بخشی از مقاله
چکیده
در این مقاله تاثیر فناوری اطلاعات بر کارآفرینی سازمانی کارکنان شرکت پست جمهوری اسلامی ایران ارائه می گردد . این تحقیق به صورت توصیفی، پیمایشی و همبستگی انجام گرفت. پس از مطالعه ادبیات تحقیق، مولفه ها و عوامل موثر بر فناوری اطلاعات و کارآفرینی سازمانی در بین کارکنان شر کت پست جمهوری اسلامی ایران مشخص گردید.
جامعه آماری این تحقیق شامل 700 نفراز کارکنان شرکت پست جمهوری اسلامی ایران بود .نمونه آماری 250 نفری از آن استخراج گردید. بررسی ها در سطح 95 درصد اطمینان نشان داد که بین مولفه های - شایستگی کارکنان ، قابلیت تنظیم ، سازگاری، اتصال ، سرعت،بخش بندی،قابلیت و امکانات، نوین بودن - فناوری اطلاعات با کار آفرینی ساز مانی رابطه معنی دار وجود دارد.ضریب کرونباخ پرسشنامه مقدار 0,82 بدست آمده ،چون ضریب مذکور بزرگتر مساوی %75 یا 75 درصد می باشد بنابراین پرسشنامه دارای اعتبار می باشد.
-1مقدمه
امروزه فناوری اطلاعات در کنار عواملی مانند نیروی انسانی، مواد اولیه ، سرمایه، انرژی و ماشین آلات به عنوان یکی از عناصر تولید، نقش مهمی را ایفا و روز به روز بر اهمیت آن افزوده می شود
به کارگیری تکنولوژی اطلاعات در سازمانها پیامدهای گوناگونی از جمله افزایش سرعت و دقت عمل، دستیابی به اطلاعات منظم و طبقه بندی شده، برقراری ارتباطات نزدیک و مستقیم، سرعت وسهولت تصمیم گیری ، انعطاف پذیر شدن سازمانها، پاسخگویی سریع به شرایط بسیار متغیر و پویای محیطی را به همرا ه داشته است و بطور کلی موجب ایجاد تحولات سریع در سازمانها شده است.کارآفرینی، خلاقیت وکسب وکارهای مخاطره آمیز، سوخت موتور اقتصاد مدرن را فراهم می کنند.
اهمیت عوامل فناوری نمی تواند اغراق آمیز باشد. تحقیقی با عنوان " بررسی رابطه میزان استفاده از فناوری اطلاعات وارتباطات با خلاقیت وکارآفرینی کارکنان در دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران"انجام داده است و نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که بین دانش فناوری اطلاعات و ارتباطات با خلاقیت و کارآفرینی کارکنان دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی ارتباط مثبت وجود دارد. با توجه به فرضیه های فرعی، نتایج تحقیق حاکی ازآن است که بین دانش فناوری اطلاعات و ارتباطات با قابلیت های انعطاف پذیری بسط، ابتکار و سیالی کارکنان ارتباط مثبت وجود دارد
تحقیقی را تحت عنوان" بررسی تاثیر دوره های فناوری اطلاعات و ارتباطات بر انگیزه و خلاقیت کارآفرینی اعضا هیات علمی دانشگاه ها" انجام دادند. نتایج تحقیق نشان داد که دوره های آموزشی فناوری اطلاعات و ارتباطات بر انگیزه و خلاقیت کارآفرینی اساتید تأثیر نداشت و آن گروهی که در کلاس های کامپیوتر شرکت نکرده بودند دارای انگیزه و خلاقیت کارآفرینی بیشتری بودند که شاید بتوان چنین برداشت کرد که برنامه های کامپیوتری ارائه شده پاسخگوی نیازهای کارآفرینی نمی باشد.
