بخشی از مقاله
چکیده
این آزمایش جهت ارزیابی اثر سطوح مختلف پودر خوشاریزه بر غلظت لیپیدهاي سرم جوجههاي گوشتی انجام گرفت. به این منظور، تعداد 280 قطعه جوجه یکروزه نر سویه راس308 به طور تصادفی به 5 تیمار با 4 تکرار 14 قطعهاي در قالب یک طرح کاملا تصادفی، اختصاص یافتند. تیمارهاي آزمایشی شامل: جیره شاهد، جیره حاوي150 میلیگرم در کیلوگرم جیره آنتیبیوتیک ویرجینیامایسین و جیرههاي حاوي 5، 10 و 15 گرم در کیلوگرم جیره پودر خوشاریزه بودند. غلظت لیپیدهاي سرم در سن 42 روزگی تعیین شدند. نتایج حاصل نشان داد تیمارهاي آزمایشی نتوانستند تغییر معنیداري را درغلظت لیپیدهاي سرم ایجاد کنند.
1. مقدمه
امروزه با توجه به بالا رفتن میزان تولید جوجههاي گوشتی و مصرف گوشت مرغ، توجه بیشتري به سلامت محصولات طیور میشود. از طرفی بین غلظت لیپیدهاي سرم - تريگلیسریدها، کلسترول، لیپوپروتئین با چگالی خیلی پایین3، لیپوپروتئین با چگالی پایین4 و لیپوپروتئین با چگالی بالا - 5 و بیماريهاي قلبی عروقی در انسان رابطه وجود دارد. افزایش غلظت LDL خون - کلسترول بد - موجب افزایش بیماري انسداد عروق و سخت شدن دیواره سرخرگها میشود.
همچنین افزایش غلظت تريگلیسریدهاي سرم احتمال بروز بیماري هاي قلبی را بالا می برد. به دلیل تأثیري که غلظت لیپیدهاي خون بر روي کیفیت محصول تولیدي که در نهایت به مصرف انسانی می رسد دارند، حائز اهمیت هستند. استفاده از آنتیبیوتیکها در جیره طیور به دلیل امکان ایجاد سویههاي میکروبی مقاوم و امکان انتقال این مقاومت به سایر گونهها و همچنین اثرات جانبی باقی ماندن در لاشه، در برخی از کشورها ممنوع و در سایر کشورها نیز در حال ممنوع شدن میباشد [18]، لذا تلاش به منظور یافتن ترکیبات جدید با خاصیت ضد میکروبی جایگزین آنتیبیوتیکها در حال افزایش میباشد. یکی از این جایگزینها گیاهان و مشتقات مختلف استخراج شده از آنها میباشد. برخی از گیاهان به دلیل دارا بودن یا تولید متابولیتهاي ثانویه، داراي خاصیت ضد میکروبی در برابر طیف گستردهاي از پاتوژنها میباشند
و همچنین فواید دیگري مانندکاهش چربی و کلسترول خون [14] دارند. خوشاریزه یکی از گیاهان بومی ایران و از خانواده چتریان است [4] که داراي خاصیت ضد باکتري 1]، 9 و [11 است. این گیاه داراي ترکیباتی نظیر ساپونین، فلاونوئید 1] و [9 و روغنهاي فرار است .[6] انتظاري و همکاران [9] گزارش کردند که عصاره متانولی خوشاریزه اثر مهاري روي رشد دوگونه باکتري دارد. قاسمی پیربلوطی و همکاران [11]
گزارش کردند که اسانس خوشاریزه اثر ضد باکتریایی دارد. با توجه به اینکه در رابطه با اثرات افزودن پودر خوشاریزه به جیره بر روي غلظت لیپیدهاي سرم جوجههاي گوشتی گزارشی وجود ندارد، لذا هدف از انجام این تحقیق بررسی اثرات افزودن سطوح مختلف پودر خوشاریزه بر غلظت لیپیدهاي سرم جوجههاي گوشتی بود.
