بخشی از مقاله
خلاصه
استخوان بافت زنده ای است که وقتی عدم تعادل میان مارکرهای متابولیسم استخوان - استئوکلسین و آلکالین فسفاتاز و دی اکسی پرینولین - بوجود آید دچار کاهش و پوکی می شود . شواهد تجربی نشاندهنده آثار مثبت فعالیت بدنی بر توده اسکلتی است . مارکرهای بیوشیمیایی تغییرات دینامیکی در عملکرد استخوان را ارزیابی و میزان پاسخ متابولیسم استخوان به فعالیت بدنی را تعیین می کند.
استئوبلاست ها ایزوفرم خاصی که آلکالین فسفاتاز می باشد را ترشح کرده همچنین ، این سلولها گیرنده هایی هورمون پاراتیریید - PTH - و 1 و 25 دی هیدروکسی ویتامینD هورمون پارتیروئید - پاراتورمون - ، ازجمله هورمون های منحصربه فردی است که درتحریک تشکیل وجذب استخوان،نقش اصلی راایفامی کند. وقتی سطوح کلسیم پایین میاید ترشح پاراتورمون تحریک میشودو هنگامی که مقدار آن بیشتر از حد طبیعی است ترشح پاراتورمون مهار میشود.مارکر دیگر تشکیل استخوان استئوکلسین است که در طول ورزش تغییر میابد .. هدف این مطالعه بررسی دوازده ماه تمرینات مقاومتی , و استقامتی بر مارکرهای جذب استخوان زنان میانسال می باشد.
موارد و روشها: این تحقیق نیمه تجربی در سال 94 انجام شد آزمودنی ها 36 نفر زن میانسال در زابل بودند که به روش تصادفی از بین 60 نفر انتخاب شده و به طور تصادفی در گروه تجربی استقامتی 12 نفر و تجربی مقاومتی 12 نفر و گروه کنترل 12 نفر جا گرفتند و گروه تجربی به مدت 48 هفته پروتکل تمرینی تمرینات با شدت 55 تا 70 درصد حداکثر ضربان قلب ذخیره برای تحلیل داده ها از نرم افزار آماریspssو از ازمون کلموگروف اسمیر نف برای بررسی نرمال بودن داده استفاده و با توجه به نرمال بودن داده ها از آزمونهای پارامتریک استفاده شد که در اینجا از ازمون ANOVAستقل استفاده شد .
یافته ها :نتایج نشان داد که که سطوح پاراتورمون و استئوکلسین و کلسیم در گروه تمرینی در مقایسه با کنترل تفاوت معناداری پس از تمرین داشت.
نتیجه گیری: 9 ماه تمرین مقاومتی و استقامتی با شدت 55 تا 70 درصد حداکثر ضربان قلب ذخیره تغییر معناداری در کلسیم و استئوکلسین و پاراتورمون بوجود آورد.
کلید واژه ها: تمرین مقاومتی, استئوکلسین,زنان میانسال, پاراتورمون, آلکالین فسفاتاز
مقدمه
استخوان یک بافت زنده است که در تمام طول عمر به بازسازی و نوسازی خود می پردازدو همانند سایر ارگانهای بدن ،دارای رگهای خونی و مجاری لنفاوی و اعصاب بوده و در صورتی که فعالیت نداشته باشدیا فشاری بر آن وارد نشود آتروفی پیدا می کند.در طول رشد استخوانها دچار تغییراتی می شوند و عواملی که این تغییرات را کنترل می کنند بسیار پیچیده اند و نه تنها شامل فعالیت انواع سلولها بلکه از بسیاری ازهورمونها و تغییرات نیز تاثیر می پذیرند.
بعضی از مطالعات اندازه گیری نشانگرهای بیوشیمیایی استخوان جهت بررسی تاثیر تمرین بر متابولیسم استخوان مورد ارزیابی قرار می گیرد نتایج گزارش شده در این ارتباط ضد و نقیض می باشد بعضی از مطالعات تاثیرات آنابولیک تمرین بر استخوان را نشان داده اند.شواهدتجربی نشان می دهدفعالیت بدنی آثارمثبتی برتوده اسکلتی دارد.
