بخشی از مقاله
چکیده
از آنجا که دانش به گونه ای فزاینده جزء مهمی از نوآوری محسوب می شود، مراکزآموزشی - مدارس و دانشگاه ها - در مقام تولید کننده دانش و نهاد انتشار آن، نقش وسیعتری را در نوآوری بازی می کنند. تولید نوآوری نیازمند نظام ملی منجسم و عملگرایی است، به گونه ای که علاوه بر بنگاهها، دیگر نهادهای اجتماعی، از قبیل مدارس ،دانشگاه ها وموسسات آموزشی عالی نیز در آن نقش اساسی ایفا کنند. پاسخ به انتظارات جدید از مراکز آموزشی آنها را به سمت تحولات درونی و نیز تحول در نحوه ی تعامل با محیط اجتماعی اقتصادی سوق داده و باعث پدیدار شدن نسل جدیدی ازمدارس و دانشگاهها به عنوان مراکز اصلی آموزش کارآفرینی شده است.
ظهور دوره های آموزش کارآفرینی در واقع پاسخی به اهمیت روز افزون دانش در نظام ملی و ناحیه ای نوآوری و شناخت جدید ازمراکزآموزشی است، یعنی نهادهایی که عامل انتقال دانش و فناوری و منبع اختراعات خلاقانه به شمار می رود و از لحاظ اقتصادی با صرفه است. در دو دهه اخیر، دولت ها در سراسر جهان علی دغم تفاوت نظام های دانشگاهی و صنعتی، به این پتانسیل دانشگاهها از نظر صنعتی برای ارتقای محیط ملی نوآوری نگریسته اند. این مقاله سعی در بررسی سازو کارهای تدوین برنامه جامع کارآفرینی ومهارت آموزی در دوره های مختلف تحصیلی دارد تا بدین وسیله قشر تحصیل کرده بتوانند از طریق کسب مهارتهای لازم در مراکز آموزشی خصوصا مدارس ودانشگاهها گامی موثر در مسیر کارآفرینی وایجاد کسب وکارو در نهایت کاهش بیکاری بردارند.
مقدمه
فرصتهای کارآفرینانه از عوامل مهم توسعه اقتصادی به شمار می روند .اخیراتوجه قابل ملاحظه ای به شناخت کارآفرینان شده است.کارآفرینی و مباحث مربوط به آن را با توجه به این که درحوزه های مختلف دانش از جملهروان شناسی جامعه شناسی و اقتصاد مورد توجه قرار گرفته اند می توان به عنوان یک موضوع بین رشتهای قلمداد کرد.این موضوع نشاندهنده ی وسعت بحث کارآفرینی از یک سو و پیچیدگی آن از سوی دیگراست.با نگاهی گذرا به مجامع علمی کشور بهآسانی به مسائل و مشکلاتی میتوان اشاره نمود ازجمله : بیکاری، کیفیت پائین زندگی توزیع نامتناسب درآمد، عدم بهره برداری مناسب از منابع و در نتیجه بهره وری پائین ملی که می توان با توسل به کارآفرینی به رفع آنان اقدام نمود.
این زمانی محقق خواهد شد که فرهنگ کارآفرینی و شناخت کارآفرینانه ایجاد و گسترش یابد، در شناخت کارآفرینی یکی از موضوعات مهمی که مطرح بوده و تحقیقات زیادی را در این دوران به خوداختصاص نموده، درک ویژگی های کارآفرینان و نحوه برخورد وتصمیم گیری و حل مسئله به دستآنان است.امروزه اکثر صاحبنظران حوزه ی آموزش، کارآفرینی را شرط بقا و توسعه مراکزآموزشی به شمارمی آورند زیرا درعصرتوسعه ی فناوری های پیشرفته و صنایع دانش محوردراقتصاد جهانی، منطقه ای و حتی محلی تنها ازطریق تقویت تعامل و پیوند مراکزآموزش وبنگاه است که می توان با بحران های گسترده و فراگیرمقابله کرد. - شریف زاده رضوی، زاهدی نجاری ، - 2009وبه طورکلی، کارآفرینی هموارههمراه با بشر بوده و درتمام شئون زندگی حضور داشته و مبنای تحولات و پیشرفت های بشری بوده است.
در یک تعریف جامع کارآفرینی را می توان به این شکل تعریف کرد :کارآفرینی عبارت است از:قبول مخاطره، تعقیب فرصت ها ا رضاء نیازها و خواسته ها از طریق نوآوری . - کیاکجوری فاضلی ویسری، - 2010 اگرمحیط بافعالیتهای کارآفرینانه سازگارنباشد بزرگترین مانع برای کارآفرینی خواهد بود درحالی که یک محیط حمایتی کارآفرینان را تشویق میکند که به تعقیب فرصتهای کسب وکار بپردازند. - سالارزهی، - 2011 یکی از عوامل مهم دردستیابی به توسعه سرمایه انسانی توجه به آموزش های مهارتی - فنی و حرفهای - است این آموزش ها نه تنها عهده دار تربیت نیروی کارمورد نیازبخشهای مختلف اقتصادی است، بلکه از طریق بستر سازی خود اشتغالی، به حل مشکل بیکاری نیز کمک شایانی می نماید.
ازمنظرنظریه سرمایه انسانی، آموزش عمومی و نظری موجد سرمایه عمومی و آموزش مهارتی موجد سرمایه اختصاصی است .مزیت سرمایه اختصاصی این است که به اتکای مهارتهای کسب شده، دارنده گان آن را برای به دست آوردن جایگاه های شغلی بیشترآماده می سازد .این بینش باعث گردیده است که در بیشتر کشورهای جهان در کنار آموزشهای عمومی، آموزشهای مهارتی نیزمورد نظرواقع گردد.براساس توصیه سازمان یونسکو همه کشورها نیازمند به یک خط مشی منسجم آموزشی هستند، به نحوی که در آن آموزشهای مهارتی به عنوان یک بخش اساسی ازاین سیستم یکپارچه دیده شده باشد.
