بخشی از مقاله
چکیده
مطالعه در زمینه علل و پیامدهای مهم نگرش کارکنان در خصوص رضایت شغلی یکی از جنبه های اصلی روانشناسی صنعتی-سازمانی است. مطالعات زیادی به منظور شناخت و درک عوامل موثر بر رضایت شغلی و فشارهای شغلی نسبت به سایر متغیر های سازمانی صورت گرفته است. به علاوه ارزیابی نگرش کارکنان در این خصوص به عنوان فعالیت عمومی و مشترک در سازمان هایی که مدیران به دنبال رفاه و بهزیستی جسمانی و روانی کارکنان خود هستند قلمداد گردیده است. هدف از این تحقیق بررسی تاثیر فشار های شغلی بر رضایت شغلی در بین کارکنان است که ضمن مروری بر مهترین عوامل موثر بر رضایت شغلی کارکنان و استرس شغلی و فشارهای شغلی به سوابق و پیشینه های این موضوع پرداخته و دیدگاه صاحب نظران مختلف در این حوزه بیان می شود.
مقدمه
نیروی انسانی یکی از پرارزش ترین منابع سازمان به شمار می رود. رضایت شغلی کارکنان در سازمان تاثیر به سزایی در افزایش بهره وری و رسیدن به اهداف دارد . رضایت , نگرش مثبتی است که افراد نسبت به شغل خویش دارند. در این راستا دستمزد و حقوق یکی از مهمترین عوامل رضایت شغلی است
یکی از مقوله های بسیار مهمی که در کنار رضایت شغلی نقش بسیار مهمی در میزان کارآیی و اثربخشی و همچنین سلامت جسمی و روانی افراد دارد ولی متأسفانه در سازمان ها و مؤسسات به ویژه سازمان ها و مؤسسات ایرانی توجه کافی بدان مبذول نشده اس
تحقیقات نشان می دهد که رضایت شغلی با کارایی , نشاط عمومی , سلامت تن و روان همبستگی مثبت دارد و عدم رضایت شغلی موجب غیبت , کاهش کارایی , ترک خدمت و بیماری های جسمی می شود - عباسی اسفجیر و عبدی مالیدره , . - 1385 رضایت شغلی یعنی نگرش کلی فرد درباره شغلش و بدیهی است که کارائی و کارآمدی سازمان در گرو اختیار داشتن کارکنان کارآمد است چرا که اغلب گفته می شود - کارمند خوشحال یک کارمند کارا است - و یک کارمند خوشحال باید با شغلش ارضاء شود
امنیت شغلی, ابهام نقش, ساختار سازمانی, شرایط فیزیکی کار, عوامل محیطی مانند دسترسی به امکانات تفریحی, ورزشی و رفاهی در محیط کار, روابط با همکاران, الگوهای مدیریتی حاکم بر سازمان و میزان مشارکت کارکنان در فرایندهای کاری, از مهمترین عوامل بیرونی در رضایت شغلی است
بیان مسئله
رضایت شغلی یکی از موضوعات اساسی در سازمان ها می باشد. امروزه به وضوح این آگاهی وجود دارد که اساس یک سازمان موقعی در حد مطلوب و کامل است که که کارکنان آن از سازمان و شغلشان راضی باشند و سازمان در جهت رفاه و راضی کردن آنها گام بردارد. بین رضایت شغلی و عملکرد کارکنان رابطه بسیار نیرومندی وجود دارد به نحوی که کارکنان راضی در بالا بردن عملکرد سازمان تاثیر بسزایی دارند.
