بخشی از مقاله
چکیده
قرن جدید با تعهد بی سابقه جهانی برای دسترسی به توسعه پایدار انسانی آغاز شده است. توسعه پایدار که روزگاری با مفهوم پایداری محیط زیست تبیین می شد، به مفهوم توسعه عادلانه و متوازن بسط و گسترش یافته است. یکپارچه سازی اصول اساسی توسعه پایدار در سیاستها وبرنامه های کشوری و معکوس کردن روند تخریب منابع زیست محیطی و در نظر گرفتن نسبت اراضی حفاظت شده به کل مساحت کشور جهت حفظ محیط زیست، پایداری و حفظ منابع طبیعی و ثروت های ملی را تضمین می کند.
با توجه به اینکه حفاظت محوطه های باستانی نیز مرتبط با بحث محیط زیست است و با احساس ضرورت پرداختن علمی به حفاظت محیط زیست محوطه های باستانی و تپه های تاریخی، در این تحقیق مطالعه میدانی، بررسی های محیطی و مطالعات کتابخانه ای درباره محوطه باستانی زیوی چقلاوی در نزدیکی شهر بانه صورت گرفته است.
عوامل زیست محیطی منطقه بسیار آسیب پذیر و نوع خاک موجود در منطفه بسیار فرسایشی است و جاده های مال رو و انسان رو باعث از بین رفتن پوشش گیاهی و درختان شده و به فرسایش و نابودی خاک این محوطه دامن زده است. نبودن حصار یا حریم در محوطه از عمده ترین عوامل ایجاد آسیب های زیست محیطی و انسانی در محوطه است. در این تحقیق اقداماتی چون تعیین حریم ، تدابیر قانونگذاری مشخص، آموزش حرفه ای و توسعه ابزار و اقدامات برنامه ریزی برای حفاظت و مدیریت محوطه باستانی و محیطهای پیرامون، مدیریت محوطه های باستانی برای حفظ منطقه و کنترل دایم متغیر موثر بر محوطه های باستانی و محیط پیرامون آن پیشنهاد شده است.
مقدمه
محیط زیست به همه محیطهایی که در آن ها زندگی جریان دارد گفته میشود. مجموعهای از عوامل فیزیکی خارجی و موجودات زنده که با هم در کنش هستند محیط زیست را تشکیل میدهند و بر رشد و نمو و رفتار موجودات تأثیر میگذارند. حفاظت محیط زیست در قرن بیست و یکم به عنوان یکی از هشت هدف توسعه هزاره و یکی از سه پایه توسعه پایدار شناخته میشود.
توسعه پایدار تلفیق اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی برای حداکثر سازی رفاه نسل فعلی، بدون به خطر انداختن توانایی های نسل آینده می باشد. تنوع زیستی منبعی است که سلامت جوامع و اکوسیستم ها را تضمین می کند، به عبارت دیگر تنوع ضامن سلامت محیط زیست است. به طور کلی بزرگترین تهدید تنوع زیستی، تخریب محیط زیست و کاهش منابع می باشد و جبران این معضلات در دراز مدت موجب ضررهای فراوان اقتصادی خواهد شد
در سال 1972 کنفرانس سازمان ملل متحد در زمینه محیط زیست و انسان که در استکهلم برگزار گردید به شکل گیری برنامه محیط زیست سازمان ملل - UNEP - منتهی شد. به گونه ای که تمامی دولت ها و ملت ها موظف به توسعه اقتصادی، بدون تخریب محیط زیست شدند.
دولتهای در حال توسعه میبایست به ارزیابی مسائل زیست محیطی بپردازند و دادههای لازم برای این منظور را جمعآوری نمایند. وارد کردن ارزش کالاها و منابع محیطی در تصمیمات مربوط به سرمایهگذاری بخش خصوصی و دولتی از شرایط اولیه هر گونه حرکت به سمت توسعه پایدار است مفهوم توسعه پایدار بر حسب اندازهای که فعالیتهای اقتصادی میتواند نیازهای بشری را برآورده سازد و همچنین بر حسب حفاظت و حمایت زیست کره یا سیستمهای ویژه طبیعی تعبیر و تفسیر میشود
آثار باستانی هر منطقه و کشوری معرف فرهنگ خاص و دارای ارزش های درخور توجه است. حفظ و تداوم نمادها و نشانه های تاریخی و فرهنگی، حفظ هویت تاریخی محوطه، تداوم تعامل انسان با طبیعت و پایداری و حفاظت اکولوژیکی از جمله راهکارهای توسعه پایدار در مناظر تاریخی می باشد
بر روی سطح هر خاکی، بر اثر مدت زمانی فعالیت معین، احداث هر گونه گودال، هر گونه ساختمان و دیگر فعالیت ها در محل مورد سکونت، آثار و نشانه هایی بر جای می ماند؛ یعنی بر روی سطح خاک اثر و نشانه هر فعالیتی باز می ماند. به طور آشکار یکی از مهمترین علل تشکیل لایه ها در زمین، عادت بشر به کندن و متراکم کردن خاک ها بر روی هم است. لایه ها در مدت زمانی کوتاه یا بلند تشکیل می شوند و در نتیجه به افزایش ارتفاع محل سکونت می انجامد
تحقیقات بسیاری در گوشه و کنار جهان در مورد توانایی سیستم های اطلاعات جغرافیایی صورت گرفته و باستان شناسان اقصی نقاط دنیا پس از مطالعه لایه های باستانی، اطلاعات آنها را دسته بندی و در یک بانک اطلاعاتی GIS ذخیره نموده اند
تعیین حریم برای تپه ها و محوطه های باستانی یکی از وظایف اصلی باستان شناسان است. حفظ آثار و مرمت یادگارهای باستانی یکی از اصلی ترین مواردی است که تمام ملت ها خواهان آن هستند - بهبودی، . - 1380 بر این اساس با شناسایی و ثبت محوطه های باستانی و تشخیص عوامل مخرب و راه های جلوگیری از تخریب آثار می توان در حفظ و احیای آنها کوشید.
محوطه باستانی زیوی چقلاوی در دامنهی جنوب غربی ارتفاعات کوه دوزین در روستای به روژهکون واقع در شمال شرقی شهرستان بانه قرار گرفته و بخشی از آن به دلیل وجود جادهی بین روستایی و روستایی تخریب شده است.
روستای به روژه کون از زمانهای دور یکی از دشتهای استراتژیک به لحاظ اهمیت تاریخی و نظامی و طبیعی بوده است؛ و یکی ازجلوه های سرسبز طبیعت شهرستان بانه به شمار میآمد.
محوطهی زیوی چقلاوی همچون بسیاری از محوطههای باستانی دیگر دستخوش تغیراتی شده است که هر یک از این تغییرات تبعات خاص خود را نیز در بر داشته است؛ بدین منظور در این تحقیق تعدادی از این تغیرات برای شناساندن و اقدام لازم بیان خواهد شد.