همچنین از نتایج تحقیق چنین برمی آیدکه دوره های آموزشی فناوری اطلاعات و ارتباطات برانگیزه و خلاقیت کارآفرینی زنان بیشتراز مردان تأثیر می گذارد - عزیزی نژاد و سید عباس زاده، - 1389 .پژوهشی تحت عنوان بررسی رابطه فناوری اطلاعات و کارآفرینی سازمانی برای حفظ کارکنان در شرکت های نیوزلند انجام دادند که نتایج حاکی از آن بود بین فناوری اطلاعات و کارآفرینی سازمانی به منظورحفظ کارکنان رابطه مستقیم و قابل توجهی وجود دارد
تحقیقی با عنوان " رابطه دانش فناوری اطلاعات و کارآفرینی سازمانی و نو آوری کارکنان آموزش و پرورش"انجام داده است و به این نتیجه رسیده است که بین فناوری اطلاعات وارتباطات با کارآفرینی و خلاقیت کارکنان آموزش و پرورش ارتباط مثبت وجود دارد. با توجه به فرضیه ها ی فرعی، نتایج تحقیق حاکی از آن است که بین دانش فناوری اطلاعات و ارتباطات با قابلیت های انعطاف پذیری، بسط، ابتکار و سیالی کارکنان ارتباط مثبت وجود دارد
محیط های سازمانی از جمله سازمان اداره پست و مخابرات در سایه فناوری اطلاعات بیش ازهر زمان دیگری دچار تغییر و پیچیدگی شده اند - رضائیان، علی، . - 1384 در این میان با بهره گیری از نقش حمایتی فناوری اطلاعات می توان در راستای کارآفرینی سازمانی کارکنان این سازمان گام برداشت. بر مبنای مرور ادبیات حاصله و ازآنجا که نظام های عملیاتی سازمان توسط انسان ها به اجرا در می آیندو مهم ترین سرمایه سازمان محسوب می شوند،
. - J.E, PP.11-27, 2005 - و از طرف دیگر به دلیل افزایش روز افزون اهمیت اطلاعات برای تصمیم گیری در یک سازمان و تغییر سازمان به سمت کارآفرینی، پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش فناوری اطلاعات در توسعه کارآفرینی سازمانی کارکنان شرکت پست جمهوری اسلامی ایران انجام شد.
-2 بیان مسئله
فناوری اطلاعات درتمام ابعاد زندگی ماگسترده شده است و به عنوان یکی ازمهم ترین محورهای توسعه درجهان به شمار میآید.
بسیاری ازکشورهای جهان، توسعه فناوری اطلاعات را به عنوان یکی از مهمترین زیرساخت های توسعه خود قرارداده اند - پورآتشی و موحدمحمدی،. - 1386 بکارگیری فناوری اطلاعات درسازمان شرکت پست به امری ضروری و اجتناب ناپذیرتبدیل شده است.انتظارات عمومی شهروندان،ارتقای بهره وری سازمانی،کاهش هزینه های اداری،شفاف سازی،تأمین رضایت مردم،ارائه خدمات مطلوب به شهروندان وافزایش سرعت ارائه خدمات اهمیت موضوع را برای سازمانهای نهای دولتی دوچندان کرده است
سازمان های دولتی مانند شرکت پست می تواند با ایجاد فرهنگ کارآفرینی و حفظ بقای آن علاوه بر ایجاد محیطی مهیج و مشوق موجب بهبود روابط و خلاقیت کارکنان شود. بنابراین آنچه بعنوان مشکلات اساسی در این سازمان شرکت پست ج.ا.ا می توان دید ، در واقع بالا بردن افزایش درآمدی و کاهش هزینه های سازمانی است، دراین تحقیق برآنیم تا تاثیر فناوری اطلاعات بر ار تقای کار آفرینی سازمانی در شرکت پست را بررسی نمائیم ،تا بهره وری - کارائی و اثر بخشی - شرکت را اندازه نمائیم.
