بخشی از مقاله
چکیده
صنعت جهانگردی در سطح جهانی برای بیش از200 میلیون نفر شغل ایجاد کرده و حدود11 درصد از کل اشتغال جهانی را به خود اختصاص داده است .بدیهی است که با توسعه این صنعت به خصوص با پیش بینی هایی که UN WTO تا2010 و 2020انجام داده، آمارهای یاد شده نیز افزایش خواهند یافت و در این میان توریست های موجود در سبد جهانی عاید کشورهایی خواهد شد که بسترهای لازم از جمله امنیت فضاهای عمومی و خدمات را در بهترین شکل موجود آماده کرده اند .
اگر امنیت فضاهای عمومی شهری را به عنوان اساسی ترین و مهمترین رکن توسعه گردشگری معرفی کنیم، سخنی گزاف نگفته ایم. در واقع یکی از شاخص های توسعه گردشگری، امنیت فضاهای عمومی در در کشور است که می تواند در قالب های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی تجلی پیدا کند، و کیفیت زندگی شهروندان را بالا دهد، چرا که امنیت و ایمنی فضاهای عمومی از عوامل حیاتی در بالا بردن کیفیت در صنعت گردشگری میباشد که نقش مؤثری نیز در تبادلات فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، نظامی و... را بدنبال داردو برای نیل به چنین اهدافی است که صنعت گردشگری در جهت ارتقاء امنیت چنین فضاهایی، مکانهای گردشگری توسعه می یابد و فضاهای عمومی شهر جهت تعاملات اجتماعی هر چه بیشتر مردم توسعه می یابد.
دراین پژوهش ازروش ، توصیفی- تحلیلی و داده هاو اطلاعات پژوهش و تحلیل اطلاعات به شیوه کتابخانه ای واسنادی گردآوری شده وهدف از این پژوهش این است که ما بتوانیم با تدابیر لازم و به همراه رفتار مناسب فرهنگی و امنیت لازم در فضاهای عمومی شهری، بتوانیم امکان رشد و گسترش توسعه صنعت گردشگری را در کشورمان فراهم آوریم و با یک برنامه ریزی صحیح آن را به قطب بزرگ گردشگری جهان تبدیل نماییم.
-1 مقدمه
امنیت شاخص ترین عامل گسترش صنعت جهانگردی است بازنگری در ارتباط ارگانیک صنعت توریسم و امنیت ملی یک ضرورت است. امنیت در معنای گسترده یکی از مهمترین مسائلی است که در میزان تقاضای گردشگران خارجی برای سفر به ایران و هر کشور دیگر تأثیر گذار است. همگام با گسترش صنعت جهانگردی در برهه کنونی ارتباطات ارگانیک این صنعت با مؤلفه هایی چون امنیت داخلی و ملی، صنایع حمل و نقل، خدمات، رسانه، جامعه، آموزش و پرورش و... وارد فاز جدیدی شده است.
امروزه یکی از فضاهای گردشگری که مورد توجه گردشگران قرار گرفته است، فضاهای عمومی شهری است. گردشگری دارای ماهیت دوگانه است؛ به این معنا که ازیک سو شهر به معنای اصلی ترین مبدأ گردشگران به شمار می آید؛ و دوم این که شهر به عنوان مقصد گردشگری مدنظر قرار می گیرد. آنچه مربوط به گردشگری شهریاست،عموماً شهر را به عنوان مقصد گردشگری مدنظر دارد و در واقع، هدف از ورود گردشگر به فضای شهری؛ یعنی شهر به عنوان مقصد گردشگری است و به قصد بازدید از جاذبه های گردشگری شهر وارد فضای آن می شود
امروزه صنعت گردشگری درجهان توسعه فراوانی یافته است وبسیاری از کشورها از این رهیافت توانسته اند وضعیت خویش راتا حد درخور توجهی بهبود بخشیده وبسیاری از مشکلات خود از قبیل بیکاری،پایین بودن سطح درآمد،سرانه وکمبود درآمد ارزی را پوشش دهند.به دلیل اثرات چشمگیری که فعالیت های گردشگری دراقتصاد مناطق پذیرنده گردشگران برجای می گذارد،توجه فراوانی به این زمینه ازفعالیت معطوف می گردد.پیچیده گی وتراکم موجود درزندگی شهری،عده زیادی از مردم را متوجه طبیعت می کند ودر این میان ،مناطقی که دارای توان های طبیعی باارزش تری باشند بیشتر مورد توجه قرار می گیرند. به این ترتیب جریانات گردشگری به منظور بهره داری از آرامش وزیبایی طبیعت بدان سمت شکل می گیرد
به طور فزایندهای، تجارتهای صنعت بازدید کننده، سود را در کوششهایی در جهت امنیت و ایمنی گردشگری تشخیص میدهند که باعث افزایش خط پایین اقتصادی می شود و تلاشهایی را نیز در جهت افزایش ظرفیت بازدید کنندگان انجام می دهد. در حقیقت تعدادی از قراردادهای خصوصی شهرها، مطابق دولتها، در تلاشهای اخیرشان در جهت حمایت از صنعت های بازدید کننده کشوری و ایالتی از حیطه حمایت از سرمایه های اقتصادی و مقاصد اعتباری، افزایش پیدا می کند
گر چه توسعه و گسترش ایرانگردی و جهانگردی به منظور استفاده هرچه بیشتر ازمزایای متعدد آن اجتناب ناپذیر است ولی مشکلات و تنگناهای متعدد در راه رشد و توسعه این صنعت نباید ازنظرها دور بماند .تصویر غیرصحیح از ایران در مجامع جهانی، وجود نگاه امنیتی به مقوله گردشگری در کشور،قوانین و مقررات مزاحم و ضعف بنیه صنعت گردشگری و نیز عدم استقرار نظام جامع آماری و نظام حساب اقماری مهمترین چالشهای رویاروی بخش گردشگری در ایران را تشکیل می دهد.
