بخشی از مقاله
چکیده
زمینه و هدف: افزایش وزن و تجمع توده چربی از عوامل ایجاد سندرم تخمدان پلی کیستیک - PCOS - است .پژوهشگران ورزشهای سبک را به عنوان درمان کلینیکی، برای بهبود بسیاری از بیماریها معرفی می کنند لذا هدف پژوهش حاضر بررسی اثر شدت تمرین بر تغییرات هورمونهای موشهای صحرایی مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک است.
روش بررسی: 40 سرموش صحرایی ماده نژاد ویستار با وزن 180±20 گرم که دارای 2 الی 3دوره متوالی سیکل استروس بودند، به دو گروه سالم - n=10 - و پلی کیستیک - n=30 - تقسیم گردیدند. سپس گروه پلی کیستیک به وسیله تزریق استرادیول والرات بعد از گذشت 60 روز بیمار شدند و به تعداد مساوی در سه گروه شاهد ، ورزش با شدت کم 25 - متر در دقیقه - و ورزش با شدت متوسط 28 - متردر دقیقه - تقسیم گردیدند. تمرینات 6 جلسه در هفته و هرجلسه به مدت 60 دقیقه برای مدت 8 هفته انجام شد . نمونه سرم تهیه و فاکتورهای خونی هورمونهای محرک جسم زرد - - LH ، هورمون محرک فولیکول - - FSH ، تستوسترون آزاد و استروژن به روش الیزا اندازه گیری شدند .
یافتهها: غلظت هورمون FSH در گروه ورزش با شدت کم افزایش معناداری نسبت به گروه کنترل سالم و شاهد نشان داد. غلظت هورمون تستوسترون آزاد درگروه ورزش با شدت متوسط افزایش معناداری نسبت به گروه شاهد از خود نشان داد . - p<0/05 - در غلظت استروژن تغییر معنی داری نسبت به گروه کنترل سالم و شاهد مشاهده نشد. - - p > 0/05
نتیجهگیری: ورزشهای با شدت متوسط و بویژه با شدت کم احتمالا در تغییر مقدار هورمونهای جنسی FSH - و تستوسترون آزاد - و بهبود عوارض سندرم تخمدان پلی کیستیک مؤثر می باشد .
مقدمه
اهمیت فعالیتهای ورزشی در سلامت و بهداشت تن و روان افراد جامعه کاملاً آشکار و به عنوان جزء جداناپذیری از بهداشت تن و روان شناخته شده است. توجه به ورزش زنان به عنوان بخش عمدهای از پیکر جامعه با در نظر گرفتن شرایط و نیازهای فیزیولوژیکی آنها ضروری است . - 1 - فعالیتهای بدنی و تمرینات ورزشی سبب میشود که سطح برخی هورمونها در مقایسه با مقادیر استراحت افزایش یا کاهش یابد. اگر چه اهمیت فیزیولوژیکی بسیاری از این تغییرات در حال حاضر شناخته نشده است، این واقعیت که آنها حتی نسبت به فعالیت ورزشی عکس العمل نشان میدهند، خود کمال اهمیت را دارد . - 2 - آنچه که مسلم است، ناباروری یکی از مشکلات عدیده پزشکی در دنیای امروز است . به طوریکه میزان آن در جهان از سال 1955 تاکنون افزایش یافته و هم اکنون % 10-15 از زوج ها از این مشکل رنج می برند . - 3 - یکی ازشایع ترین علل ناباروری سندرم تخمدان پلی کیستیک - poly cystic ovary - - PCOS - syndrom می باشد 20 - %علل ناباروری زوجین - و % 6-8 زنان در سنین باروری به این اختلال دستگاه غدد درون ریز مبتلا هستند . 4 - ، . - 5 سندرم تخمدان پلی کیستیک مجموعه نا همگونی از علائم و نشانه هایی است که طیف خفیف تا شدید اختلالات تولید مثلی، اندوکرین و عملکردهای متابولیک را تشکیل می دهد. سندرم تخمدان پلی کیستیک یک اختلال چند عاملی است. تصور میشود که این بیماری سبب شناسی ژنتیکی داشته باشد، اما شدت و دوره بیماری با تغییر سبک زندگیخصوصاً شاخص توده بدنی تعیین می گردد .
