بخشی از مقاله
چکیده:
هدف از این تحقیق تاثیر فرصت ارتباط با بازارهای خارجی بر نوآوری در کسب و کارهای کوچک و متوسط است. تحقیق حاضر یک تحقیق کاربردی می باشد. از حیث روش نیز می توان آن را یک تحقیق توصیفی- پیمایشی برشمرد. جامعه آماری تحقیق حاضر 160 شرکت کوچک و متوسط فعال در زمینه بازارهای بین المللی در بورس اوراق بهادار تهران می باشد.
نمونه مورد استفاده در این پژوهش کسب و کارهای کوچک و متوسطی می باشد که حداقل 10 درصد سودآوری آنها از فروش های خارجی می باشد و دارای حداقل نیروی کار 250 نفری باشد همچنین سهام این شرکت ها فعال در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. بر اساس روش نمونه گیری کوکران 113 شرکت فعال در زمینه بازارهای بین المللی فعال در بورس اوراق بهادار تهران به منظور جمع آوری اطلاعات انتخاب شده است.
در این تحقیق پرسشنامه 18 سوالی است. در پژوهش حاضر از هر دو نوع آمار توصیفی و استنباطی برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. بدین صورت که پس از استخراج داده های پرسشنامه، ابتدا جهت بررسی های جمعیت شناختی از روش های توصیفی در مورد متغیرهای مورد مطالعه استفاده و سپس برای پاسخگویی به سؤالات پژوهش از آمار استنباطی بهره گرفته شد. از آزمون کولموگروف- اسمیرنف جهت بررسی نرمال بودن و در گام بعد از آزمون معادلات ساختاری استفاده شد. جهت انجام محاسبات نیز ، نرم افزار Spss و lisrel مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد فرصت ارتباط با بازارهای خارجی بر نوآوری در کسب و کارهای کوچک و متوسط تاثیر معناداری دارد.
1مقدمه
در سالهای اخیر اهمیت و نقش صنایع کوچک و متوسط در کشورهای صنعتی و حتی کشورهای در حال توسعه رو به افزایش بوده است. در دو دهه اخیر با ظهور فناوری های جدید در تولید و ارتباطات، تحولاتی در قابلیت های واحد های صنعتی، روش های تولید، توزیع و ساختار تشکیلاتی بنگاه ها پدیدآمده، که عموماً بر اهمیت واحد های کوچک و متوسط افزوده است.
اغلب اوقات مدیران بازاریابی برای افزایش سودآوری و فروش بدنبال فرصتهایی ارتباط با بازارهای خارجی هستند. مدیران و رهبران دولت ها ورود شرکت های داخلی را به بازارهای خارجی تشویق می کنند تا به اهداف اشتغال زایی و توسعه اقتصادی خود دست یابند. نتایج مطالعات نشان داده است که مهمترین عامل در ورود به بازارهای خارجی از نظر مدیران، عدم آگاهی و دانش از روشهای انتخاب بازار خارجی است که اغلب بنگاه ها در آن ضعف قابل ملاحظهای دارند.
بنگاه های کوچک و متوسط قلب اقتصاد جهان امروز هستند. با آغاز موج صنعتی شدن و توسعه کشورها، رقابت برای ایجاد صنایع بزرگ و تولید انبوه و یکسان شکل گرفت و در سه ربع اول قرن بیستم به اوج خود رسید. هرچند صنایع بزرگ به جهت داشتن مزیت های ناشی از اثر مقیاس انبوه، دامنه تولید، تجربه و اثر سازماندهی، هنوز هم مورد توجه سیاستگذاران اقتصادی هستند؛ اما مزیت های بنگاه های کوچک و متوسط به علت وجود اثر حمل و نقل، اندازه بازار، موثر بودن انتخاب و کنترل، این صنایع را در تولید اغلب کالاها به انتخاب اول مبدل ساخته است .
امروزه بنگاه های کوچک و متوسط، عامل عمده رشد ساختار صنعتی بسیاری از کشورها محسوب میشوند و چنین صنایعی برای بسیاری از کشورهای در حال توسعه که درصدد احیای ساختار اقتصادی خود هستند، بسیار حائز اهمیت می باشند. بررسی ها نیز نشان داده است که بنگاه های کوچک و متوسط از طریق چهار مجرای کارآفرینی، نوآوری، تغییر فناوری ها و درنهایت ایجاد فرصتهای شغلی براقتصاد جهانی تاثیر می گذارند.
