بخشی از مقاله
چکیده
بیماري کبد چرب غیر الکلی پیامد ثانویه سندرم متابولیک و دیابت می باشد. از آنجایی که یکی موارد ابتلا به این بیماري دیس لپیدمی متابولیک است هدف از پژوهش حاضر، تاثیر تمرینات هوازي تداومی و تناوبی بر عوامل خطرزاي قلب و عروق در مردان مبتلا به کبد چرب غیر الکلی می باشد.
در این مطالعه نیمه تجربی، 27 مرد مبتلا به کبد چرب غیر الکلی با میانگین سنی 35/80± 7/94 سال، به طور تصادفی به سه گروه تمرین تداومی، تناوبی و کنترل تقسیم شدند. تمرین هوازي به مدت 8 هفته بر گروه هاي تمرین اعمال شد. پیش و پس از مداخله، وزن، BMI، پروفایل لپیدي، آنزیمهاي کبدي - AST, ALT - ، میزان چربی کبد و VO2max اندازه گیري شد. داده ها با استفاده از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف، t وابسته و تحلیل واریانس یک طرفه تحلیل شد. اگر چه میزان چربی و آنزیم هاي کبدي بدنبال تمرینات هوازي کاهش معنی دار را نشان داد ولی درنیمرخ لپیدي مورد ارزیابی LDL - ،TG ،HDL ، - CHOL به لحاظ آماري تغییرات معنا داري مشاهده نگردید.
نتایج نشان داد 8 هفته تمرین هوازي تداومی و تناوبی تاثیري بر عوامل خطرزاي قلبی عروقی در بیماران مبتلا به کبد چرب غیرالکلی ندارد.
مقدمه
بنا به گزارش سازمان بهداشت جهانی عدم فعالیت بدنی یکی از 10 علل مرگ و میر و ناتوانی در جهان به شمار میرود. زندگی کم تحرك یا بی تحرك یکی از عوامل مشخص تهدید کننده و مخاطره آمیز سکته هاي قلبی است. بیماري کرونري قلبی یکی از مهمترین علل مرگ و میر در بیشتر کشورهاست. این بیماري با افزایش مقدار لیپوپروتئین کم چگال - LDL-C - ، کلسترول و تري گلیسرید پلاسما رابطه مستقیم و با لیپوپروتئین پرچگال - HDL-C - رابطه معکوس دارد
بیماري کبد چرب غیر الکلی، بیماري است که برخی از علل ابتلا به آن دیس لپیدمی متابولیک، عدم متابولیسم مناسب چربی هاي خون و افزایش آنها است - میر و همکاران، . - 2012 وجود عواملی همچون چاقی، وجود زمینه هاي افزایش قند، چربی خون و بی تحرکی احتمال ابتلا به این بیمار ي را افزایش می دهد. البته مصرف برخی داروها نیز می تواند باعث رسوب چربی در کبد شود، کاهش سریع وزن در کسانی که قبلا به چاقی مبتلا بوده اند نیز می تواند این عارضه را در پی داشته باشند
دیس لیپیدمی آتروژنیک همراه با وضعیت هاي مقاومت به انسولین با هیپر تري گلیسریدمی، افزایش ترشح لیپوپروتئین خیلی کم چگال - vLDL - از کبد، افزایش لیپوپروتئیئن کم چکال آتروژنیک با اندازه کوچک - LDL - - لویس و همکاران - 1996 و کاهش لیپوپروتئین پر چگال - HDL - که خاصیت ضد آترومی دارد مشخص می شود
بیشترین همبستگی بین بیماري کبد چرب غیر الکلی، چاقی شکمی و مقاومت به انسولین است که بشدت تشخیص روابط علت و معولی زمینه افزایش خطر بیماري قلبی و عروقی را در میان بیماران کبد چرب غیر الکلی دشوار می سازد، مکانیسم بیولوژیک بالقوه پاسخگو براي آتروژنز در بیماران کبد چرب غیر الکلی که احتمالا منشاء در بافت چربی احشایی دارد، ملکول هاي پیش آتروژنیک2 است که سبب آسیب شریانی می شوند
با وجود کاهش بیماریهاي قلبی – عروقی در چند دهه گذشته، این بیماریها هنوز هم علت اصلی مرگ و میر در مردان و زنان دنیاي صنعتی کنونی به شمار می رود و پیش بینی می شود بیماري غالب سال 2020 باشد
سکته قلبی با زیاد شدن نسبت چربی بدن افزایش پیدا می کند، بطوري که درجه مرگ و میر ناشی از بیماري هاي قلبی در افراد چاق با شاخص توده بدنی - - BMI بیشتر از 30 ، 2/5 برابر بیشتر از افراد داراي وزن متوسط یا کمتر از متوسط است - افضل پور و همکاران، . - 2008 براساس نتایج پژوهش ها شیوع بیماري هاي قلبی – عروقی در افراد تمرین کرده یا ورزیده کمتر از افراد کم تحرك و چاق است همچنین رابطه معکوس بین آمادگی قلبی عروقی با شیوع بیماري کبد چرب غیر الکلی پیشنهاد شده است