% 80 -90 خانم هایی که از عدم تخمک گذاری رنج میبرند، به سندرم تحریک بیش از حد تخمدان مبتلا هستند . - 6 - از علائم مهم این سندرم میتوان به سیکلهای قاعدگی نامنظم، رشد غیرطبیعی مو در صورت، ناباروری و افزایش وزن و تخمدانهای چند کیستی - 7 - ، افزایش آندروژن - بالینی و یا بیوشیمیایی - و عدم تخمک گذاری و یا تخمک گذاری به تعداد کم و نقص در عملکرد هیپوتالاموس، هیپوفیز، عملکرد تخمدان - افزایش هورمون محرک جسم زرد - - LH وکاهش هورمون محرک فولیکل - - FSH - و کاهش استروژن و افزایش تستوسترون و بسیاری عوامل شناسایی کننده دیگر - 6 - ، نام برد . برای درمان این بیماری اغلب دارو درمانی توصیه می شود و درمانهای غیر دارویی برای این گروه شامل محدودیتهای رژیمی و فعالیت بدنی میباشد 8 - ، . - 9 ورزش و فعالیت بدنی چربی های بدن را که محل ذخیرهی استروژنها و تولید هورمونهای استروئیدی است کاهش میدهد . - 10 - پژوهشگران بر این باورند که ورزش منظم و نه چندان سنگین برای این گروه جدا از درمانهای کلینیکی، یک روش سالم و طبیعی است . - 11 - در مطالعه ای که به بررسی اثر ورزش فیزیکی بر هیپرآندروژنیسم و اولیگو ، آمنوره بر روی 84 زن مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک که همگی به صورت تصادفی انتخاب گردیده بودند انجام شد، بیان کردند که میزان آندروژن و استروژنهای دیگر وهمچنین -17 بتا استرادیول کاهش و فرکانس قاعدگی بهبود یافت که در نتیجه ورزش باعث بهبود بیماری میشود البته میزان شدت ذکر نشده است . - 12 - همچنین در بررسی اثرات ورزشهای هوازی بر روی سندروم تخمدان پلیکیستیک بیان کردند که ورزشهای هوازی جدا از تغییر در چربیهای بدن باعث تغییر در هورمونهای جنسی نیز میشود . - 13 - در گذشته بر روی اثر تمرینات منظم ورزشی با شدت بالا %85 - 80 - حداکثر اکسیژن مصرفی - ، شدت متوسط %75 -70 - حداکثر اکسیژن مصرفی - و شدت کم %55 -50 - حداکثر اکسیژن مصرفی - مطاعاتی انجام شده که نتایج در ارتباط با غلظت تستوسترون در گروه با شدت بالا کمتر از گروه کنترل کم تحرک میباشد . - 14 - همچنین در سال 2011 بیان کردند که ورزش می تواند باعث افزایش هورمونهای تخمدانی گردد این مسئله نشان دهده اینست که مکانیسم های همراه با اختلال عملکرد تخمدان می تواند با ورزش بهبود یابد . - 15 - با توجه به اهمیت ورزش برای درمان بسیاری از بیماریها از جمله بیماریهای هورمونی زنانه و با توجه به این نکته که تاکنون در ارتباط با شدت تمرین بر درمان سندروم تخمدان پلیکیستیک تحقیقی صورت نگرفته است؛ مهمترین هدف پژوهش حاضر بررسی اثر تمرینات استقامتی با شدت کم و متوسط بر بهبود سندرم تخمدان پلی کیستیک القا شده در موشهای بالغ ماده میباشد.
روش بررسی
پژوهش حاضر به صورت تجربی و در محیط آزمایشگاه انجام گردید. کلیه اصول اخلاقی کار با حیوانات آزمایشگاهی در این پژوهش رعایت گردیده است. تعداد 40 سر موش صحرایی ماده بالغ نژاد ویستار با وزن 180 ±20 گرم و سن 80-90 روز از مرکز تحقیقات دانشگاه علوم پزشکی شیراز تهیه شد. موشها در خانه حیوانات دانشگاه آزاد اسلامی جهرم به مدت 2 هفته در شرایط آزمایشگاهی استاندارد شامل دمای 23 ±2 درجه سانتیگراد و چرخهی 12 ساعت نور و 12 ساعت تاریکی قرار گرفتند. موشها در قفسهای پلکسی با درب مشبک نگهداری شدند و از غذای مخصوص جوندگان که از شرکت دام و طیور شیراز تهیه شده بود ، استفاده کردند. همچنین آب توسط بطری شیشهای مخصوص در اختیار آنها قرار گرفت. قفس آنها هفتهای 3 بار با الکل %70 ضدعفونی میشد.
روش برانگیختن سندرم تخمدان پلی کیستیک
برای القاء فنوتیپ سندرم تخمدان پلی کیستیک روشهای القاء هورمونی و غیر هورمونی متنوعی از جمله هورمون تستوسترون، استرادیول والرات، دهیدرواپی آندرسترون، آدرنوکورتیکوتروپین و استفاده از نور طولانی مدت وجود دارد . - 19 -16 - در این تحقیق از روش القاء هورمونی با استرادیول والرات استفاده شد. حیواناتی انتخاب شدندکه پس از تست اسمیر واژینال روزانه، دارای 2 الی 3 دوره متوالی منظم سیکل استروس در مدت 12 تا 14 روز بودند . از 40 سر رت دارای سیکل منظم استروس، 30 رت به صورت تصادفی انتخاب شدند و به تمامی موش ها به جز گروه کنترل معمولی، دوز4 میلی گرم برکیلوگرم وزن بدن استرادیول والرات که در 0/2 میلیگرم روغن کنجد به عنوان حلال، حل شده و به صورت عضلانی و یکبار در ناحیه کشاله ران در سطح شکمی تزریق شد 20 - ، . - 21 برای اطمینان از القاء سندرم تخمدان پلی کیستیک در گروه های تجربی و رسیدن به مرحله اسمیر واژینال شاخی پایدار ، به مدت 60 روز هر روز تست اسمیر واژینال گرفته میشد 16 - ، . - 17
نحوه محاسبه فعالیت بدنی و تنظیم نوارگردان
با استفاده از مطالعه شپرد و گولنیک در سال 1976 در مورد جوندگان؛ در شدت بین 65 الی%70 حداکثر اکسیژن مصرفی 28 - متر/در دقیقه - برای هر موش میزان زمان مورد نیاز برای دویدن بر روی نوار گردان بدست آمد. جهت تنظیم تغییرات احتمالی سرعت نوار گردان به دلیل انتقال و جابجایی نوار گردان ویژه جوندگان به محیط آزمایشگاه ابتدا تسمه نوارگردان با متر اندازه گیری شد و سپس نقطهای از
