بخشی از مقاله
چکیده
از آنجاییکه آموزشوپرورش، زیر بنای توسعه اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی هر جامعه است، اهمیت فضاهای آموزشی در کشورهای پیشرفته دنیا بیش از پیش مورد توجه صاحبنظران تعلیم و تربیت قرارگرفته است و برای هر چه جذاب تر کردن این فضاها تدابیرگوناگون اندیشیده اند. اضطراب اجتماعی پدیدهای نسبتاً رایج در دوران اولیه نوجوانی است که اثرات منفی آن در سطح بالاتری نسبت به کودکان و بزرگسالان قرار دارد و برخی از تحقیقات روانشناختی پیرامون ترجیحات محیطی، نشان میدهد که شهروندان و به ویژه کودکان، به طور کلی محیطهای طبیعی و سبز را به محیطهای ساخته شده ترجیح میدهند و افرادی که در این گونه محیطها قرار می گیرند به شکل قابل توجهی میزان استرس آنها کاهش می یابد.
مقدمه
در دهههای اخیر با ایجاد تغییر و تحولات عظیم در نظامهای آموزشی، اهمیت فضاهای آموزشی در کشورهای پیشرفته دنیا بیش از پیش مورد توجه صاحبنظران تعلیم و تربیت قرارگرفته است و برای هر چه جذاب تر کردن این فضاها تدابیرگوناگون اندیشیده اند زیرا آموزشوپرورش، زیر بنای توسعه اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی هر جامعه است و یادگیری یک هدف است و آموزشوپرورش وسیله رسیدن به این هدف میباشد .
تحقیقات انجام شده نشانگر این مسئله است که دانشآموزان دوره متوسطه، با مشکلاتی در زمینههای گوناگون تحصیلی مواجه هستند .[2] نرخ ناسازگاری در دانش آموزان در دورههای میانی افزایش ناگهانی مییابد و به بالاترین میزان میرسدو به صورت ثابت در طول دبیرستان ادامه پیدا میکند
اضطراب اجتماعی پدیدهای نسبتاً رایج در دوران اولیه نوجوانی است که اثرات منفی آن در سطح بالاتری نسبت به کودکان و بزرگسالان قرار دارد [4] و دانش آموزان ازجمله اقشاری هستند که همواره در معرض استرسهای محیطی و شخصیتی به اقتضای حال خود میباشند و میزان آن در افراد بالاتر از 15سال تقریباً در حدود %20 میباشد که علاوه بر سلامت جسمیو روانی، یادگیری و پیشرفت تحصیلی آنان را نیز در معرض مخاطه قرار میدهد .
توجه به این نکته ضروری است که با سیاستهای اشتباه پذیرش هنرجو در هنرستانهای فنیوحرفهای و پذیرش دانش-آموزان با پایه تحصیلی ضعیف و شرایط انضباطی نامناسب، اینگونه آموزشگاهها باید بستری مناسب جهت پرورش افرادی متعهد و منضبط، که توانایی اشتغال در بستر جامعه را نیز دارند، فراهم نمایند [6] و در واقع شرایطی باید مهیا شود که علاوه بر پرورش علمی، تربیت، تأدیب، کنترل پرخاشگری و نیز پیشرفت تحصیلی دانشآموزان، که امروزه یکی از دقدقههای این مقطع تحصیلی میباشد نیز صورت پذیرد
تعاریف
-1 مدرسه
-1-1 معنای لغوی مدرسه
قبل از هر گونه بررسی در مورد کیفیت و شرایط معماری و ضوابط طراحی مدرسه، به بررسی معنای لغوی این واژه که به عنوان یکی از موقعیتهای اصلی و طبیعی که رفتار کودکان در آنها بروز میکند [3]، در لغت نامههای معتبر فارسی و انگلیسی میپردازیم.
· دهخدا: مدرسه . ] مَرَ /رِ سَ / سِ [ - عاِ - آنجا که درس دهند و درس خوانند. آموزشگاه . مکتب . دبستان . دبیرستان . جای تدریس . جای آموختن علوم و فنون.