فعالیت بدنی منظم و طولانی مدت میتواند شاخصهای متابولیسم استخوان را تحت تاثیر قرار دهد و از تحلیل بیشتر استخوان جلوگیری کند و با کاهش پاراتیروئید و افزایش کلسی تونین از کاهش بافت استخوان از کلسیم و سایر مواد معدنی جلوگیری میکند.مطالعات صورت گرفته نشان میدهد که مارکرهای بیوشیمیایی تغییرات مکانیکی را در عملکرد استخوان ارزیابی و میزان پاسخ متابولیسم استخوان به فعالیت بدنی را تاکید میکند. - یوشی راسی - 1991فعالیت فیزیکی نقش مهمی در حفظ و افزایش توده استخوانی در زنان داردو ارتبلط بین فعالیت فیزیکی و اسکلت استخوانی وجود دارد و ورزش باعث افزایش چگالی استخوانو پیشرفت و پیشگیری از کاهش توده استخوانی در هر دو جنس میشودو میتواند استئوکلسین را افزایش دهد.
مارکر دیگر تشکیل استخوان استئوکلسین است که در طول ورزش تغییر میابد .این بیومارکر باعث رشد استخوان میشود و از طریق وارد شدن بخش غیر کربوکسیلاتی آن به جریان خون عملکرد هورمونهای متابولیک را افزایش می دهد.و با این ساز و کار متابولیسم افزایش میابد.پس شاخصهای ساخت استخوان مراحل متعدد را در ساخت سلول استئوبلاست را گزارش میدهند.استئوکلسین وآلکالین فسفاتاز در طول ورزش تغییر یافته و تغییرات بیومارکرها ی استخوانی در پاسخ به ورزش شدید فراتراز تغییرات در غلظت همودینامیک است.
متاسفانه مطالعات انجام شده در داخل کشور ،تنهاپاسخهای زودگذر و حاد را در بافت استخوان موردتوجه قرار داده ومطالعه های طولانی مدت وپاسخ های مزمن که همراه با ارائه الگوی مناسب ساده و قابل دسترس باشد کمتر مورد توجه قرار گرفته است.با توجه به اینکه رابطه بین مارکرهای استخوانی و سازگاریهای دانسیته استخوان به عنوان شاخص رشد استخوانی هنوز به طور کامل شناخته نشده است و پاسخ مارکرهای متابولیسم استخوان در تحقیقات مختلف متناقض است ،نمیتوان تمرین بهینه در جهت حداکثر استخوان سازی را بیشنهاد کرد.هدف از این پژوهش این نکته را با اهمیت جلوه می دهد که بررسی بیومارکرهای استخوانی میتواند دانش ما را نسبت به پیشگیری از پوکی استخوان بالا ببرد ،تا با آگاهی از آن فرد بداند آیا در معرض پوکی استخوان قرار دارد و چه باید کند.
تحولات علوم ورزشی در حوزه سلامت، پیشگیری و قهرمانی
پس از فراخوان پژوهشی حدود 100 نفر آمادگی خود رابرای ازمون انتخاب کردند که 36نفر را به عنوان نمونه آماری برگزیدیم و 12نفر در گروه کنترل و 12 نفر در گروه مقاومتی و 12نفر در گروه تمرینات استقامتی قرار گرفتند گروه مقاومتی تمرینات وزنه با شدت 60تا 75 درصد به مدت 16هفته انجام دادند گروه تمرینات استقامتی نیز به تمرینات پرداختند گروه کنترل در هیچ تمرینی شرکت نکردند .خونگیری 48 ساعت قبل از اولین جلسه تمرینی و 48 ساعت پس از اخرین جلسه تمرینی گرفته شد.امار توصیفی افراد با اندازه گیری قد ووزن بدست امد برای تجزیه و تحلیل آماری از نرم افزار آماری spss استفاده شد و ازمونANOVAاستفاده شد.