شرکت پست جمهوری اسلامی ایران نیزهمانند سایرسازمانهاو شرکت ها درعصرجدید که عصرتکنولوژی می باشد باتوجه به حجم بالای کار خودنیازمند استفاده بیشترازفناوری های نوین ازجمله فناوری اطلاعات می باشد تا همراستا با عصرجدید باشد، وهم بااستفاده ازفناوری اطلاعات به اهداف سازمانی خودازجمله کارآفرینی سازمانی دست پیدا کند. بنابراین پرسش اصلی که در اینجا مطرح می شود به شکل زیر خواهد بود:
آیا فناوری اطلاعات بر کارآفرینی سازمانی کارکنان شرکت پست جمهوری اسلامی ایران - پست ج .ا .ایران - تاثیر دارد؟
-3چارچوب نظری ومدل مفهومی تحقیق :
با توجه به اینکه کارآفرینی سازمانی شامل متغیرهایی وابسته همچون ،کاهش کاغذبازی در سازمان، تغییردر رفتارکارکنان، بینش استراتژیک، ایجاد یک محیط کاری پر انرژی ومحیط حمایتی می باشد درواقع متاثر از عوامل فناوری اطلاعات نظیر شایستگی کارکنان فناوری اطلاعات ، سازگاری، اتصال، سرعت، بخش بندی، قابلیت تنظیم و امکانات، نوین بودن - بعنوان متغیرهای مستقل - است که بررسی نقش و اثر این عوامل بر کارآفرینی، می تواند موجب بهبود، تسهیل و تسریع پیامدهای مرتبط با اهداف کارآفرینی در فناوری اطلاعات گردد. مدل مفهومی یک الگوی نظام مند است که نوعی نمودار سازی برای متغیرهای استخراج شده ازچارچوب نظری تحقیق است که درتحقیق حاضر به شکل زیر می باشد:
مدل فناوری اطلاعات آنوتی و دنیا پرواچ -
شکل -1 چارچوب مدل مفهومی تحقیق
-4 فرضیات تحقیق:
-1-4 فرضیه اصلی :
بین فناوری اطلاعات بر کارآفرینی سازمانی کارکنان شرکت پست جمهوری اسلامی ایران رابطه معنی دار وجود دارد.
-2-4 فرضیات فرعی:
فرضیه فرعی اول: بین شایستگی کارکنان فناوری اطلاعات برکارآفرینی سازمانی درکارکنان شرکت پست جمهوری اسلامی ایران رابطه معنی دار وجود دارد.
فرضیه فرعی دوم: بین قابلیت تنظیم فناوری اطلاعات بر کار آفرینی سازمانی رابطه معنی داری وجود دارد.
فرضیه فرعی چهارم: بین اتصال فناوری اطلاعات بر کار آفرینی سازمانی در کار کنان شرکت رابطه معنی داری وجود دارد.
فرضیه فرعی پنجم: بین سرعت فناوری اطلاعات رکارآفرینی سازمانی در کارکنان شرکت پست جمهوری اسلامی ایران رابطه معنی داری وجود دارد. فرضیه فرعی ششم: بین بخش بندی فناوری اطلاعات بر کار آفرینی ساز مانی رابطه معنی داری وجود دارد.
فرضیه فرعی هفتم: بین قابلیت و امکانات فناوری اطلاعات کارآفرینی ساز مانی رابطه معنی داری وجود دارد.
فرضیه فرعی هشتم: بین نوین بودن فناوری اطلاعات کارآفرینی سازمانی رابطه معنی داری وجود دارد.
-5 روش پژوهش:
پژوهش حاضر از دیدگاه هدف جزء تحقیقات کاربردی و از نظر روش از جمله تحقیقات تحلیلی توصیفی و به صورت پیمایشی بوده است. همچنین در زمره تحقیقات همبستگی قرار می گیرد. جامعه آماری این پژوهش 700 نفر می باشد، حجم نمونه مطابق جدول کرجسی و مورگان 250نفر از کارکنان شرکت پست جمهوری اسلامی ایران می باشد و برای نمونه گیری ازجامعه آماری، ازروش نمونه گیری ساده طبقه ای استفاده شده است.