نقش بازاریابی در بنگاه های کوچک و متوسط بواسطه برخی از محدودیت ها از جمله جریان نقدی ضعیف، فقدان متخصصان بازاریابی، اندازه کسب و کار، مشکلات تکنیکی و استراتژیکی مرتبط با مشتریان با مانع روبرو شده است. علی رغم چنین محدودیت هایی، بنگاه های کوچک و متوسط توانسته اند به شکل موفقت آمیزی از بازاریابی برای افزایش فروش خود استفاده کنند.
این امر بیان کننده این نکته است که ارزش تلاش و کوشش در جهت فهم بازاریابی توسط بنگاه های کوچک و متوسط مورد بررسی قرار گرفته است. تحقیقات قبلی نشان داده اند که رفتارهای بازاریابی بنگاههای کوچک و متوسط به دلیل دستیابی به مزیتهای رقابتی با نوآوری در ارتباط میباشند .[4] نقش بازاریابی در نوآوری فراهم کردن مفاهیم، ابزارها و پی ریزی ساختارهایی است که شکاف بین نوآوری و جایگاه یابی بازار را به منظور دستیابی به مزیت رقابتی پایدار پر میکند.
کومینس، گیلمور، کارسون و اودانل - 2000 - پیشنهاد کردهاند که بازاریابی دربرگیرنده تمامی فعالیت های بازاریابی بنگاههای کوچک و متوسط از جمله ایجاد تغییرات سریع و تدریجی و دستیابی به سود کافی می باشد. به عقیده آنها عناصری که شکل دهنده پایه-های بازاریابی می باشند عبارتند از: متغیرهای بازاریابی، اصلاح، تمرکز بر مشتری، بازاریابی یکپارچه، بازارمحوری و پیشنهاد منحصر به فرد می باشد.
توسعه برنامه های بازاریابی راهبردی موفق برای تجاری سازی فناوری های جدید، به چالشی برای شرکت های کوچک و متوسط مبتنی بر فناوری تبدیل شده است. سازوکار توسعه راهبردهای بازاریابی موفق برای نوآوری های فناورانه فرایندی پیچیده از طراحی تا پیاده سازی است. شرکت های کوچک و متوسط فناوری محور نقش مهمی در تسهیل اقتصاد دانش بنیان یا اقتصاد هوشمند بازی می کنند با این حال، برتری های فناورانه تضمینی برای موفقیت شرکت های کوچک و متوسط فناورمحور نیست. در عوض، شانس موفقیت می تواند با ترکیبی از برتری فناوری و قابلیت بازاریابی به حداکثر برسد
مساله اصلی مورد بررسی در این پایان نامه بررسی تاثیر فرصت ارتباط با بازارهای خارجی بر نوآوری در کسب و کارهای کوچک و متوسط با در نظر گرفتن شاخص های بازار محوری، مشتری محوری، بازاریابی یکپارچه، شاخص های بازاریابی، اصلاحات و تعدیلات و پیشنهاد منحصر به فرد می باشد و تحقیق قصد دارد تا به این سوال اساسی پاسخ دهد که آیا فرصت ارتباط با بازارهای خارجی از طریق متغیر میانجی شاخص های بازاریابی در شرکت های کوچک و متوسط بر نوآوری در کسب و کارهای کوچک و متوسط تاثیر معنی داری دارد؟
2 مروری بر پیشینه پژوهش
اورا و همکاران - 2016 - به بررسی تاثیر ظرفیت نوآوری و تجربه بین المللی بر عملکرد صادرات شرکت های کوچک و متوسط SME - ها - پرداختند. در این تحقیق مشاهده و قابلیت های پویا رویکرد منابع بر اساس عنوان چارچوب نظری مورد استفاده قرار گرفت. یک مدل تحقیقاتی توسعه داده شد و تست شده بر روی یک نمونه قابل توجهی از شرکتهای کوچک و متوسط صنعتی برزیل صورت پذیرفت. داده ها با استفاده از حداقل مربعات جزئی مدل معادلات ساختاری بررسی شد.
