بخشی از مقاله
چکیده
اختلالات حافظه ازجمله عوارض دیابت می باشدکه مطالعات مختلف به اثر سؤ هیپرهموسیستئینمی براختلالات حافظه اشاره کرده اند - . - 9 این مطالعه باهدف بررسی تاثیر تمرینات تناوبی هوازي بربهبود حافظه و سطوح هموسیستئین انجام گرفت.
حجم نمونه 20نفر ازافراد مبتلابه دیابت نوع دو تحت درمان با متفورمین بودند. نتایج نشان دادبهبودحافظه و هموسیستئین به ترتیب از-12/28 6/354 به -18/31 5/6 و از 23/7-55/972ʽmol/l به 20/7-94/03ʽmol/l رسیدکه این تغییرات ازنظر آماري معنی دار بودند. بنابراین تمرینات هوازي بر بهبودحافظه و کاهش سطوح هموسیستئین تاثیردارد و اثراین تمرینات بر حافظه مستقل ازهموسیستئین می باشد.
-1 مقدمه
با تغییر سبک زندگی، دیابت به بیماریهاي شایع جامع Seshadri - و همکاران- - 2002 نشان داده اند که افرادي
تبدیل شده است - . - 1 ابتلا به دیابت با یکسري تغییرات که سطوح خونی بالایی از هموسیستئین دارند، احتمال
فیزیولوژیک از جمله افزایش غلظتپلاسماییاسیدآمینه ابتلاء به نوعی اختلال حافظه - آلزایمر - در آنها بسیار بالا
هموسیستئین - 1HCY - همرا بوده 2 - ، 3 ، 4 ، - 25؛ که است
مطالعه راهبه هاي کنتاکی نشان داد که راهبه غلظت هاي بالاي هموسیستئین علاوه بر افزایش شانس هایی که بیشترین میزان سکته مغزي را نشان دادند، مرگ میرناشی ازبیماریهاي قلبی عروقی، افزایش علائم اختلالات حافظه را نیز با خود به همراه داشتند بروزناتوانی جنسی درمردان پوکی استخوان، بطوریکه حدود 25 درصد از موارد زوال عقل را به سکته ترومبوزعروقی، مقاومت به انسولین در ایجاد سکته مغزي نیز نسبت داده اند از طرفی، طی مطالعه اختلالات حافظه نیزنقش دارد.
در این میان مصرف اینشان داده شد هر عاملی که شانس فرد در ابتلا به سکته متفورمین بعنوان داروي مراحل اولیه درمان،با افزایش مغزي یا حمله قلبی را افزایش دهد، شانس او در ابتلاء به سطوح هموسیستئین نیز می تواند مزید برعلت اختلالات حافظه را نیز افزایش می دهد.
هیپرهموسیستئینمی در بیماران مسن مبتلا به زوال عقل نیز دیده می شود - - 12 و هیپرهموسیستئینمی را به عنوان یک عامل خطر قوي و مستقل جهت ابتلاء به زوال عقل معرفی کرده اند. بنابراین، با توجه به تحقیقات انجام گرفته پیرامون ارتباط بین هیپرهموسیستئینمی و اختلالات حافظه، این ارتباط را می توان از طریق بیماري میکرو واسکولار یا سکته مغزي برقرار کرد
نتایج پژوهش هاي مختلف بیانگر وجود ارتباط وتأثیرفعالیتهاي بدنی و تمرینات ورزشی بر هموسیستئین است - 14،. - 13 با این حال، نتایج به دست آمده از اثر فعالیت بدنی بر سطوح پلاسماییHCYمتناقض هستند که این تا حدودي می تواند به دلیل عدم کنترل متغیرهاي که بر غلظت هموسیستئین موثرند باشد - . - 21 به عنوان مثال برخی از تحقیقات برجسته ورزشی - 15 - و همچنین مطالعه متاآنالیزجورج کلی و کریستی کلی - 2008 - از کاهش سطوح هموسیستئین در اثر ورزش حمایت کرد . - 16 - در حالی که در برخی دیگر ازگزارشهاي ارائه شده شواهدي وجود دارد که ورزش نه تنها به کاهشHCYکمک نمی کند بلکه حتی در بعضی موارد تولید آنرا افزایش می دهد
از طرفی، طی تحقیقات مختلف اثرات فعالیت بدنی بر اختلالات حافظه نیز بررسی شده است. به عنوان مثال نتایج چند مطالعه اپیدمیولوژیک نشان داده که تغییر سبک زندگی از بی تحرکی به یک سبک زندگی فعال ممکن است براي افزایش توانایی هاي شناختی که می توانند شروع ابتلا به دمانس2 را در انسان و موش به تاخیر بیاندازد کافی باشد
با توجه به شیوع بالاي اختلالات حافظه در افراد مبتلا به دیابت و با در نظر گرفتن به اهمیت این موضوع که انجمن آلزایمر نیز به آن متذکر شده و پیش بینی کرده است که در کمتر از 25 سال دیگر بیش از 22 میلیون نفر در سراسر جهان به این بیماري مبتلا خواهند شد، لذا ضرورت مطالعه اثر فعالیت ورزشی منظم بر افراد مستعد، با کنترل فاکتورهاي فیزیولوژیک بر چگونگی پیشگیري از وقوع اختلالات حافظه احساس می شود.