در پژوهش حاضر برای گردآوری اطلاعات مربوط به ادبیات و پیشینه تحقیق مطالعه کتابخانه ای از ابزارهای مقاله، پایان نامه ها و جستجوی اینترنتی و در گردآوری اطلاعات آماری از پرسشنامه، مصاحبه، استفاده شده است. برای دستیابی به برخی اطلاعات نیز با مدیران، کارشناسان وخبرگان فناوری اطلاعات مصاحبه هایی بعمل آمده تاضمن تکمیل اطلاعات مربوطه به پرسشنامه ها، برخی داده های پرسشنامه نیز از آن طریق کنترل شود.
در این پژوهش، محقّق با استفاده از پرسشنامه تاثیر فناوری اطلاعات برکارآفرینی سازمانی و به شیوه میدانی مراجعه و پس از بیان هدف پژوهش و جلب رضایت و همکاری مدیران و کلیّه کارکنان، اقدام به توزیع پرسشنامه و جمعآوری اطّلاعات می نماید. هر سؤال دارای پنج گزینه بسته به روش لیکرت می باشد و پرسشنامه دارای 45 سوال می باشد. برای بررسی اعتبار سازه - روایی همگرایی - ابزار اندازه گیری، یعنی پرسش نامه، از روش تحلیل عاملی تأییدی و برای اعتبار محتوایی نیز، از تأیید استادان راهنما، مشاور و کارشناسان بهره برده شده است .
بنابراین پرسش نامه اعتبار صوری دارد. آزمون فرضیه ها با به کارگیری نرم افزارهای LISREL وSPSS و با استفاده از مدل عمومی لیزرل که ترکیب دو مدل اندازه گیری - تحلیل عاملی تأییدی - و ساختاری - تحلیل مسیر تأییدی - است و آزمون تی تک نمونه ای انجام شد.
-6آزمون k-s - کولموگروف- اسمیرنوف - جهت بررسی نرمال بودن متغییر ها:
Sig. 0,05 توزیع داده ها نرمال است. H0:
Sig. < 0,05 توزیع داده ها نرمال نیست. H1:
چنانچه سطح معنی داری Sig کوچکتر از - P<0,05 - 0,05 باشد نشان می دهند که فرض H0 در تمامی موارد رد می شود. و فرضیه H1 در تمامی مورد تایید قرار می گیرد. بنابراین با اطمینان %95 می توان ادعا نمود که تمامی متغیرها از یک توزیع نرمال پیروی نمی کنند. بنابراین برای تجزیه وتحلیل فرضیه های پژوهش از معادل ناپارامتری آزمون ها یعنی آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده می شود.
-7یافته ها ی پژوهش:
در تحقیق حاضر از فنون آماری توصیفی شامل جدول فراوانی برای تجزیه و تحلیل داده های جمعیت شناختی استفاده شده است. شناخت ویژگی های جمعیت شناختی - دموگرافیک - جامعه و نمونه آماری مورد بررسی در تحقیق، می تواند با افزایش آگاهی محقق نسبت به جامعه و نمونه مورد بررسی، مبنایی را برای تحلیل های آینده در اختیار او قرار دهد.همچنین در این تحقیق با استفاده از روش آماری استنباطی شامل ضریب همبستگی اسپیرمن به تجزیه و تحلیل استنباطی و بررسی صحت و سقم فرضیات پرداخته شده است.
جدول : - 1 - نتایج همبستگی اسپیرمن آزمون فرضیه اول پژوهش
-1-7آزمون فرضیه اصلی:
H1 :بین فناوری اطلاعات و کارآفرینی سازمانی در کارکنان شرکت پست جمهوری اسلامی ایران رابطه معنی داری وجود دارد.
