بخشی از مقاله
چکیده
هدف از تحقیق حاضر بررسی تاثیر دو نوع تمرین تداومی و تناوبی به همراه مکمل یاری چای سبز بر ترکیب بدنی و ظرفیت قلبی عروقی مردان چاق بود. پژوهش حاضر از نظر هدف در حیطهی پژوهشهای کاربردی و نوع روش یک پژوهش نیمه تجربی است. با توجه به پرسشنامه تکمیل شده، جامعه آماری بهصورت همتا سازی شده، در 3 گروه، تمرینات تداومی همراه با مصرف چای سبز - 10نفر - ، تمرینات تناوبی همراه با مصرف چای سبز - 10نفر - و گروه کنترل - 10نفر - تقسیم شدند.
پروتکل تمرین تداومی شامل 40 دقیقه دویدن هوازی و با شدت 60تا 75 درصد ضربان قلب بیشینه هر فرد بود که به مدت 8 هفته و سه جلسه در هفته انجام شد. همچنین تمرینات تناوبی به مدت 8 هفته و با 3 جلسه تمرین در هر هفته تدوین و طراحی گردید. هر جلسه تمرین شامل 17 ست 2 دقیقه ای با 45 ثانیه استراحت فعال - راه رفتن - بود. شاخص های استقامت قلبی عروقی و ترکیب بدنی آزمودنیها در تحقیق به ترتیب با آزمون راه رفتن 1600 متر و دستگاه بیو الکتریال اندازه گیری شدند.
نحوه مصرف چای سبز بدین گونه بود که هر وعده شامل یک پیمانه - سه گرم - چای سبز خشک در 200 میلی لیتر آب جوش بود و بدون حرارت به مدت 6 تا 8 دقیقه دم می شد. میزان کتچین چای سبز 370 میلی گرم در 200 میلی لیتر برای هر بار مصرف بود. - طبق آزمایشات انجام شده در موسسه مطالعاتی تاریخ پزشکی، طب اسلامی و مکمل ها - . در طول روز هر نفر 3 بار این مقدار تعیین شده را - صبح، ظهر و شب - مصرف کرد.
جهت بررسی فرضیات تحقیق از آزمون t همبسته و تحلیل واریانس یک راهه - ANOVA - استفاده شدضمناً. آزمون کلموگروف- اسمیرونف جهت بررسی طبیعی بودن توزیع داده ها مورد استفاده قرار گرفت. سطح معنی داری نیز برای تمام محاسبات - p <0/05 - در نظر گرفته شد. یافته های آماری نشان داد هر دو روش تمرینی به همراه مصرف مکمل چای سبز بر شاخص های استقامت قلبی عروقی و ترکیب بدنی اثر معنی داری داشته است.
همچنین در مقایسه بین گروهی، نتایج نشان داد که تمرینات تداومی نسبت به تمرینات تناوبی اثرگذاری بهتری بر دو متغیر اندازه گیری شده داشته است. این اثرگذاری بصورتی بودکه استقامت قلبی عروقی بهبود یافت - افزایش - و درصد چربی بدن آزمودنیها کاهش یافت.
مقدمه
در عصر حاضر و با گسترش روز افزون زندگی ماشینی شاهد افزایش هر چه بیشتر بیماری های ناشی از عدم تحرک و به خطر افتادن سلامت افراد جامعه هستیم. روزانه با افراد بسیاری بر خورد می کنیم که از چاقی مفرط خسته شده و خواستار کاهش وزن و رسیدن به اندامی ایده آل می باشند.
تغییراتی که در نتیجه پیشرفت تمدن و استفاده از تکنولوژی های جدید در عرصه زندگی پدید آمده، انسان را با مشکلاتی از جمله مبتلا شدن به چاقی رو به رو ساخته است. چاقی که بیماری های بسیاری از عوارض مستقیم و غیر مستقیم آن سرچشمه می گیرند در سال های اخیر گسترش قابل توجهی بویژه در بین کودکان و نوجوانان یافته است. درگذشته معضل چاقی مختص جوامع پردرآمد بود، اما هماکنون این مشکل در کشورهایی با درآمد متوسط و پایین نیز در حال افزایش است.
نزدیک به 35 میلیون نفر از کودکان چاق در کشورهای در حال توسعه و 8 میلیون نفر در کشورهای توسعه یافته زندگی میکنند. با توجه به افزایش چاقی و اضافه وزن در بسیاری از کشورهای دنیا ازجمله ایران، با در نظر گرفتن بیماری های مرتبط با آن، پیشگیری از اضافه وزن و چاقی باید از اولویت های مهم بهداشت و تندرستی عمومی قرار گیرد.
