بخشی از مقاله
چکیده
هدف از مطالعه حاضر، بررسی اثر یک جلسه تمرین دایرهای با شدتهای مختلف بر سطوح سرمی آیرزین زنان جوان غیر فعال میباشد. در این مطالعه 30 زن جوان غیر فعال 20 تا 30 سال با نمایه توده بدن 22 تا 25 کیلوگرم بر متر مربع در دو گروه تمرین دایرهای با شدت کم 40-60 - درصد یک تکرار بیشینه - و شدت زیاد 70-90 - درصد یک تکرار بیشینه - قرار گرفتند. خونگیری در دو وهله، پیش از مداخله و بلافاصله پس از اتمام برنامه تمرینی انجام شد.
نتایج این تحقیق نشان داد که تغییرات میانگین درون گروهی متغیر آیرزین در گروه تمرین با شدت کم و شدت زیاد معنی دار نبود . - P>0.05 - مقایسه میانگینهای بین گروهی نشان داد تفاوت میانگین آیرزین دو گروه معنی دار نیست . - P >0.05 - بر اساس یافتههای تحقیق حاضر میتوان نتیجه گیری نمود که یک جلسه تمرین دایرهای با شدتهای کم و زیاد نمیتواند سبب افزایش سطح سرمی آیرزین زنان جوان غیر فعال با نمایه توده بدن 22 تا 25 کیلوگرم بر متر مربع شود.
-1 مقدمه
موضوع تنظیم وزن، تعادل و هموستاز انرژی، اشتها، رفتار دریافت غذا و هزینهی انرژی همواره از مباحث اساسی، مهم و مورد علاقه محققان در دههی گذشته بوده است و هم اکنون نیز کانون توجه بسیاری از پژوهشگران است - . - Hosoda, Kojima, & Kangawa, 2002 تنظیم و تعادل انرژی در ظاهر ساده به نظر میرسد اما روند بسیار پیچیدهای دارد. کاهش یا افزایش وزن که گاهی از برهم خوردن تعادل انرژی ناشی میشود، سادهترین شاخص برای تشخیص عدم تعادل انرژی و تنظیم انرژی در بدن به حساب میآید.
ایجاد تغییر در روند تعادل انرژی و بر هم خوردن آن به سمت مثبت یا منفی در صورت تداوم میتواند تبعات مخاطره آمیزی مانند چاقی، بیماری قند و عوارض قلبی- عروقی و یا لاغری و بیاشتهایی را به دنبال داشته باشد
در اندیشه سنتی دستگاه عصبی مرکزی بهویژه هیپوتالاموس با فرایندهای پیچیدهی عملکردی به عنوان تنها مرکز تنظیم و تعادل انرژی تلقی میشد؛ اما با پیشرفت دانش بشری علاوه بر مرکز سنتی، تأثیر عوامل فرا هیپوتاﻻموسی و روابط مستحکم بین آنها در تعادل و تنظیم انرژی آشکار شد
از سوی دیگر تغییر در شرایط انرژی بافتهای محیطی در اثر عوامل مختلف متابولیسمی و فعالیت بدنی منجر به تغییر در پیامهای محیطی یعنی هورمونهای ترشح شده از بافتهای محیطی میشود
در رابطه با سازوکارهای سلولی مولکولی و سازگاریهای مربوط به تغییرات بافت چربی بر اثر تمرین نظریههای متفاوتی وجود دارد. یکی از جدیدترین آنها نظریه هورمون آیرزین است. به طور خﻻصه این نظریه بیان میکند که در اثر تمرین هورمونی از عضله اسکلتی به نام آیرزین ترشح میشود - Gibala et al ., 2006 - ؛ این مایوکاین توسط PGC-1 1 القاء می شود PGC-1 . - 5 - یک عامل فعال کننده فاکتور رونویسPPAR- 2 است که بسیاری از اثرات بیولوژیکی خود را بر متابولیسم انرژی اعمال می کند و سبب تبدیل چربی سفید به چربی قهوه ای و افزایش عملکرد چربی قهوه ای می شود. قابل ذکر این که چربی قهوهای در سوزاندن و تولید گرما نقش داشته و دارای اثرات ضد چاقی و ضد دیابت می باشد
با این وصف، آیرزین سبب کاهش وزن، افزایش مصرف اکسیژن، بهبود هموستاز گلوکز و حساسیت به انسولین می شود و به وسیله افزایش ذخایر انرژی، متابولیسم سیستمیک را افزایش می دهد. آیرزین برای بیماری های متابولیک انسانی مفید است و به نظر می رسد در اختلالات متابولیکی دیگر که با ورزش بهبود مییابند نقش واسطه ای داشته باشد؛ زیرا بیوژنز میتوکندری و متابولیسم اکسیداتیو را در بسیاری از سلول ها کنترل میکند هم چنین سبب تحریک آنژیوژنز، تغییر نوع تار و جلوگیری از آتروفی عضلانی می گردد
سازوکار افزایش آیرزین بدین صورت است که فعالیت ورزشی باعث افزایش PGC-1 در عضله اسکلتی میشود؛ PGC-1 باعث افزایش پروتئین غشایی3 در عضله شده که در نهایت منجر به تولید آیرزین می شود . - Kelly, 2012 - از سوی دیگر مطالعات زیادی نشان داده است که افزایش در فعالیت بدنی راه حلی موثر و کم هزینه برای مقابله با شیوع سندرم متابولیک است
اگر چه در رابطه با اهمیت فعالیت بدنی اتفاق نظر وجود دارد اما نوع تمرین، شدت تمرین و حداقل مقدار لازم فعالیت بدنی جهت توسعه سلامت جسمانی هنوز روشن نیست . - Blair , LaMonte, & Nichaman, 2004 - امروزه ارزش بالقوه انواع تمرین مقاومتی در زمینه توسعه سﻻمت و آمادگی افراد حتی در افرادی که شرایط بیماری گوناگونی دارند نیز درک شده است
