزرگسالی را پیش بینی کند لذا سنین پایین تر فرصت خوبی برای ایجاد روش های زندگی سالم تر بدون پیدایش عوامل عفونت زا و بیماری ها در آینده است.
سیستم ایمنی بدن در بین دیگر سیستم های عملکردی از جایگاه ویژه برخوردار است. به طور طبیعی عوامل بی شماری می توانند در جهت عملکرد این دستگاه مهم وحیاتی بدن، نقش داشته باشند. اطلاع از این عوامل وچگونگی تاثیر آنها بر سیستم ایمنی، سبب شناخت عملکرد این سیستم و کمک به افزایش سازگاری در مواجهه با شرایط مختلف زندگی می شود. در این میان، ورزش و فعالیت بدنی از اهمیت خاصی برخوردارند.
با توجه به رشد قابل توجه سیستم ایمنی در دوران نوجوانی منطقی است که فعالیت ورزشی سنگین و متوسط روی سیستم ایمنی نوجوانان در حال رشد، تاثیرات قابل توجهی داشته باشد و نتایج مهمی برای نوجوانان مبتلا به بیماری های مزمن از قبیل تصلب شرائین ،بیماری های قلبی و عروقی، التهاب و چاقی در پی داشته باشد . در خصوص اثر مستقیم ورزش روی سیستم ایمنی به نظر می رسد تمرینات منظم با شدت متوسط، اثر حمایتی دارد، عملکرد ایمنی را بهبود می بخشد و باعث اصلاح عملکرد ایمنی و افزایش مقاومت به بسیاری از بیماری ها می شود .
تمرین شدید، موجب پاسخ پیشالتهابی و پس از آن ضد التهابی می شود و بیان شده که تمرینات منظم، التهاب مزمن و خطر بیماری قلبی - عروقی را کاهش میدهد. برای درک این موضوع که آیا تمرین با شدت متوسط اثری مشابه با اثر ضدالتهابی دارد یا نه،لازم است بدانیم مکانیسمهای ضد آتروژنیک، به وسیله تمرین منظم با شدت متوسط، اثر حفاظتیاش را انجام میدهد - مارکویچ وهمکاران 5،. - 2008 تمرینات منظم همچنین تا حدودی باعث کاهش وزن می شوند که این کاهش وزن موجب کاهش سطوح علائم التهابی می شود.
سایتوکین ها هورمون های پیش التهاب اند که در تنظیم رشد وتمایز عملکرد بسیاری از سلول های بدن دخالت دارند و نقش مهمی در تقویت پاسخ ایمنی ایفا می کنند در بین سایتوکین ها اینترلوکین 10 توسط منوسیت ها، ماکروفاژها و لنفوسیت ها ترشح می شوند و یک سایتوکین مفید و حفاظت کننده در متابولیسم انسان به شمار می رود از پاسخ پیش التهابی مفرط که در افراد چاق بیشتر است ،محافظت می کند به این دلیل که چاقی به عنوان وضعیت پیش التهابی در نظر گرفته می شود، سطوح سرم چند سایتوکین ممکن است بر اساس میزان کاهش وزن افراد چاق متفاوت باشد.
سطوح IL.10 مطابق با کاهش وزن در افراد چاق همراه با بهبود اختلات متابولیکی افزایش می یابد - جانگ و همکاران،. - 2008 تحقیقات اخیر نشان دادند که میزان IL.10 قبل از تمرینات ورزشی کمتر است. لذا تمرینات منظم باشدت متوسط باعث کاهش سایتوکین های پیش التهابی مانند IL.6 و افزایش سایتوکین های ضد التهابی مانند IL.10 می شود - آقا علی نژاد،. - 1389 چندین تحقیق رابطه معکوس بین آمادگی جسمانی و مقدار لنفوسیت ها و شاخص های التهاب مانند IL.6وپروتئین واکنشی - CRP - C را نشان داده اند در حالی که IL.10 بطور مثبت با آمادگی جسمانی همبستگی دارد.