این پیشگیری مطئناًم شامل شناخت عوامل مرتبط با چاقی در همه گروه های سنی و به خصوص کودکان و نوجوانان می باشد. افزایش توان اقتصادی، بهبود وضعیت رفاهی زندگی، تغذیه نامناسب و کاهش میزان فعالیت بدنی در سال های اخیر منجر به افزایش شیوع بیماری های غیر واگیر و خطرات ناشی از آن شده است. به طور کلی از نظر متخصصان، شیوه زندگی جدید انسان ها، محیط سمی نامیده می شود که دلیل آن جذب انرژی بالا، کاهش انرژی های مصرفی روزانه، استفاده از نوشیدنیهای شیرین و گازدار، کاهش مصرف میوه و سبزیجات و در دسترس بودن غذاهای پرکالری می باشد.
تغییر سبک زندگی و در کنار آن پرداختن به فعالیت ورزشی در طول روزهای هفته میتواند بعنوان یکی از بهترین روشها جهت تضمین سلامت جسمانی افراد، بویژه اراد چاق و دارای اضافه وزن باشد. از این رو همواره متخصصان علوم ورزشی و پزشکی بر این نکته تاکید دارند که در کنار تغذیه سالم باید افراد به فعالیت ورزشی مناسب نیز بپردازند. تحقیقات زیادی بیانگر اهمیت این موضوع است که فعالیت ورزشی می تواند سیستم های فیزیولوژیکی بدن را تقویت کند و آنها را در مقابل بیماری ها، بویژه عارضه چاقی کمک نماید.
در بسیاری از کشورها به دلیل پیشرفت های صنعتی، سبک زندگی کم تحرک رایج شده است که خود افزایش سرمی لیپیدها، پرفشارخونی، دیابت، چاقی و در نهایت، بیماری های قلبی -عروقی را به همراه دارد. ازبین تمام عوامل، کم تحرکی و چاقی بیش از همه با احتمال بروز بیماری های قلبی - عروقی رابطه دارند و مورد توجه هستند.
نتایج تحقیقات نشان داده اند که با هر واحد افزایش شاخص توده بدنی، خطر وقوع بیماری های قلبی - عروقی 8 درصد افزایش یافته و در مقابل، به ازای هر یک مت افزایش فعالیت بدنی، احتمال بروز بیماری های قلبی-عروقی 8 درصد کاهش می یابد.
تغییرات در روش زندگی مثل افزایش فعالیت بدنی و استفاده از رژیم کم کالری به عنوان اولین مداخلات جهت کاهش چربی اضافه و پیشگیری از توسعه بیماریهای قلبی عروقی و عارضه های متابولیکی توصیه شده اند. برای کاهش وزن، توازن منفی انرژی مورد نیاز است که با کاهش کالری دریافتی و افزایش کالری مصرفی به دست می آید.
در این ارتباط، برخی محققین بی تحرکی را مهمتر از کالری دریافتی دانسته و سستی و بی توجهی به فعالیت های جسمانی را ویژگی اولیه افراد چاق می دانند. به طور کلی چاقی به ترکیبی از فاکتورهای فیزیولوژیکی، ژنتیکی، روانشناختی و تربیتی وابسته است. کاهش وزن یک هدف غایی و مطلوب تعادل انرژی منفی است.
باید ببه این نکته توجه داشت که بهترین و ایمنترین نتایج از ترکیب کنترل رژیم غذایی و تمرین ورزشی حاصل میشود. در این راه افراد باید رویاها، تصورات غلط و مباحث غیر علمی و غیر عملی پیرامون کاهش وزن را کنار بگذارند. باید این موضوع را درک کرد که مدیریت چاقی و اضافه وزن از طریق افزایش بینش و آگاهیهای مربوط به کاهش وزن، تجویز فعالیت ورزشی مناسب، کنترل رژیم غذایی و توصیههای تغذیهای به هدف مطلوب میرسد.
هر چه شخص فعالیت بیشتری انجام دهد، مصرف روزانه انرژی بیشتر خواهد بود و چاقی سریع تر از بین خواهد رفت. بنابراین، فعالیت عضلانی اجباری غالبا یک قسمت ضروری در درمان چاقی به حساب می آید و به دلیل پر خطر بودن چاقی، مداخله هایی که به کاهش یا حفظ وزن کمک نمایند، از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند.[23] از سوی دیگر، فعالیت ورزشی با تأثیرات مفید بر وضعیت متابولیکی و ترکیب بدنی، عامل پیشگیری کننده از بیماری های قلبی -عروقی است و مرگ و میر ناشی از این بیماری ها را کاهش می دهد.
مطالعات متعدد نشان داده اند که ارتباط بین آمادگی قلبی - عروقی و علل مرگ و میر ناشی از این بیماری ها در مردان و زنان در تمام سنین وجود دارد بنابراین، دلیل منطقی قوی برای اهمیت دادن به فعالیت ورزشی در برنامه های بهبود شیوه زندگی برای جلوگیری یا درمان چاقی و اضافه وزن وجود دارد.[14] بهبود قابلیت های جسمانی افراد چاق یکی از مهمترین موضوعاتی است که می تواند کمک حال این افراد در جلو گیری از چاقی بیش از حد و مبتلا شدن به انواع بیماری ها باشد.
