بخشی از مقاله
چکیده
این تحقیق به منظور بررسی تاثیر مهارت آموزی بر اعتیاد به کار کارکنان آموزش و پرورش شهر تهران انجام شده است. روش پژوهش علی-مقایسه ای و جامعه آماری آن شامل کلیه کارکنان زن و مرد آموزش و پرورش بود.که تعداد آنها 82544 نفر - شامل 56427 زن و 26117 مرد - بود. حجم نمونه طبق فرمول کوکران 382 نفر تعیین و با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای و طبقه ای انتخاب شد. پرسشنامه اعتیاد بکار که بر مبنای نظریه اعتیاد به کار اسپنس و رابینز - 1992 - طراحی گردیده است و شامل 12 سوال است که هر دو پرسشنامه در مقیاس 5 درجه ای لیکرت تنظیم شده است. برای تعیین روایی پرسشنامه¬ ، از روایی صوری و محتوایی استفاده گردیده است. پایایی آنها نیز، با اجرای آزمایشی روی نمونه ای با حجم 30 نفر و محاسبه آلفای کرونباخ 0/078 برآورد گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های آمار استنباطی همچون کروسکال والیس، یومانویتنی، استفاده شده است. نتایج نشان داد که مهارت آموزی بر تمام مولفه های اعتیاد به کار کارکنان تاثیر دارد. میزان اعتیاد به کار کارکنان زن و مرد متفاوت بوده و اعتیاد به کار مردان بیشتر از زنان است .
کلید واژه ها: مهارت آموزی، ، اعتیاد به کار، آموزش و پرورش
مقدمه و بیان مسئله
اصطلاح اعتیاد به کار به وسیله اوتس - 1971 - 1 ابداع شده است. او اعتیاد به کار را به عنوان اجبار یا نیازغیرقابل کنترل به کار بی وقفه توصیف می کند. فردی که اعتیاد به کار دارد فراتر از آنچه که منطقی است کار می کند. وی تلاش خیلی بیشتری نسبت به آن چیزی که توسط مردم انتظار می رود، دارد و در انجام این کار، از زندگی خارج از کار خود غفلت می کند. به طور معمول این افراد به واسطه اجبار درونی خیلی سخت کار می کنند و نه به خاطر عوامل خارجی مانند پاداش های مالی، دیدگاه های حرفه ای و فرهنگ سازمانی . بارزترین مشخصه این افراد آن است که فراتر از آنچه که مورد نیاز است کار می کند و ممکن است تا آنجا پیش برود که به طور فعال برای خودکار ایجاد کند.
به نظر می رسد چنین فردی سخت تر از دیگران کار می کند، اما پاداش های بیشتر برای تلاش های خود دریافت نمی کند - کشته گر و همکاران،. - 1393 از نظر اوتس، نیاز به کار در این افراد تا حدی افراطی است که ممکن است خطری جدی برای سلامتی، شادی فردی، روابط درون فردی و وظایف و نقش های اجتماعی آنها به وجود آورد؛ چرا که تعهد غیرمعقولی به کار بیش از حد دارند و زمان بسیار زیادی را به طور دلخواه و درونی به فعالیت های کاری اختصاص می دهند. آنها الزاما عاشق کارشان نیستند ولی بدون کار نمی توانند ساعات کار خود را بگذرانند. آنها تصور می کنند که خودشان تنها کسانی هستند که می توانند این کار به خ صوص را انجام دهند و به دلیل افراط در کار، اعتیاد به کار پیدا می کنند - ا ستیون2 ،. - :2010 اعتیاد به کار بر اساس درجه ای از سه مولفه عجین شدن با کار، تمایل درونی به کار، و لذت از کار تعریف می شود.