بافت چربی عامل مهمی در میزان CRPاست. پروتکل تمرینی انتخابی برای این تحقیق تمرینات ترکیبی - هوازی - مقاومتی - می باشد. بنابراین، شاید بتوان از تمرین ترکیبی - هوازی مقاومتی - بهعنوان کاهش دهنده التهاب و خطر بیماری های قلبی و عروقی استفاده کرد - بدون این که خود عوارض جانبی داشته باشد - . با توجه به این که از این طریق دوز مصرفی داروها کاهش مییابد، عوارض جانبی که با مصرف دارو ایجاد میشود نیز کاهش مییابد. لازم به ذکر است که تاکنون تحقیقی با پروتکل تمرین ترکیبی - هوازی - مقاومتی - بر بر سطوح سرمی اینترلوکین 10 نوجوانان دختر دارای اضافه وزن و چاق انجام نگرفته است، لذا انگیزه ای شد تا در این زمینه تحقیقی انجام داده و به بررسی تاثیر تمرینات ترکیبی - هوازی - مقاومتی - بر سطوح سرمی اینترلوکین 10 نوجوانان دختر دارای اضافه وزن و چاق پرداخته شود.
لذا در این پژوهش به دنبال این مساله هستیم که آیا 12 هفته تمرین ترکیبی - هوازی - مقاومتی - بر سطوح سرمی اینترلوکین 10 نوجوانان دختر دارای اضافه وزن و چاق تاثیر دارد؟ آیا 12 هفته تمرینات ترکیبی، بر وزن، BMI، درصد چربی، Vo2max، اینترلوکین 10 نوجوانان دختر دارای اضافه وزن و چاق تمرین کرده با نوجوانان دارای اضافه وزن و چاق بدون تمرین تفاوت دارد؟ و همچنین به علت نقش مهم فعالیت ورزشی با شدت و زمان مختلف بر پاسخ ایمنی و با توجه به تحقیقات انجام گرفته در زمینه چاقی و رابطه آن با سیستم ایمنی بدون پروتکل تمرینی و یا با پروتکل های تمرینی مختلف در این تحقیق تصمیم گرفته شد به علت رابطه چاقی با سیستم ایمنی و اهمیت آن در کودکان و نوجوانان و انتقال عوارض آن به دوره پس از بلوغ و بزرگسالی، بر روی دانش آموزان نوجوان دختر بپردازیم.
روش بررسی
تحقیق حاضر از نوع نیمه تجربی، با توجه به طول زمان از نوع مقطعی و به صورت میدانی و به لحاظ استفاده از نتایج کاربردی بود و با دو گروه تجربی و گروه کنترل انجام گرفت. در این پژوهش برای تعیین تاثیر تمرینات ترکیبی - هوازی - مقاومتی - بر سطوح سرمی اینترلوکین 10 نوجوانان دختر دارای اضافه وزن و چاق بر اساس اطلاعات بدست آمده از آنان به طور تصادفی در دو گروه دسته بندی شدند.
شرکت کنندگان در این پژوهش کلیه دانش آموزان دختر مقطع دبیرستان شهر باغملک به صورت هدفمند و در دسترس می باشد. از تعداد 2095 نفر دانش آموز جامعه آماری، حدود 30 نفر به عنوان نمونه آماری در تحقیق شرکت کردند که به طور تصادفی در دو گروه - تجربی و کنترل - نوجوان دختر دارای اضافه وزن و چاق تقسیم شدند - . - n =30 هدف کلی این پژوهش تاثیر تمرینات ترکیبی - هوازی - مقاومتی - بر سطوح سرمی اینترلوکین 10 نوجوانان دختر دارای اضافه وزن و چاق می باشد.
برای جمع آوری اطلاعات ابتدا از طریق فراخوان عمومی - پرسشنامه - نوجوانان دختر چاق و دارای اضافه وزن شناسایی می شوند - حدود 192 نفر - . در مرحله ی دوم برای انتخاب افراد چاق و دارای اضافه وزن سالم و دارای توانایی شرکت در تمرینات از پرسشنامه پارکیو - پرسشنامه آمادگی برای شروع در فعالیت بدنی - استفاده شد. در مرحله سوم، با محاسبه قد و وزن، BMI گروه های مورد مطالعه یادداشت شد به طوری که نوجوانانی که BMI آنان بر اساس فرمول - وزن تقسیم بر قد به توان - 2 بالاتر از 25 و 30 بوده به عنوان دارای اضافه وزن و چاق انتخاب شدند. البته ابتدا از آزمودنی ها رضایت نامه کتبی جهت شرکت در این پژوهش گرفته شد.