دانشکدة طب آمریکا اعلام کرد حتی افرادي که فعالیت بدنی کمی دارند، نسبت به افراد بی تحرك کمتر در معرض بیماري هاي قلبی و دیگر مشکلات تندرستی قرار دارند - گاهانگارد و همکاران، . - 2009 نتایج سایر پژوهش هاي انجام گرفته نیز بیانگر اهمیت فعالیت بدنی و رابطه آن با عوامل خطرزاي سلامتی است. در تحقیقی بر روي 27 نفر که نیمی از آنها افراد مذکر میانسال با میانگین سن 45 - 13 سال بودند، در سه گروه با فعالیت بدنی زیاد، متوسط و کم طبقه بندي شدند که نتایج نشان داد مقدار کلسترول، لیپوپروتئین با چگالی کم - LDL - و تري گلیسیرید سرم افراد فعال کمتر و - HDL - سرم آنها بیشتر بود
تحقیقات تیلور و همکاران - 2002 - نیز تأثیر فعالیت بدنی بر نیمرخ هاي عوامل خطرزاي قلبی – عروقی از جمله چربی هاي خونی را در 630 مرد و زن که بیماري قلبی نداشتند، نشان دادند فعالیت بدنی به ویژه ورزش با شدت زیاد با کاهش عوامل خطرزاي قلبی – عروقی همراه است
ویلیامز و همکاران - 2003 - نیز اثر معنی دار فعالیت بدنی با شدت بیشتر از70 درصد HRmax را بر غلظت کلسترول نشان دادند. در اغلب تحقیقات به نقش فعالیت هوازي منظم در کاهش فشار خون، کلسترول، تري گلیسیرید - لویس و همکاران، - 2004 اذعان شده است. سودمندیهاي تمرین براي سلامتی، به ویژه تأثیرات مثبت آن بر عملکرد سیستم قلبی – عروقی مدت هاست که مشخص شده است. تحقیقات نشان داده اند که فعالیت بدنی می تواند به تغییرات مفیدي در نیمرخ لیپوپروتئینهاي خون از جمله کاهش تري گلیسیرید، LDL، vLDL و افزایش HDL با زیرمجموع هاي آن منجر شود و موجب بهبود برخی مراحل کلیدي در فرایند انتقال معکوس کلسترول مانند افزایش مقدار و ترکیب HDL، افزایش خروج کلسترول از سلول افزایش تشکیل و اندازة Apo A-I، Pre Beta HDL پلاسما و افزایش فعالیت آنزیم LCAT شود نشان داده شده است که HDL از طریق دفع کلسترول اضافی از سلولهاي پیرامونی و بازگرداندن آنها به کبد در فرایند انتقال معکوس کلسترول نقش مفیدي در پیشگیري از بیماریهاي قلبی – عروقی دارد.
روش شناسی تحقیق
این تحقیق از نوع نیمه تجربی می باشد. جامعه آماري تحقیق تمامی مردانی بودند که براي انجام سونوگرافی کبد،کلیه، مثانه ویا سایر موارد به یکی از مراکز رادیولوژي شهرستان زاهدان مراجعه و از چرب بودن کبدشان مطلع می شدند، بود. از بین افراد داوطلب شرکت در این تحقیق تعداد 20 نفر جهت اجراي پروتکل تمرینی و 7 نفر نیز بعنوان گروه کنترل انتخاب شدند.
این افراد از لحاظ فیزیکی و روانی سالم و تندرست بودند و هیچ یک از آنها سابقه برنامه تمرینی منظمی نداشتند، جهت انتخاب آزمودنی ها از نمونه گیري در دسترس استفاده شد سپس آزمودنی ها بصورت تصادفی در سه گروه تمرین تداومی براي پیشگیري از فشار بیش از حد به آزمودنی ها و همچنین رعایت اصل اضافه بار حجم و شدت تمرین بصورت تدریجی افزایش یافت - 25 تا 37 دقیقه - .
هر یک از جلسات تمرین با 7 دق یقه گرم کردن شروع و 7 دقیقه سرد کردن به اتمام می رسید. خون گیري در دو مرحله - مرحله اول، 24 ساعت قبل شروع پروتکل تمرین و مرحله دوم 24 ساعت پس از اجراي آخرین جلسه پروتکل تمرین - از آزمودنی ها انجام شد. در مرحله اول از همه افراد در یک روز توسط یک نفر متخصص علوم آزمایشگاهی، بعد از 12 تا 14 ساعت ناشتایی حجمی حدود 10 میلی لیتر خون از ورید آرنج در لوله هاي خلاء دار حاوي - Clot Activator - مارك شرکت - Golden vac - گرفته شد.
پس از یک ربع نمونه ها به مدت 15 دقیقه در سانتریفیوژ با دور 2500 دور در دقیقه و با دماي 37 درجه سانتی گراد و با دقت کمتر از یک درصد خطا، قرار داده شد و سرم جدا شده بلافاصله توسط دستگاه هیتاچی مورد آزمایش قرار گرفت. قبل از شروع آزمایش دستگاه توسط کالیبراتور جهت اندازه گیري صحت آزمایش کالیبره گردید و در حین اندازه گیري نیز توسط دو سرم کنترل طبیعی - نرمال - و پاتولوژیک اندازه گیري ها مورد بررسی و تایید قرار گرفت.
جهت آنالیز داده ها از نرم افزار آماري SPSS -18 استفاده شد. نرمال بودن داده ها توسط آزمون کولموگروف - اسمیرنوف مشخص شد، پس از اطمینان از نرمال بودن داده ها براي تعیین تفاوت بین گروهها از آزمون ANOVA و T تست استفاده گردید و جهت تشخیص تجانس واریانس آزمون Leven مورد استفاده قرار گرفته شد. دادهها به صورت mean - SD نشان داده شده است وسطح معناداري 0/05 مشخص گردیده است.
