بخشی از مقاله
چکیده
خشکسالی به عنوان بلایی طبیعی ازگذشته های دوردرکشورهای خصوصا کشورهای واقع درمناطق گرم وخشک رخ می دهد.بررسی ها نشان میدهدکه کشورایران باتوجه به وضعیت جغرافیای اقلیمی خودهمانندبسیاری ازکشورهای آسیای میانه وشمال افریقادروضعیت مناسبی ازلحاظ تامین آب قرارندارد،این امر نشانگراحتمال وقوع خشکسالی های بیشتری نسبت به گذشته است.درسالهای اخیراین پدیده نامحسوس بخش زیادی ازایران را دربرگرفته وبیشترین تاثیرات خود رابرنواحی شرقی وجنوب شرقی کشور گذاشته،ودراین بین ازاستانهایی که بیشترین خسارت راازاین پدیده دریافت کردمی توان استان سیستان وبلوچستان رانام بردکه بسیاری ازشهرستان های این استان رادرگیرخودکرده ازجمله ی این شهرستان ها،شهرستان نیکشهروروستاهای اطراف آن است که خسارتهای زیادی رادربخشهای مختلف ازجمله آب شرب،کشاورزی،دامداری،محیط زیست و...متحمل شد.
مقدمه
براثررویدادخشکسالیهای پیاپی وبلندمدت آسیب های به اقتصاد کشورواردمی شود.این پدیده جزءبلایای طبیعی بوده وراهی برای جلوگیری ازآن وجودندارد اما می توان با اقداماتی ازمیزان خسارتهای وارده کاست،درصورت اعمال مدیریت های ناکارامدفنی واستفاده ازاستراتژی های نامناسب علاوه برهدررفتن منابع موجودوتشدیداثرات مخرب خشکسالی زمینه برای بروزخشکسالیهای بعدی به طرزفزاینده ای فراهم می گردد.خشکسالی هر سال مناطقی از کشوررابا شدت های شدیدتابسیارشدیددربرمیگیرد.
دردهه های گذشته این خشکسالی هاموجب خسارات اقتصادی زیادی به ویژه درجنوب کشورشده است.درواقع سلول های پرفشارجنب حاره ای وافزایش شدت پایداری آنها سبب بروز خشکسالی های بسیاری از مناطق درعرض های میانی ازجمله ایران میشود - دهزاد - ،این بحران پدیده طبیعی است ،که دراثرتغییرات الگوهای آب وهوایی ناشی ازکاهش نزولات جوّی کمترازحدمعمول خود به خودبه وجودمی آیدوادامه آن موجب عدم تعادل اکولوژیکی وهیدرولوژیکی می شود،ونیزیکی ازبلایای طبیعی ناشی از فرایندهای آب وهوایی است وازاین روماهیتااازفراوانی وگستردگی قابل ملاحظه ای برخورداراست.
مطالعات نشان می دهدکه خشکسالی نظرتعدادوقوع،مدت،شدّت،گستردگی،تلفاتاز انسانی وآثارمنفی تاریخی واقتصادی درنخستین رتبه بلیه ی طبیعی قراردارد - مهدی خانی - وتاًثیرآن به دریجت دریک دوره زمانی نسبتاطولانی آشکارمی شودواثرات آن ممکن است باتاَخیرپس ازچندسال ظاهرشودوتعین دقیق زمان شروع این پدیده تاحدی مشکل است.
اهداف تحقیق
مهمترین اهداف این پروژه ایجاد بستری برای بررسی خشکسالی های کشاورزی،دامداری،هیدرولوژیکی،کاربری اراضی،اقتصادی واجتماعی واقلیمی درشهرستان به شکلی پویاست که خشکسالی اقلیمی بیشترین خسارات رابرانسان،حیوان وطبیعت واردمی آورد.فعالیت های انسان به شدت اثرات خشکسالی را تحت تاثیرقرارمی دهد،البته این تحقیق به دنبال حل تمام مشکلات مرتبط باخشکسالی نیست درواقع محصول این تحقیق یک زنگ بیدارباش برای تصمیم سازان شهرستان نیکشهردرشرایط خشکسالی می تواندنمودپیدا کند.