تمرین مقاومتی بخش بسیار مهمی از تمرین های ورزشی است که با اثرات سودمند خود بر افزایش جرم عضلانی می تواند منجر به افزایش میزان متابولیسم پایه شود
متعاقب این تمرینات نسبت تبادل تنفسی استراحت - RER - نیز بلافاصله و در 15 ساعت بعد از فعالیت در مقایسه با گروه کنترل کاهش می یابد، که نشان دهنده افزایش اکسیداسیون چربی پس از فعالیت می باشد و اکسیژن مصرفی پس از ورزش - EPOC - را بلافاصله پس از جلسه تمرینی افزایش می دهد
تمرین مقاومتی هزینه انرژی را به صورت مستقیم از طریق ورزش و به طور غیر مستقیم با افزایش توده خالص بدن، افزایش هزینه انرژی پس از تمرین و افزایش متابولیسم استراحتی ارتقا می دهد و دارای اثرات قابل مشاهده بر سلامتی و کنترل وزن می باشد
در مطالعه ای که چوی و همکاران روی104 بیمار مبتلا به دیابت نوع دوم و افراد سالم انجام دادند به این نتیجه رسیدندکه سطوح آیرزین در افراد دیابتی کمتر بوه است . - Choi et al., 2013 - مورنو و همکاران 56 فرد چاق دیابتی و غیر دیابتی را مورد بررسی قرار دادند نتایج حاصل از تحقیق بیانگر کاهش بیان ژن بافت چربی زیر جلدی، شکمی و احشایی با چاقی و ارتباط با مارکر های بافت چربی قهوه ای، کاهش بیان عضلانی ژن FNDC5 در بیماران دیابتی چاق، ارتباط بیان عضلانی FNDC5 با بیان FNDC5 و UCP 1 بافت چربی زیر جلدی و نه احشایی و همبستگی منفی بین سطوح آیرزین و مقاومت به انسولین در افراد چاق بودند
جیان جان لیو و همکاران در مقایسه 96 فرد مبتلا به دیابت نوع دو و60 فرد مبتلا به دیابت با افراد سالم به این نتیجه رسیدند که گردش آیرزین در افراد مبتلا به دیابت نوع دو نسبت به افراد سالم پایین تر بود . - Liu et al ., 2013 - کوردیوا و همکاران در مطالعه ای اثرات چاقی، دیابت و فعالیت بدنی بر بیان ژن FNDC5 و ترشح آیرزین در عضله اسکلتی انسان و بافت چربی را مورد بررسی قرار دادند.
در نهایت محققان مشاهده کردندکه آیرزین در گردش؛ با توده عضله، قدرت و متابولیسم ارتباط مثبت و با قند خون ناشتا ارتباط منفی داشت. فعالیت بدنی نسبت FNDC5 به آیرزین را تحت تاثیر قرار نمی دهد. با این که مطالعات نشان داده اند که آیرزین با پتانسیل تغییر فنوتیپ عضلانی با توده عضلانی، قدرت و متابولیسم ارتباط مثبت دارد؛ لیکن پیشنهاد می شود که تمام عوامل بدنی مانند گلوکز و اسید های چرب جهت تنظیم آیرزین در نظرگرفته شوند
به طور خلاصه درباره تاثیر فعالیت بدنی و ورزش بر سطح سرمی آیرزین مطالعات کمی وجود دارد به طوری که محققان هنوز نتوانسته اند در راستای بهبود سازگاری های مرتبط با سلامت درباره رابطه بین نوع، شدت و حجم تمرینات با مقادیر سرمی آیرزین به اجماع عمومی برسند. در حال حاضر این فرضیه وجود دارد که با تغییر در نوع، شدت و حجم تمرین، پاسخ های حاد و سازگاری این هورمون متفاوت باشد. به همین سبب ما در این تحقیق در پی پاسخ به این پرسش هستیم که آیا یک جلسه تمرین دایره ای با شدت های مختلف بر سطوح سرمی آیرزین زنان جوان غیر فعال تاثیر می گذارد یا خیر؟
-2روش شناسی
این تحقیق از نوع تحقیقات نیمه تجربی و کاربردی بود که با دو گروه تجربی در دو مرحله پیش و پس آزمون اجرا شد. نمونه آماری تحقیق حاضر را 30 زن جوان غیرفعال با دامنه سنی 20 الی30 سال و نمایه توده بدن 22 الی 25 کیلوگرم بر متر مربع تشکیل دادند که به روش نمونه گیری در دسترس و هدفمند از میان زنان داوطلب و واجد معیارهای ورود به تحقیق به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند.
این زنان آزادانه و کاملاً اختیاری با تکمیل فرم رضایت نامه همکاری در کار تحقیقی، آمادگی خود را جهت شرکت در این تحقیق اعلام کرده بودند. بر اساس پرسشنامه اطلاعات فردی و سوابق پزشکی، این زنان طی شش ماه گذشته فعالیت ورزشی منظم نداشتند. هم چنین، سابقه ابتلا به هیچ یک از بیماری های عروق کرونری، نارسایی کلیه و هیپوتیروئیدی نداشتند و بر اساس پرسشنامه ارزیابی فعالیت بدنی شرایط مناسب برای شرکت در تحقیق مورد نظر را داشتند. در این تحقیق خونگیری در دو وهله، پیش از مداخله تمرینی در وضعیت 12ساعت ناشتا بین ساعات7:30 تا 10صبح و پس از اتمام یک جلسه برنامه تمرینی بین ساعات 17 تا 19 عصر تکرار شد.