بنابراین در تحقیق پیش رو،محقق به دنبال نتایج واضح تر از اینکهآیا تمرینات تناوبی هوازي بر بهبود حافظه و کاهش سطوح هموسیستئین در بیماران دیابتی مؤثر است؟ و اینکه به چه میزان تغییرات سطوح هموسیستئین بر اختلالات حافظه اثر دارد؟
-2 روش
این تحقیق از نوع نیمه تجربی می باشد و جامعه آماري آن را مردان دیابتی نوع دو تحت درمان با متفورمین مراجعه کننده به مراکز اصلی دیابت کرمان - بعثت، شفا و بیمارستان افضلی پور - تشکیل می دهند. از بین این افراد، تعداد 20 نفر که داوطلب همکاري با این طرح بودند پس از بررسی سوابق پزشکی به صورت نمونه گیري در دسترس انتخاب شدند. ابتدا طی جلسه اي داوطلبان شرکت در این طرح با نوع طرح، اهداف و روش اجراي آن به طور کتبی و شفاهی آشنا شدند.
به داوطلبان اطمینان داده شد که اطلاعات دریافتی از ایشان کاملاً محرمانه خواهد ماند و جهت بررسی داده ها از کد گذاري استفاده خواهد شد. همچنین به آنها اجازه داده شد تا در صورت تمایل پژوهش را ترك نمایند. ضمناً در این جلسه افرادي که مایل به شرکت در طرح بودند پرسشنامه آمادگی شرکت در فعالیت بدنی - - PAR-Q، پرسشنامه سلامت عمومی - - GHQ، پرسشنامه بین المللی میزان فعالیت بدنی و پرسشنامه اختلال حافظه بزرگسالان را تکمیل و براي انجام آزمایش خون ناشتا به آزمایشگاه معرفی شدند.همچنین یک روز قبل از اجراي پروتکل پیشآزمونی جهت سنجش ظرفیت هوازي بیماران - تست آستراند - به عمل آمد.
دز داروي مصرفی متفورمین در تمامی این افراد 1500 – 500 میلی گرم در روز بود. از این تعداد 3 نفر پژوهش را ترك نموده و در مجموع تعداد 17 نفر تا پایان 8 هفته با پژوهش همکاري نمودند و داده هاي ایشان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. شرایط قرار گرفتن در طرح شامل جنسیت مرد، ابتلاء به دیابت نوع 2 طبق تشخیص پزشک متخصص و مدارك پزشکی - حداقل 2سال از ابتلاء به دیابت گذشته باشد - ، داروي مصرفی متفورمین - حداقل2سال - ، سن بالاي40سال و قند خون ناشتاي بین mg/dl 150 -250بود.
معیارهاي خروج از طرح عدم شرکت در 24 جلسه - عدم شرکت منظم در جلسات - ، ابتلا به بیماري هاي مزمن، داشتن برنامه ورزشی در 3 ماه گذشته، سابقه بیماري هاي قلبی، عوارض دیابت شامل زخم پاي دیابتی و نفروپاتی یا رتینوپاتی، استعمال دخانیات و انسولین درمانی در نظر گرفته شد.
پروتکل به کار رفته در این تحقیق، 24 جلسه - 8 هفته - بود که شامل تمرینات سبک با شدت 60 تا 70 درصد ضربان قلب ذخیره که به مدت 30 الی 45 دقیقه بر روي دوچرخه ثابت - کارسنج - به اجرا درآمد و بیماران 3 جلسه در هفته از ساعت 16 تا 19 به مرکز مراجعه و به اجراي تمرینات میپرداختند. ضمناً جهت کنترل میزان قند خون قبل از تمرین و درحین تمرین هوازي از دستگاه گلوکز سنج دیجیتالی گلوکوکارت استفاده گردید.بعد از اتمام جلسات از بیماران خواسته شد یک روز بعد از آخرین جلسه تمرینی جهت گرفتن نمونههاي خونی و اندازهگیري سطوح نهایی هموسیستئین و دیگر فاکتورها و به منظور سنجش VO2 peak توسط تست آستراند به مرکز مراجعه کنند.
-3 تحلیل آماري
آمار توصیفی جهت توصیف آماري دادهها - میانگین، انحراف استاندارد، پراکندگی - و به منظور بررسی طبیعی
بودن توزیع دادهها از آزمون شاپیرو ویلک و براي بررسی اختلاف معناداري بین پیش و پس آزمون، از آزمون t همبسته و ارتباط بین فاکتورها از طریق ضریب همبستگی پیرسون بررسی شد. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرم افزار spss 20انجام گرفت و سطح معناداري P≤ 0/05 در نظر گرفته شد.
-4 یافته ها
میانگین سنی آزمودنی هاي در این تحقیق 56-45 سال بود. نتایج فاکتورهاي مورد مطالعه در جدول شماره یک آورده شده است. مقایسه پیش آزمون و پس آزمون فاکتورها نشان داد که تغییرات در مورد هموسیستئین از - 23/7-55/972ʽmol/l - به - 20/7-94/03ʽmol/l - p< 0,017 - - ، نمره حافظه از - -12/28 6/354 - به - p< 0,001 - - -18/31 5/6 - رسید. نتایج نشان داد که در پایان تمرینات فاکتورهاي هموسیستئین، حافظه بطور معناداري تغییر نشان دادند. رابطه مشاهده شده بین کاهش سطوح هموسیستئین و بهبود حافظه - r=0,051 - از نظر آماري معنادار نبود.
جدول:1 اطلاعات دموگرافی مربوط به آزمودنی هاي تحقیق