· معین: مَ - رَ س - ] ع . مدرسه [ اِ - . - محل درس دادن و علم آموختن . ج . مدارس .
· عمید: - اسم - ]عربیمدرَسَه،: جمع: مدارس[، [madrese] جای درس خواندن؛ محل درس دادن؛ آموزشگاه.
· آکسفورد:1 مدرسه2 محل سپری کردن اوغات فراغت و تدریس فلسفه و جایی که در آنجا سخنرانی می-شود.نهادی برای آموزش کودکان. هر نهادی که در آن رشتهای خاص آموزش داده میشود. مکانی که در آن گروهی از مردم، بویژه نویسندگان، هنرمندان و فلاسفه به اشتراک گذاری ایدهها، سبکها و روشها میپردازند.
· کمبریج: جایی که مردم، بالاخص جوانان تحصیل میکنند. جایی که یک موضوع و یا مهارت خاص در آن آموزش داده میشود.
· وبستر: سازمانی جهت فراهم کردن شرایط آموزش. صورت گرفتن فرآیند تدریس و یا یادگیری.
-2-1 دیدگاهها و تعاریف ارائه شده
· مدرسه در حکم جامعهای کوچک و به دلیل حاکمیت شبکه پیچیدهای از تعاملات انسانی، فضای اجتماعی معینی را بوجود میآورد که در رشد و پرورش همه جانبه شخصیت دانشآموز بسیار مؤثر است .
· مدرسه یک نظام اجتماعی است که بازتابی از اجتماع بزرگتر به شمار میآید. کودکان در مدرسه باید نظم و زندگی در جامعهای مردم سالار را بیاموزند .
· مدرسه فضایی جهت شکل دادن بر شخصیت آدمی میباشد که باید محیطی آرام، دوست داشتنی و لذت بخش که باعث ارتقای سلامت روانی نیز میگردد، باشد. مدرسه با هدف »پرورش« و »آموزش« شکل گرفته و از این رو به جهت دارا بودن هدف عالی پرورش و تاثیر اجتناب ناپذیر فضا بر فرد، نیازمند طراحی ویژه است .
· در نظام جمهوری اسلامی، مدرسه رکن اصلی نظام آموزشی و جلوهای از تحقق مراتب حیات طیبه، کانون عرضه خدمات و فرصتهای تعلیمیو تربیتی، محلی مناسب جهت عرضه بایدها و نبایدها مبتنی بر ارزشهای اسلامیو ملی میباشد. مدرسه مکانی امن و غنی شده از برنامههای آموزشی و پرورشی برای همه انتظارات حال و آینده جامعه است .
· به نظر جان دیویی5 مدرسه یک اجتماع خرد است
· مدرسه به عنوان یک سازمان آموزشی، یک نظام تعامل اجتماعی است؛ یک کل سازمان یافته و مرکب از افراد انسانی در کنش و واکنش متقابل، که از طریق روابط ارگانیک و پیچیده، با یکدیگر پیوند یافته اند .[13]
-2 هنرستان
-1-2 معنای لغوی هنرستان
· دهخدا: هنرستان . هُ] نَرِ [ اِ - مرکب - جای آموختن هنر. مدرسه متوسطه که در آن به دانشآموزان کارهای هنری میآموزند.
· معین: آموزشگاهی که در آنجا انواع هنر تعلیم داده میشود، هنرسرا.
· عمید: آموزشگاهی که در آنجا فنون هنری از قبیل نقاشی، موسیقی، و امثال آنها تعلیم داده میشود.
· آکسفورد: هنرستان6ها مدارسی هستند که در آنجا مهارتهای لازم برای مشاغل خاص آموزش داده میشوند
· کمبریج: مدارسی که در آنجا دانشآموزان به یادگیری مهارت، مشتمل بر کارهای دستی مشغول هستند.
· وبستر: مدرسه ای که در آن مهارت لازم برای چگونگی انجام کارهای خاص را یاد میگیرند.