نتایج نشان داد که تجربه بین المللی تاثیر بیشتری بر عملکرد صادرات از ظرفیت نوآوری، نشان می دهد که امکان توجه و تمرکز بیشتر بر نقش نوآوری در عملکرد صادراتی شرکتهای کوچک و متوسط، حداقل، در زمینه برزیل وجود دارد .
هامالی و همکاران - 2015 - در مطالعه خود اثر بازاریابی بر عملکرد کسب و کارهای کوچک و متوسط را مورد بررسی قرار داده اند. نتایج این تحقیق حاکی از آن بود ابعاد بازاریابی به ویژه سه بعد اهرم کردن منابع، ایجاد ارزش و مشتری گرایی تأثیر مثبت و معنی داری بر عملکرد کسب و کارهای کوچک و متوسط دارند.
لیائو و همکاران - 2011 - با بررسی تحقیقات انجام شده در زمینه بازارگرایی بین سال های 1995 تا 2008، متغیرهایی که رابطه آنها با بازارگرایی مورد بررسی محققین قرار گرفته بود، شناسایی کردند. این متغیرها عبارت بودند از عملکرد، نوآوری، یادگیری، بازاریابی، رقابت و کیفیت. آن ها با بررسی 514 تحقیق انجام شده، این طور نتیجه گیری میکنند که بازارگرایی به همراه کیفیتگرایی و گرایش به یادگیری متاثر از محیط سازمان بوده و این سه با هم فرهنگ سازمان را تشکیل می دهند. فرهنگ بر نوآوری و بازاریابی تاثیر میگذارد و این دو بر عمکرد تاثیر می گذارند.
همچنین زانگ و دووان - 2010 - در مقاله ای با عنوان "تاثیر انواع بازارگرایی بر عملکرد نوآوری محصول" که در میان 247 تولید کننده چینی انجام دادند، به این نتیجه دست یافتند که بازارگرایی واکنشی و بازارگرایی پیش -گستر تاثیر مثبتی بر بهبود عملکرد نوآوری محصول دارند. بازارگرایی واکنشی در محیطهای ثابت که تغییرات تکنولوژیکی کمتری دارند تاثیر بهتری بر نوآوری محصول دارد. در حالی که در محیط های متغیر، بازارگرایی پیش-گستر موثرتر است .
اشجعی - 1395 - ارائه مدل برای تعیین نقش بازارگرایی در ارتقاء سطح نوآوری سازمانی در نظام بانکداری - مطالعه موردی بانک حکمت ایرانیان - را مورد بررسی قرار دادند. نمونه گیری از نوع سرشماری بوده و تمامی161 عضو جامعه مورد پرسش قرار گرفتند. آزمون رگرسیون خطی ساده، تحلیل عاملی تاییدی، مدل معادلات ساختاری، آزمون تیزوجی و شاخصهای نکویی برازش مدل از جمله روشهای آماری مورد استفاده در این پژوهش میباشند . نتایج تحقیق نشان از تایید مدل ارائه شده دارد. بازارگرایی و مولفههای آن، تاثیر مثبتی بر نوآوری سازمانی در بانک حکمت ایرانیان میگذارد. همچنین شکاف معنیداری بین وضع موجود و وضع مطلوب شاخصها از نظر پاسخگویان وجود دارد.
رضایی و همکاران - 1394 - به بررسی مفهوم و ابعاد بازاریابی و تأثیر آن در کسب و کارهای کوچک و متوسط پرداختند. تحولات پیچیده و سریع چند دهه اخیر موجب شده است کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه، کسب و کارهای کوچک و متوسط را به عنوان زمینهای برای دستیابی به اهداف توسعه از جمله توسعه اقتصادی در نظر بگیرند.
نتایج بررسیها حاکی از آن است که عوامل زیادی بر روی شکل-گیری و تقویت کسب و کارهای کوچک و متوسط تاثیرگذار هستند که در این میان، بسیاری از محققان و صاحبنظران تأکید ویژهای بر روی بازاریابی بین المللی داشته و آن را یکی از مهمترین عوامل تعیین کننده بقاء کسب و کارها در نظر میگیرند. با توجه به اهمیت موضوع، هدف اصلی این مطالعه که مبتنی بر مرور وسیع ادبیات نظری و تجربی مرتبط و منابع کتابخانه ای می باشد، بررسی مفهوم و ابعاد بازاریابی و تأثیر آن در کسب و کارهای کوچک و متوسط بود.
