بخشی از مقاله
چکیده
درقرن بیستم ، بشر در ایجاد فرهنگ تولید ومصرف گروهی به موفقیت هایی دست یافت. پیچیده تر شدن مناسبات فردی واجتماعی بشر وپیچیدگی نیازمند ی های وی ، سبب دخالت های جدی تر او در طبیعت ودر نتیجه شاهد تغییر شکل ناگهانی در آن شده که مستلزم هشدار های ضروری می باشد .
این هشدارها ، از اوایل دهه شصت شدت گرفت. گرم شدن زمین ، کمبود آب قابل شرب ، افزایش آلودگی وضربات روحی به انسانها ، از جمله هشدارهای تکان دهنده در جهت تداوم سلامت زندگی بشری است که در این راستا ، آرزوهای بسیاری در محققان ودانشمندان ، برای حفاظت از اکوسیستم وبرای دوام فرهنگی وتاریخی وبالطبع آن پایداری پدید آورد. از سال 1987 ،هنگامی که کمیته بروندتلند سازمان بین المللی ، مفهوم توسعه پایدار را مطرح نمود .
پایداری به صورت جدی تر مطرح شد . پایداری لغتی است که جنبه های پیچیده ی بسیاری را شامل می شود امروزه ، اغلب ، لغت پایداری در جامعه مطرح است . اما معنی درست این لغت ومفاهیم آن برای معماران ، هنوز ،کاملا واضح نیست .
پایداری با توجه به شعائر مبنایی اش که فراگیر است ومساله حفظ زمین را هدف قرار می دهد .برای دستیابی به راهکارهای واقع بینانه وقابل اجرا از یکسو وحمایت از گوناگونی که در بطن طبیعت موجود است از سوی دیگر ، رویکردهایی را توصیه می کند.
هدف این تحقیق تاثیر عوامل معماری پایدار بر شکل گیری اقامتگاههای تفریحی است که ابتدا به بررسی معماری پایدار پرداخته می شود وبعداز آن با نمونه موردی تاثیر معماری پایدار بر شکل پذیزی ساختمان توضیح داده خواهد شد روش این پژوهش مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای است ورویکردی توصیفی دارد .نتایج به دست آمده از این پژوهش با معماری پایدار به اصطلاح رابطه انسان ، طبیعت ومعماری می پردازد
:1-1 مقدمه
پس از یک قرن تجربه معماری مدرن ، با وجود دستاوردها وتحولات با ارزش آن ، مشکلات پیچیده ای در عرصه محیط زیست رخ می دهد . وضعیت جهان در آغاز قرن 21 میلادی ، به یک توسعه ناپایدار گواهی می دهد که از مشخصه های آن رشد جمعیت ، افزایش مصرف وتوزیع نامتعادل منابع می باشد. رشد جمعیت همانند سبک زندگی غربی تحمیل بزرگی بر محیط طبیعی است که در زمان ما منجر به تغییرات آب وهوایی ، حفره در لایه اوزون ، زوال گونه ها وسکونت گاه های طبیعی گردیده است که نتیجه آن تغییر فرهنگ مصرف وتغییر رویکرد انسان نسبت به طبیعت می باشد.
به دنبال این تغییرات ، مفهوم تازه ای با عنوان توسعه پایدار مطرح شده ودر نتیجه به دلیل نقش مهم محیط ساخته شده درجریان توسعه پایدار، معماری پایدار مورد توجه صاحب نظران قرار می گیرد .یکی از سه حوزه مهمی که توسعه پایدار روی آن تاکید دارد ، مسائل محیطی است . وظیفه معماران در این حوزه ، بسیار خطیر وحساس است ؛ چرا که معماران ، به صورت مستقیم وغیرمستقیم مسئول %75تغییر آب وهوا هستند بنابراین می بایست معماران با نگاه تازه ای نسبت به طبیعت ، به دست ا ندازی در آن بپردازند. دهه ها از مطرح شدن معماری پایدار می گذرد وراه کارهای بسیاری ، توسط معماران برای حل بحران های ارائه شده است ،ولی همچنان مشکلاتی در سر راه ایجاد معماری پایدار وجود دارد .به نظر می رسد که بجز با رفع نواقص تئوریکی معماری پایدار، نمی توان آن را تداوم بخشید.
پایداری لغتی است که جنبه های پیچیده بسیاری را شامل می شود. امروزه ، از لغت پایداری در جامعه بسیار مورد استفاده وتوجه می باشد، اما معنی درست این لغت ومفاهیم آن برای معماران هنوز کاملا مشخص نبوده وتعریف واضحی ندارد . پایداری با توجه به شعارهای مبنایی اش که فراگیر است ومسئله حفظ زمین را هدف قرار می دهد. برای دستیابی به راه کارهای واقع بینانه وقابل اجرا از یکسووحمایت از گوناگونی که در نفس طبیعت موجود است از سوی دیگر ، رویکردهایی را توصیه می کند.