2. مواد و روشها
این پژوهش در مرغداري تحقیقاتی دانشکده کشاورزي دانشگاه کردستان انجام گرفت. تعداد 280 قطعه جوجه گوشتی یکروزه نر از سویه تجاري راس 308بر اساس طرح کاملاً تصادفی به 5 تیمار تقسیم شدند، که هر تیمار شامل 4 تکرار و هر تکرار مشتمل بر 14 قطعه جوجه بود. گروههاي آزمایشی شامل - 1 جیره پایه بدون افزودنی به عنوان شاهد، - 2 جیره حاوي 150 میلیگرم در کیلوگرم آنتیبیوتیک ویرجینیامایسین، - 3 جیره حاوي 5 گرم در کیلوگرم جیره پودر خوشاریزه، - 4 جیره حاوي 10 گرم در کیلوگرم جیره پودر خوشاریزه و - 5 جیره حاوي 15 گرم در کیلوگرم جیره پودر خوشاریزه بودند. جیرههاي آزمایشی بر پایه ذرت و سویا و طبق راهنماي سویه راس 308 براي سه دوره آغازین، رشد و پایانی تنظیم گردیدند [
جدول - 1 اجزاي خوراکی و ترکیبات جیرههاي پایه مورد استفاده در آزمایش بر حسب درصد
در مدت آزمایش شرایط محیطی براي همه گروههاي آزمایشی یکسان بود. جوجههاي گوشتی به صورت آزاد به آب و خوراك دسترسی داشتند و برنامه نوري 23 ساعت روشنایی و 1 ساعت تاریکی بود. در سن 42 روزگی از هر واحد آزمایشی 1 پرنده به صورت تصادفی انتخاب و از ورید بال در حدود 2 میلی لیتر خون گرفته شد. پس از سانتریفیوژ کردن نمونهها با دور 3000 در دقیقه به مدت 3 دقیقه، سرمها با استفاده از کیتهاي تجاري - پارس آزمون - به وسیله دستگاه اتوآنالیزور - مدل - Abbott Alcyon 300 آنالیز شدند.
مقادیر لیپوپروتئین با چگالی خیلی پایین به وسیله فرمول کاربردي فریدوالد /5 - [10] غلظت تري گلیسرید = لیپوپروتئین با چگالی خیلی پایین - محاسبه گردیدند. دادههاي به دست آمده از این آزمایش با نرمافزار Excel پردازش و با استفاده از نرمافزار آماري SAS رویه [17] GLM مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و مقایسه میانگینها با آزمون چند دامنهاي دانکن صورت گرفت.
3. نتایج وبحث
اثر تیمارهاي مختلف آزمایشی بر روي لیپیدهاي سرم جوجههاي گوشتی در جدول 2 ارائه شده است. در سن 42 روزگی تیمارهاي آزمایشی تاثیر معنیداري بر غلظت کلسترول تام، تريگلیسرید، لیپوپروتئین با چگالی بالا، لیپوپروتئین با چگالی پایین و لیپوپروتئین با چگالی خیلی پایین جوجههاي گوشتی در مقایسه با تیمار شاهد نداشتند . - P>0/05 -
جدول -2 اثر تیمارهاي آزمایشی بر غلظت لیپیدهاي سرم جوجههاي گوشتی در سن 42 روزگی
گزارشی در مورد اثر پودر خوشاریزه بر متابولیتهاي سرم جوجههاي گوشتی مشاهده نشد اما در مورد ترکیبات این گیاه مانند فلاونوئیدها، ساپونینها و لینالول گزارشاتی وجود دارد. مطابق با نتایج پژوهش حاضر، میرغضنفري و همکاران [15] گزارش کردند، تجویز دهانی عصاره خوشاریزه به موشها به میزان 50، 200 و 500 میلیگرم در کیلوگرم وزن بدن تاثیري معنیداري بر غلظت کلسترول، تريگلیسرید، لیپوپروتئین با چگالی بالا، لیپوپروتئین با چگالی پایین و لیپوپروتئین با چگالی خیلی پایین نداشت.
زو و همکاران [19] گزارش نمودند وجود فلاونوئیدها در جیرة موشها باعث کاهش معنیدار کلسترول، تريگلیسیرید و لیپوپروتئین با چگالی پایین و افزایش معنیدار لیپوپروتئین با چگالی بالا در سرم نسبت به تیمار شاهد - بدون فلاونوئید - شد. همچنین میاك و همکاران [16] گزارش کردند وجود فلاونوئیدها در جیرة موشها باعث کاهش معنیدار کلسترول، تريگلیسیرید و لیپوپروتئین با چگالی پایین در سرم نسبت به تیمار شاهد - بدون فلاونوئید - شد اما بین گروهاي آزمایشی از لحاظ غلظت لیپوپروتئین با چگالی بالا تفاوت معنیداري وجود نداشت. چو و همکاران [7] نشان دادند که تغذیه لینالول به مدت 6 هفته در موشها باعث کاهش معنیدار کلسترول و لیپوپروتئین با چگالی بالا گردید.