رضایت شغلی یکی از عوامل مهم در موفقیت شغلی و عامل افزایش کارایی فرد در سازمان است. بین رضایت شغلی کارکنان یک سازمان و ثمربخشی و بازدهی بیشتر کارکنان ارتباط و همبستگی کامل وجود دارد در حالیکه اگر فشار شغلی و استرس شغلی وجود داشته باشد این ارتباط و همبستگی از بین رفته و باعث کاهش کارایی و بازدهی کارکنان می شود. رضایت شغلی نوعی احساس ذهنی خوشایند یا ناخوشایند است که کارکنان نسبت به شغل خویش دارند و بیان کننده میزان مطابقت شخص کارمند , انتظارات شغل و پاداش ناشی از آن می باشد و نوعی پاسخ توام با احساس از سوی کارمند نسبت به جنبه های مختلف شغل می باشد
نشانه های روانی آن دسته از مشکل های عاطفی و شناختی هستند که بر اثر ناراحتی های ناشی از استرس شغلی بروز می کنند. نارضایتی از شغل یکی از رایج ترین پیامدهای استرس شغلی است. شخصی که از شغل خود نارضایتی دارد، معمولا با بی میلی و تأخیر بر سر کار خود حاضر می شود و تمایلی برای آنکه کارش را به خوبی انجام دهد، در خود نمی بیند. دیگر نشانه های روان شناختی استرس عبارتند از : افسردگی، اضطراب، احساس ناکامی، انزوا و بیزاری، بعضی از این نشانه ها خود به عنوان یک مشکل مطرح هستند و تا جایی که ممکن است موجب وخیم تر شدن استرس شغلی می شوند
این تحقیق به دنبال پاسخگویی به این سوال است که آیا فشار و استرس شغلی می تواند بر رضایت مندی کارکنان و عملکرد و بازدهی آنان تاثیری داشته باشد؟
رضایت شغلی
رضایت شغلی متأثر از متغیر های تعدیل کننده مثل سن, تحصیلات, جنسیت , سابقه خدمت و رده شغلی است. امروزه رضایت شغلی به طور ویژه مورد عنایت روزافزون پژوهشگران قرار دارد و هزاران تحقیق در مورد ابعاد گوناگون آن انجام شده است. بهره وری مدرن ، شامل دستیابی به برونداد با کیفیت، و حسن،1 وثیقه, 2 عوامل جلب موفقیت مالی و رضایت, 3 انجام کار ,آسایش شغلی کارکنان است؛ یعنی برای دستیابی به بهر ه وری مدرن , وجود رضایت شغلی نیز ضروری است. رضایت شغلی یکی از عوامل مؤثر بر افزایش عملکرد کارکنان است. حداقل می توان به صراحت بیان کرد که کارکنان ناراضی , عملکرد پیوسته مطلوبی نخواهند داشت. به قولی، همبستگی رضایت شغلی با بازدهی، مثبت و حداقل 14 تا 17 درصد از واریانس بازدهی از طریق تغییرات در رضایت شغلی قابل توجیه است
عوامل موثر بر رضایت شغلی
یکی از عوامل موثر بر رضایت کارکنان , رابطه آنان با مدیر مستقیم شان است. رابطه مبادله ای میان مدیر و کارمند می تواند خوب و با کیفیت و یا ضعیف و کم کیفیت باشد
پژوهشگران مشاهده کرده اند که اگر روحیه یک فرد در سازمان بالا باشد، آن فرد کارآ و اثربخش خواهد بود و چنانچه انتظارات کارکنان در محیط شغلی برآورده نشود، رضایت شغلی ایجاد نمی شود در نتیجه عملکرد شغلی پایین می آید و حتی انحرافات و تخلفات شغلی ایجاد می شود. بنابراین مهم است که از احساس ناامیدی و یأس کارکنان جلوگیری شود و کارآیی و اثربخشی افراد با تشخیص و تنظیم به موقع عوامل مرتبط با رضایت شغلی، به حداکثر برسد
عواملی را که بر رضایت مندی شغلی تاثیر می گذارند، می توان به سه دسته تقسیم کرد:
الف-عوامل درونی محتوایی یا صفات و ویژگی های کار: پژوهش ها نشان داده است که صفات و ویژگی های کار با رضایت شغلی ارتباط دارد. جالب و معنی دار بودن کار، مهارت کافی فرد، تنوع در کار، سطح مطلوب چالش یا برانگیزنده بودن کار، تناسب کار با وضعیت جسمی فرد و اطلاع و دسترسی فرد به نتایج حاصل از کار از جمله این عوامل درونی هستند.
ب :عوامل زمینه ساز بیرونی : این عوامل شامل موارد زیر است :دستمزد - درآمدتقریباً - برای همه گروه های شغلی یکی از مهمترین عوامل کاری به شمار می آید.
ج :ویژگی های فردی: این ویژگی ها شامل سن، سطح مهارت، جنسیت، هوش و استعداد و سلامت جسمی و روانی است