ازآنجایی که هیچ روش یا توصیه قطعی درباره معماری پایدار وجود ندارد بنابراین توجه به مباحث ونظریه های بیان شده در این زمینه جهت آگاهی معماران ضروری به نظر می رسد . اهداف مهم معماری پایدار :
-1 عملکردهای چند منظوره وقابل انعطاف داشته باشد
-2 حداکثراستفاده از انرژیهای تجدیدپذیر در آن امکان پذیر با شد
-3 برساختگاه خود تاثیر نامطلوب زیست محیطی نگذارد
-4 طراحی با توجه با اقلیم داشته باشد .
-5 د ر آن از تجربیات گذشته وتمدنهای بشری استفاده شود.
-6 فرمهای بومی را بعنوان فرمهای منطبق با شرایط اقلیمی مطالعه نماید.
-7 باعث ارتقا کیفی زندگی وحس مشارکت در میان افراد گردد.
:2-1 معماری پایدار
مفهوم پایداری از اواخر دهه ی 1970در جهان مورد توجه قرار گرفت که این امر را می توان ناشی از رشد آگاهی های تازه در اثر عواملی چون نهضت های زیست محیطی دهه ی 1960 دانست. به طور جدی در سال 1992ودر کنفرانس سازمان ملل در ریودوژانیروی برزیل در خصوص محیط زیست وتوسعه که به اجلاس زمین مرسوم شده بود مبحث توسعه ی پایدار مطرح ومورد تصویب قرار گرفت .
فعل Sustain از سال 1290 میلای در زبان انگلیسی به کارگرفته شده وبه معنی نگهداشتن یا نگهداری کردن است. اما دراین چند دهه ی اخیر است که واژه ی پایداری با معنی کنونی آن یعنی آنچه که می تواند در آینده تداوم یابد کاربرد پیدا کرده است.
در فارسی این واژه به پایا ،دائم ، باقی ، استوار ، جاویدان ،بادوام و.. ترجمه شده است ». مضطرزاده ،« 34 :1387 متاسفانه تاکنون تعریف جامعی از توسعه ی پایدار ارائه نشده است . تعریفی که بیش از همه مورد استفاده قرار گرفته تعریف کمیسیون برانتلنداست : »آن نوع توسعه ای که بتواند نیازهای کنونی را بدون از دست دادن توانایی های نسل های آینده در تامین نیازهایشان تامین کند« لیکن این تعریف حداقل از سه جهت مورد انتقاد قرار گرفته است .یکی ازجهت انسانی محور بودن آن ودیگری به دلیل مشکل درتعریف نیازها وبالاخره به دلیل عدم ارائه ی راه حل های عملی واجرایی جهت تحقق آن.
تعریف دیگری توسط اتحادیه ی جهانی حفاظت در سال 1991 ارائه شده که »بهبود کیفیت زندگی انسان در چهارچوب ظرفیت برد اکوسیستم های حامی « را مورد تاکید قرارداده است . این تعریف مفهوم مشکل آفرین »ظرفیت برد« را مطرح می سازد که برای مقاصد آموزشی بسیار مفید واز نظر عملی فوق العاده مشکل زا است . اکثر طرفداران پایداری در ارائه ی تعریفی کامل برای پایداری ناکام مانده ، لاجرم به تعریف برانتلندروی می آورند
شاید بهتر آن باشد که به تعریفی نسبتا ساده وفرآیند گرا که رفاه نظام گرایانه بلند مدت را مدنظر قرار دهد به ترتیب زیر بسنده کنیم ، »توسعه ی « پایدار آن نوع توسعه ای است که سلامت انسان ونظام های اکولوژیکی را در بلند مدت بهبود بخشد« چنین راهکاری از بحث های بیهوده در مورد »ظرفیت برد« و»نیازها« ویا حالت های انتهایی پایداری جلوگیری کرده ولی در عین حال برفرآیند مستمر حرکت به سوی جوامع انسانی وطبیعی سالم تر تاکید می ورزد
اهداف اصلی توسعه ی پایدار به طور خلاصه عبارتنداز
-1 تامین نیازهای اساسی انسان هم امروز وهم فردا -2 ارتقای نیازهای اساسی انسان هم امروز وهم فردا
-3 حفظ واداره ی سامانه های زیستی - اکوسیستم ها - برای داشتن آینده ای امن تر
-4 توجه به زیستگاه موجودات
-5 تامین ابزار وامکانات فکری وفناوری »مضطرزاده ، «36 :1387
:3-1 توسعه پایدار
مفهوم توسعه پایدار وابعاد چندگانه آن وحفظ محیط زیست وبه ویژه بعد مهم آن یعنی تنوع زیستی که هر دو زاده کنفرانس ریو هستند. از جمله مفاهیم نوینی است که اکثرکشورها را متوجه خود کرده است میزان پایبندی جوامع به مسائل زیست محیطی وحفاظت از آن به ویژه در سالهای اخیر رعایت اصول توسعه پایدار وتنوع زیستی یعنی حفظ طبیعت وگسترش فرهنگ آن معیارهای اساسی برای ارزیابی رشد جوامع به شمار می رود. معنی ومفهوم توسعه پایدار در طی سالهای دهه 1980واز زمانی که اتحادیه بین المللی برای حفاظت زیست محیطی ومنابع طبیعی راهبرد جهانی حفاظت از منابع طبیعی با هدف کلی دست یابی به توسعه پایدار