ا همیت آموزش های مهارتی در کشورعزیزمان ایران بخوبی درک شده است .این آموزش ها به عنوان یک اولویت حساس وحیاتی در تربیت نیروی انسانی متخصص وکارآفرین وهمچنین راهکاری مؤثردر پاسخ به نیازهای اشتغال و بازار کار، مورد توجه جدی قرار گرفته است. امروزه یکی از نمونه های اساسی در کشور ایجاد اشتغال مولد برای جوانان است، بنابراین باید با برنامه ریزی دقیق بستر لازم را فراهم نمود تا یادگیری و خلاقیت در جامعه به یک فرهنگ تبدیل شود. باید روح کارآفرینی در سراسر کشور گسترده گردد تاجوانان کشور با نور و اشتیاق وارد فعالیت های کارآفرینی شوند و خود مولد کار باشند.
مفهوم کارآفرینی
واژه کارآفرینی بیش از دو قرن که در ادبیات مدیریت و اقتصاد وارد شده و مانند سایر واژه ها تغییرات زیادی را به خود گرفته و ازرشد تکاملی برخوردار بوده است.ولی هنوز وفات عمومی درباره کارآفرینی در سطوح بین المللی وجود ندارد.البته اشباط رایج و اشتباه از واژه کارآفرینی این است که کارآفرین کسی است که ایجاد شغل می کند اما چنین نیست. واژه کارآفرینی از کلمه فرانسوی - Entreprendre - به معنای »متعهد شدن«نشأت گرفته است.اقتصاددانان اولین کسانی بودند که در نظریه های اقتصادی خود به تشریح کارآفرین و کارآفرینی پرداختند،واژه کارآفرینی - Entrepreneur - توسز جان استوارت میل در زبان انگلیسی ترجمه شد و عمل کارآفرین Entrepreneurship»ٍ« را شامل هدایت،نظارت،کنترل و مخاطره پذیری می دانست و عامل متمایز کننده مدیرو کارآفرینی را مخاطره پذیری معرفی می کرد.
کارآفرینی یک پروسه مهم در امر ایجاد و گسترش فعالیتهای اقتصادی است که آمیزه ای است از فعالیتهای پر خطر،خلاقانه،بدعت آمیز در مدیریت که میان شرکتها و بنگاههای اقتصادی تازه تأسیس جا افتاده است. کارآفرینی نوعی بازسازی و بازنگری مداوم تجارب کارآفرینی در جهت رشد و توسعه مداوم کسب و کار می باشد. - نیونی - کانتیلون با استفاده از واژه کارآفرینی در ادبیات اقتصادی آن را بعنوان فردی که در شرایط پر ریسک و ناشناخته قدم می گذارد معرفی می کند. - - Foss,Klain,2006 چامبر نشان داد که خلاقیت فردی در کارآفرینی در سیستم حائزاهمیت است.کارآفرینی یکی از تأثیر گذارترین فاکتورهای اجتماعی با قابلیت تحلیل سرعت گسترش درکشورمی باشد. - . - Ibiciglu.Baysal,Ozkul.2008
کارآفرین فردی است دارای ایده و فکر جدید که از طریق ایجاد کسب و کار یا بسیج منابع که با مخاطره ی مالی،اجتماعی و حیثیتی همراه است محصول یا خدمت جدید به بازار ارائه می دهد. در تعریف یاد شده چهار نکته وجود دارد: کارآفرین دارای ایده و فکر جدید است. کارآفرین در پی ایجاد کسب و کار است. - نه تنها نوشتن طرح تجاری بلکه جمع آوری منابع،تشکیل تیم و راه اندازی کسب و کار نیز برعهده اوست. - کارآفرین ریسک پذیر است.مخاطره هایی که کارآفرین تحمل میکند.لزوماً فقط ریسک مالی نبوده و گسترده تر از آن است. کارآفرین محصول یا خدمت جدید به بازار ارائه می کند یعنی کارآفرین باید نتیجه کار خود را در بازار ببیند. - عبدالمالکی وهمکاران - 1387
خصوصیات کارآفرین
به طور کلی تابه حال ویژگی های زیادی در خصوص کارآفرینان در تحقیقات مختلف معرفی شده است.از نظر»بروس جی واتینیگ« افراد کار آفرین دارای ویژگی هایی هستند که آنها را از لحاظ شخصیتی از افراد عادی یا سایر افراد جامعه مجزامی کنداین ویژگی ها عبارتند از: اعتماد به نفس، خلاقیت، خوش بینی، توانا در برخورد با مردم، انرژی زیاد، ابتکار، ادراکی بودن، دوراندیش، پشتکار، انعطاف پذیری، رهبری پویا،اتخاذ ریسک حساب شده، نیازبه موفقیت، دارای مهارتهای متعدد، مسئول و پاسخگو، واکنش مثبت درمقابل چالش ها،استقلال طلب. کارآفرین تلاش دارد تااز طریق شناخت و پیگیری فرصت ها بدون در نظر گرفتن منابع تحت اختیار خود به کارآفرینی بپردازد.کارافرینان به»تغییر« به عنوان مقوله تعیین کننده می نگرند.آنها ارزشها را تغییر می دهند و ماهیت آنها را دچارتحولات می نمایند.آنها برای تحقیق ایده ها و ریسک پذیری خود به کار می گیرند.از این رو هر کس که به درستی تصمیم بگیرد به نوعی کارآفرین تلقی می گردد. - عجایبی - 1387