بهبود فاکتورهای جسمانی مثل استقامت قلبی عروقی و همچنین برخوردداری از یک ترکیب بدنی مطلوب، نیاز به پرداختن فعالیتهای منظم با استفاده از روش های جدید تمرینی مثل تمرینات تداومی و تناوبی است. تمرینات تداومی و تناوبی جزء بهترین روشهای تمرینی به حساب می آیند که امروزه مورد توجه اکثر متخصصان علم تمرین قرار گرفته اند. در تمرین تداومی فعالیت ورزشی بدون وقفه و بصورت مداوم انجام می شود.
تمرینات تداومی در طی سالیان گذشته بعنوان بهترین روش چربی سوزی محسوب می شدند. یکی از دلایل این موضوع نقش طولانی مدت بودن این نوع تمرینات و کم شدت بودن آن بود که بیشتر افراد از روش تداومی برای کاهش وزن خود استفاده می کردند. همچنین در روش اینتروال که یکی از روش های مفید و تقزیبا جدید برای کاهش چربی بدن و افزایش آمادگی جسمانی بکار می رود، فعالیت ورزشی بصورت متناوب یا همان تناوبی - فعالیت- استراحت - انجام می شود. در این روش تمرینی ورزشکار مسافت های مشخص شده را بصورت تناوبی و با یک شدت معین انجام می دهد.
ازطرف دیگر، امروزه استفاده از مکملها و غذاهای گیاهی در درمان بیماریها و اختلالات متابولیکی و همچنین افزایش فاکتورهای آمادگی جسمانی در بین عموم مردم گسترش یافته است. چای سبز یکی از پرطرف دارترین دم نوش های گیاهی است که در چند سال اخیر مورد توجه عموم مردم بویژه افراد چاق قرار گرفته است. چای سبز از برگ های گیاه کاملیا سیننسیس تهیه می شود. چای سبز به خاطر خواص درمانی اش در جهان شناخته شده است. از چای سبز به عنوان دارو در درمان ناراحتی های مختلف مانند چربی سوزی، ناراحتی های گوارشی، سردرد و افسردگی استفاده می کنند
روش کار
هدف از تحقیق حاضر بررسی تاثیر دو نوع تمرین تداومی و تناوبی به همراه مکمل یاری چای سبز بر ترکیب بدنی و ظرفیت قلبی عروقی مردان چاق بود. پژوهش حاضر از نظر هدف در حیطهی پژوهشهای کاربردی است و با توجه به اینکه در این پژوهش از پیشآزمون- پسآزمون با گروه کنترل استفاده شده است، روش پژوهش حاضر بر اساس ماهیت و روش گردآوری دادهها، یک پژوهش نیمه تجربی است.
در این تحقیق برای گردآوری و تدوین مبانی نظری مربوط به موضوع تحقیق و بررسی سوابق تحقیق، از روش کتابخانهای استفاده شد. بدین منظور از کتب و مقالات موجود در کتابخانهها و مقالات علمی موجود در پایگاههای علمی و اینترنتی معتبر مثل isi و sid در رابطه با موضوع تحقیق، استفاده گردید. برای اجرای این تحقیق با هماهنگی قبلی طی اطلاعیه ای از کلیه مردان چاق شهرستان گناوه در این تحقیق دعوت به عمل آمد. برای همتا سازی افراد گروهها ، اطلاعات مربوط به وضعیت سلامتی برای شرکت در تمرینات، وضعیت سلامت عمومی، وزن، میزان فعالیت روزانه و میزان کالری دریافتی از طریق پرسشنامههای خودارزیابی وضعیت تندرستی، شرکت در برنامه تمرینات جمعآوری شد.
با توجه به پرسشنامههای تکمیل شده جامعه آماری بهصورت همتا سازی شده، در 3 گروه 10 نفره یعنی گروه کنترل، گروه تمرینات تداومی همراه با مصرف چای سبز، گروه با تمرینات تناوبی همراه با مصرف چای سبز و گروه کنترل تقسیم شدند. برای تعیین وزن از ترازوی دیجیتالی با مارک، تالیار ساخت کشور چین با دقت ترازو 0/01 کیلوگرم بهره گرفته شد.
برای اندازه گیری وزن بدن، آزمودنی بدون کفش و سبک کردن لباس تا حد امکان روی ترازو قرار گرفت و وزن بر حسب کیلوگرم اندازه گیری و ثبت شد. برای اندازهگیری قد از یک متر نواری ثابت که به دیوار نصب میشد و نیز یک خط کش مدرج استفاده شد. روش کار بدین صورت بود که آزمودنی بدون کفش ایستاده، وزن بدن بطور مساوی بر روی پاها تقسیم شده، سر و سوی دید چشمها موازی سطح افق قرار گرفته و سپس در انتهای بازدم معمولی قد آزمودنی از کف پا تا بالاترین نقطه سر بر حسب سانتی متر اندازه گیری و ثبت شد. شاخص های استقامت قلبی عروقی و ترکیب بدنی آزمودنیها به ترتیب با آزمونهای راه رفتن 1600 متر و دستگاه سنجش چربی بدن اندازه گیری شد.