مسئله تحقیق
مسئله مهم این است که،منطقه نیکشهر اب مورد نیازخودراازطریق چشمه ها،چاهها،قنوات وهمچنین رودخانه های محلی رفع می کندامامتاسفانه طبیعت باوجودیک دهه خشکسالی همین آبهای غیربهداشتی وگل آلودراازمردم دریغ کرده ونیزخشکسالی علاوه برنابودی گیاهان برخی ازمردم رامجبوربه ترک زادگاهشان کرده وهمینطورحیات گیاهی وجانوری رابه مخاطره انداخته که براثراین پدیده مهارنشدنی بخش کشاورزی دچارمعضل جدی شده واکثرکشاورزان راازکشاورزی وزراعت دلزده کرده ودامدارن براثراین پدیده بافروش دام هایشان وروی آوردن به دیگرشغلها - بعضاشغلهای کاذب - ومهاجرت به دیگرمناطق اقدام نموده اند.
تاریخچه شهرستان
شهرستان نیکشهردارای قدمت طولانی،نام قدیم آن"گه"به معنای گهتریابهتربوده،ودرزمان سلطعنت رضاشاه درسال1320به نیکشهرتغیرنام یافت که همان معنی "گه"یعنی بهترونیک را می دهد.درکتب تاریخی عربی بعضی تاریخ نویسان ازاین شهربه نام های حی،قیقان،گزبون،شهرگرد،وکدوگاه یادکرده اند.شهرستان نیکشهردرخردادماه سال1369درراستای سیاست های محرومیت
زدایی باجدا شدن دوبخش نیکشهروقصرقندازشهرستان چابهارومنطقه شدن سه بخش بنت،فنوج ولاشاربه عنوان شهرستان تصویب وجزءاولین شهرستان ها بعدازپیروزی انقلاب اسلامی اعلام شد.
موقعیت جغرافیایی
شهرستان نیکشهربین26درجه و13دقیقه عرض شمالی و60درجه و12دقیقه طول شرقی گرینویچ،درارتفاع450متری ازسطح دریاواقع شده،که درفاصله2022کیلومتری تهران درجنوب شرق ایران ،510کیلومتری زاهدان ودرجنوب غرب استان سیستان وبلوچستان قرارداردکه ازشمال وشمال شرقی به ایرانشهر،ازجنوب جنوب شرقی به چابهاروکنارک ،ازشرق به سربازوازغرب به استانهای کرمان وهرمزگان محدودمی شود.
مساحت
مساحت شهرستان23930کیلومترمربع حدود45درصدازمساحت کل کشورشامل می شودکه ازنظروسعت سومین شهرستان بعدازایرانشهروزاهدان است واز14استان ایران و83کشورحهان بزرگ تراست.
اقلیم
منطقه نیکشهربا توجه به موقعیت جغرافیایی، از یک طرف تحت تأثیر جریانهای جوی متعدد مانند جریان بادی شبه قاره هند و به تبع آن بارانهای موسمی اقیانوس هند است و از طرف دیگر تحت تأثیر فشارزیاد عرضهای متوسط قرار دارد که گرمای شدید مهمترین پدیده مشهود اقلیمی آن است. در وضعیت هواشناسی این منطقه بادهای شدید موسمی، رگبارهای سیلآسا و رطوبت زیاد پدیدههای قابل توجه میباشند. این شهرستان دو فصل متمایز تابستان گرم و طولانی و زمستان کوتاه دارد.
زمستان با درجه حرارت معتدل و خنک در ماههای آذر، دی و بهمن وبادهای باران آورغربی - مدیترانه ای - ،تابستان بادرجه حرارت زیاددر بقیه ماههای سال وبادهای باران آورموسمی موجب ریزش پراکنده باران می شود.میانگین بارش سالانه دراین شهرستان118میلی مترومتوسط درجه حرارت آن درسال1382حدود40الی3درجه سانتی گراددرتغیراست.