بر اساس نتایج تحقیق مشخص شد که بازاریابی کارآفرینانه پارادیمی جدید و میان رشته ای در بازاریابی است که می تواند از طریق نوآوری و مشتری گرایی محدودیت های بازاریابی سنتی را رفع نموده و منجربه ایجاد ارزش برای مشتری شود. مرور ادبیات مرتبط نشان داد که اصلی ترین ابعاد بازاریابی کارآفرینانه شامل ریسک پذیری، پیش دست بودن، فرصت محوری، ایجاد ارزش، نوآوری، مشتری گرایی و اهرم کردن منابع می باشند. همچنین، نتایج تحقیق حاکی از آن بود که بازاریابی کارآفرینانه جزء جدایی ناپذیر موفقیت کسب و کارهای کوچک و متوسط و به عنوان یک عامل اصلی در بهبود عملکرد این نوع کسب و کارها شناخته می شود و عدم گرایش به سوی استفاده از بازاریابی در کسب و کارهای کوچک و متوسط منجربه سطوح پایین عملکرد و شکست می شود.
ابراهمیان و همکاران - 1391 - به بازاریابی در بنگاه های کوچک و متوسط پرداختند. شدت یافتن رقابت جهانی، افزایش بی اطمینانی و تقاضای فزاینده برای محصولات و خدمات متنوع باعث شده است که چنین صنایعی درصدد ایجاد مزیت های رقابتی پایدار در مقایسه با رقبا با تاکید بر استفاده از روش های بازاریابی بین المللی باشند.
بازاریابی بین المللی نه تنها با توسعه محصولات، خدمات و تکنولوژی های جدید در ارتباط می باشد، بلکه یکی از مهترین عواملی است که بنگاه های کوچک و متوسط می توانند با بکارگیری درست از آن به تامین بهتر نیازهای مشتریان در مقایسه با رقبا در محیط رقابتی شدید پرداخته و از این طریق به حیات خود ادامه دهند. این تحقیق نشان داده است که بازاریابی بین المللی به احتمال بیشتر از تعدیلات تکمیلی مستمر در فعالیت ها و وظایف خود استفاده کرده که این خود باعث می شود که بنگاه های کوچک و متوسط قادر باشند در بازارهای متمرکز، محصولات و خدمات خود را در مقایسه با پیشنهادهای استاندارد شرکت های بزرگ متمایز سازند. هسته های اصلی بازاریابی بین المللی شامل فعالیت ها یی می شود که بر متغیرهای بازاریابی، بازاریابی یکپارچه، مشتری محوری، بازار محوری، اصلاح و داشتن پیشنهاد منحصر به فرد تاکید دارد.
3 چارچوب نظری و مدل مفهومی پژوهش
فرصت های ارتباط در بازاریابی رابط بین خلاقیت و بازاریابی و منعکس کننده رفتار نوآوری و کارآفرینی در شیوه های بازاریابی یک شرکت می-باشد که توسط آن میتوان نوآوری را در فعالیت های بازار به کار برد. بازاریابی از طریق ارایه مفاهیم، ابزارها و زیرساختها برای از بین بردن شکاف بین نوآوری و موقعیت بازار نقش بسیار مهمی در دستیابی به مزیت رقابتی پایدار ایفا مینماید.
در واقع، بازاریابی بین المللی مفهومی است که به دنبال توصیف فرایندهای بازاریابی و شناسایی فرصتها در محیط در حال نوسان برای شرکتهای کوچک و متوسط که منابع محدودی در اختیار دارند، میباشد .[13] همچنین، بازاریابی بین المللی با بهرهگیری از چشم انداز گسترده و رویکرد خلاقانه برای تمرکز بر نوآوری، مدیریت ریسک و اهرم کردن منابع، برای توصیف طیف وسیعی از فعالیتها و واکنش ها در کسب و کارهای کوچک و متوسط به کار میرود.
به طوری که، بیچرر و همکاران - 2012 - معتقدند که بازاریابی بین المللی دلیل اصلی موفقیت در تمامی شرکتهای جدید به شمار می رود. بازاریابی بین المللی برای آینده کسب و کارها یک راهبرد مهم تلقی می شود که در بر گیرنده توجه به فعالیتهای افراد در شرکت، یکپارچه سازی اطلاعات مشتری، هوش رقیب، دانش محصول و ارایه ارزش برتر به مشتریان است.