-2 روش تحقیق
روش تحقیق در این پژوهش حاضر تحلیلی - توصیفی یا ژرف نگر است،که به منظور انجام این پژوهش به روش اسنادی و به تهیه ی اطلاعات و تجزیه و تحلیل اقدام شده است. در مرحله ی اسنادی و گردآوری اطلاعات از کتب، نشریات، نتایج همایش ها و کنفرانس ها و پایگاه های شبکه ی پردازش استفاده شده است.
-3 بررسی مفاهیم و مبانی نظری
-3-1 مفهوم امنیت
به دفاع یا حفاظت از خود، خانواده، دوستان و اموال گفته می شود. - کلمنتس ،. - 75:1384 معنای لغوی امنیت را رهایی از خطر با مخاطرات و یا لطمات، ایمنی روانی، رهایی از ،هراس یا تردید، مشوش نبودن، نبودن احتمال ناکامی، چیزی که اطمینان و ایمنی می دهد.مفهوم امنیت در فضای شهری از یک سو با جرم ارتباط پیدا می کند، اگر چه از آن بسیارمتفاوت است و از سوی دیگر با مفهوم بزه دیده و ترس از بزه دیده واقع شدن. از سوی دیگر می بایست میان ترس و خطر، یا احساس امنیت کردن و در امان بودن تفاوت قائل شد
.از نظر علمی درک اثرات جرم، یعنی ترس از وقوع جرم به اندازه خود آن، یعنی خطرهای آماری حاصل از وقوع جرم اهمیت دارد. واکنش نسبت به ترس از قربانی شدن،باعث می شود که بسیاری از مردم، از خطرات دوری کنند یا حداقل میزان در معرض خطرقرار گرفتن شان را کاهش دهند، که این خود می تواند منجر به عدم حضور مردم نه تنها در یک مکان خاص بلکه در بیشتر فضاهای عمومی شود
مفهوم فضای شهری امن در مقابل مفهوم فضای شهری ناامن قرار دارد .پدیده ناامنی دارای دو جنبه عینی و ذهنی است و کلیه عرصه های زندگی را در بر می گیرد .مقوله ناامنی از جنبه عینی، کلیه مظاهر ناامنی از جمله سرقت، قتل،خشونت و ... را شامل می شود .و مقوله ناامنی از جنبه ذهنی، شامل داوری در خصوص امنیت منطقه و فضا است .ناامنی، پدیده ای همانند فقر است و می توان گفت که فقر مقدمه دیگر پدیده های آسیب شناختی از جمله ناامنی، خشونت شهری و غیره است
-3-2 یجاد امنیت در فضای شهری
آنچه طراح شهری ازدیدگاه امنیت می تواند انجام دهد تشویق یا عدم تشویق یک سری رفتارهای خاص اجتماعی درفضا است. به طور کلی امنیت، ارتباط مستقیمی با فضا و کیفیت محیط شهری دارد.یک فضای شهری مناسب تا حد زیادی تأمین کننده امنیت و فضای نامناسب از بین برنده آن و زمینه ساز انواع آسیب ها و معضلات اجتماعی است. فضاهای نامناسب شهری، فضاهای بی دفاع و محلات ناامن، از عوامل تهدید کننده امنیت شهری و اجتماعی هستند.
به همین سبب درمیان ساختمان ها و بناها، وسایلی نیاز است تا زندگی شهری را بهبود بخشد و امکانات امنیتی و آرامش را برای شهروندان فراهم آورد. مانند نرده ها، میله های راه بند و روشنایی پایه چراغ، سر پناه ایستگاه اتوبوس، تابلوهای تبلیغاتی، سطل زباله،پت های عابر پیاده، آبخوری، پایه پرچم، ساعت، پل های عرضی روی جوی آب و... یکی از مهمترین عواملی که در افزایش حس امنیت مؤثر است، استفاده از نور و روشنایی می باشد. نور مناسب به مردم کمک می کند که ببینند و دیده شوند.
بنابراین نور دو کار انجام می دهد، نخست اینکه به کسی که ناظر یک وضعیت است کمک می کند که واضح تر ببیند. این امر موجب می شود با افزایش قوه احساس تحت مراقبت بودن، ارتکاب جرم کاهش یابد. دوم اینکه مردم را تشویق می کند در محل بمانند زیرا رؤیت پذیری بیشتر مانع جرم می شود.بسیاری از فضاها ازجمله بوستانها و پارک های شهری با آغاز تاریکی کارآیی خود را از دست می دهند و در واقع به فضایی بی دفاع در شهرتبدیل می شوند.
از دیدگاه کارشناسان شهری، هر چند حجم وسیعی از بوستانها و پارک ها با استفاده از نورهای مهتابی وآفتابی روشن می شوند اما استفاده از قابلیت نور در شهرسازی، استفاده ای خلاقانه و تخصصی نبوده وصرفاً به صورت تجربی انجام شده است. این گونه است که با تاریک شدن هوا در عمل استفاده از فضاهای عمومی شهر چون میدان ها،مراکز خرید و بوستا نها برای شهروندان با مشکلاتی همراه می شود. بوستان های شهری به عنوان یکی از مهم ترین فضاهای تفریحی اغلب فاقد نورپردازی تخصصی اند و در نتیجه این فضاها در شب به مکانی برای توسعه آسیب های اجتماعی تبدیل می شوند و فضایی امن برای گذران فراغت نیستند. نورپردازی در بوستان ها دو کارکرد عمده زیبای یبخشی و تأمین امنیت دارد