افراد معتاد به کار، درجه بالایی از عجین شدن با کار را دارند، تمایل و ک شش ب سیار زیادی به کار دارند ولی از کار لذت زیادی نمی برند. در مقابل، م شتاقان به کار با کار عجین می شوند، ولی از کارشان لذت می برند و کشش افراطی به کار ندارند - اسپنس و رابینز، 1992، ص . - 163 در طول بیش از سه دهه، اعتیاد به کار به اصطلاح معروفی تبدیل شده است که از آن برای توصیف افراد معتاد به کار استفاده می شود. از زمانیکه اوتس - 1971 - 3 برای اولین بار اصطلاح اعتیاد به کار را برای توصیف افرادی که علاقه زیاد به کار آنها، مانع عملکردهای چندگانه زندگی می شود را به وجود آورد، این ا صطلاح در میان عموم گ سترش یافته و اغلب به صورت فزاینده ای در ر سانه های جمعی، اینترنت و مقاله های تحقیقی تجربی مورد استفاده قرار می گیرد - عزیز و کانینگهام،2008 4، ص . - 553
افراد معتاد به کار برای بهتر بودن و ک سب ر ضایت در هر حالتی به کار روی می آورند و لذت و خو شی خود را در آنجا ج ستجو می کنند - ضیایی، . - 1391 معتادین به کار، انگیزه درونی شدیدی به کار کردن دارند که نمی توانند در برابر آن مقاومت کنند. این انگیزه مستقل از شرایط محیطی مثل شرایط مالی، جو سازمان، فشار سرپرست، ارتقا شغلی و یا فرار از خانواده است - نعامی، . - 1392 از این رو، محقق در پژوهش حاضر قصد دارد تا به بررسی تاثیر مهارت آموزی بر اعتیاد کاری کارکنان آموزش و پرورش شهر تهران بپردازد.
مفهوم و تاریخچه اعتیاد به کار
کار، بخش اعظمی از زندگی انسان ها را تشکیل می دهد. کار از لحاظ فیزیکی و ذهنی، انسان ها را به خود مشغول می سازد. در عین حال، دنیای پرتلاطم ک سب و کار ف شارهای بی شماری بر صاحبان انواع ک سب و کارها وارد ساخته ا ست.امروزه سازمان ها در حال کوچک شدن و تجدید ساختار هستند که منجر به افزایش انتظارات و تقاضاهای کاری و نیز افزایش ساعات کاری می شود - شافلی5 وهمکاران، . - 56 :2009آتس - 1971 - 6 واژه اعتیاد به کار را به منزله نیاز غیرقابل کنترل یا اجبار و ناچاری برای کارکردن مستمر توصیف نموده و در این رابطه به دو بعد ا شاره می کند؛ کارکردن ب سیار شدید، وجود میل ذاتی شدید برای کار کردن - مکمیلان7 و همکاران، . - 2004
مورد اول اشاره به این دارد که افراد معتاد به کار، تمایل دارند زمان اضافی بیشتری نسبت به میزان کاری است که به صورت معقول از آنان برای برآورده ساختن اهداف سازمان انتظار می رود صرف کار کنند. مورد دوم اذعان دارد که افراد معتاد به کار همیشه و دائماً درباره کار فکر می کنند، حتی هنگامی که در حال انجام کار نی ستند. به عبارت دیگر ذهن افراد معتاد به کار، همواره درگیر در امور مربوط به کار ا ست. این دو جزء که به ترتیب، عنا صر رفتاری و شناختی اعتیاد به کار را ت شکیل میدهند به ری شه واژه اعتیاد به کار ا شاره میکنند که درست منطبق با الکلیسم می باشد - آتس، . - 1971در فرهنگ لغت هریتیج، معتاد به کار به شخصی گفته می شود که نیاز وسواس گونه و بی امانی نسبت به کار دارد. اعتیاد به کار که برگرفته از الکلیسم از آن یاد می شود، اعتیادی است که برای شخص می تواند لذت بخش یا خسته کننده و مشکل ساز باشد. عده ای این حالت را یک بیماری میدانند که در د سته اختلالات و سواس گونه قرار می گیرد.
مشکل این ا ست که این افراد اعتقاد دارند که اگر کار نکنند، احساس عجز و ناتوانی به آنها دست می دهد. آنها لزوما عاشق کار خود نیستند یا کوششی برای رسیدن به مدارج بالا از خود ن شان نمی دهند. اعتقاد بر این ا ست که افراد معتاد به کار ب سیار بی شتر از شرح وظایفی که از آن ان انتظار می رود، کار می کنند و نسبت به کاری که از آنها انتظار می رود تلاش بیشتری از خود نشان می دهند به نحوی که زندگی خارج از محیط شغلی شان را نادیده می گیرند. بنابراین باید گفت که مشهودترین ویژگی افراد معتاد به کار این است که فراتر و بیشتر از چیزی که الزامی است کار می کنند - بالنز و پولمانز،2004 8؛ ا سکات9 و همکاران، . - 79 :1997 به طور کلی اعتیاد به کار، مربوط به صرف کردن زمان قابل
