بخشی از مقاله
چکیده
در چند دهه ی اخیر پیشرفت های چشمگیری در زمینه ی فناوری اطلاعاتی و ارتباطی صورت گرفته است. با توجه به اینکه طول عمر این فناوری های اطلاعاتی محدود است، اما توانسته اند در بین اقشار جامعه به خصوص نسل جوان جایگاهی داشته باشند و تاثیرات مثبت و منفی خود را به افراد جامعه القا کنند. این تاثیرات زمانی مورد توجه بیشتر قرار می گیرد که می تواند تربیت، اخلاق و فرهنگ افراد جامعه را تغییر دهد. تحول در زمینه فناوری های نوین موجب آسان تر شدن ارتباطات بین افراد جامعه شده است و به همان اندازه می تواند اثرات مثبت و منفی دو سویه ای داشته باشد.
تربیت اخلاقی و دینی صحیح و ریشه ای افراد جامعه می تواند این تاثیرات را ناچیز وحتی به سوی تاثیرات مثبت سوق دهد. بنیان گذاران تربیت در هر جامعه خانواده ها هستند. بنابراین والدین با تربیت اصولی واخلاقی زمینه ساز رشد و ارتقای فرهنگ، تربیت وهمچنین کاهش آسیب های اخلاقی در جامعه خواهند شد. آسیب های اجتماعی هر چند در جامعه محدود باشد اما باز هم می تواند افراد جامعه را درگیر سازد. آشنایی و شناخت آسیب های جامعه می تواند تاثیرات مثبت و موثری در روند کاهش آسیب ها و ایجاد راهکارهای تربیتی واخلاقی در جامعه شود.
فناوری های ارتباطی همانطور که می توانند سبب کاهش آسیب های اخلاقی، ارتقای فرهنگ و تربیت دینی و اخلاقی جامعه شوند، می تواند برعکس نیز عمل کنند، اما اگر تربیت اخلاقی و دینی با اصول مستحکم در جامعه صورت گیرد، دیگر جای نگرانی از تاثیرات فناوری های ارتباطی، افزایش و کاهش آسیب های اجتماعی و اخلاقی وجود نخواهد داشت. از این رو تربیت اخلاقی صحیح در جامعه می تواند راهی به سوی تعالی افراد جامعه و ایجاد جامعه ای عاری از مشکلات گردد.
مقدمه
واژه فناوری اطلاعات اولین بار از سوی لویت1 و وایزله2 در سال 1985 به منظور بیان نقش رایانه در پشتیبانی از تصیم گیری ها و پردازش اطلاعات در سازمان به کارگرفته شد
فناوری نوین اطلاعاتی و ارتباطی می تواند نقش به سزایی در تربیت اخلاقی و کاهش آسیب های اجتماعی داشته باشند.
امروزه به علت کاهش سن استفاده از این ابزارها می توان آموزش و تربیت را از طریق این فناوری های نوین انجام داد. تربیت در لغت به معنای پروراندن، آداب و اخلاق را به کسی آموختن، پرورش دادن و بار آوردن است - دهخدا،. - 50 :1377 به عبارت دیگر تربیت یعنی فراهم نمودن بستری برای انگیختن و رشد هر گونه استعداد بالقوه در یک موجود، به نحوی که بتواند به شکلی مستمر او را در راه رسیدن به کمال یاری دهد
تربیت اخلاقی براساس معیار ها ومفاهیم اخلاقی بنا می شود هر گاه این مفاهیم و معیار ها مورد درک صحیح قرار نگیرد و یا به علل مختلف دچار تغییر یا تحریف شود، آسیب هایی در تربیت اخلاقی پدیدار می شود. آسیب شناسی در زمینه تربیت اخلاقی مفهوم جدیدی است که به شناخت و آشنایی هر چه بیشتر آسیب ها و مشکلات تربیتی و اخلاقی افراد در سطح جامعه توجه دارد.
هر پدیده نو ظهور به همراه خود مشکلات و آسیب های اجتماعی و اخلاقی نیز دارد، اگر هنگام به وجود آمدن یک پدیده، فرهنگ و تربیت صحیح آن نیز در بین مردم نهادینه گردد. این مشکلات، معضلات و آسیب ها کاهش می یابد. برنامه ریزی برای کاهش و پیشگیری و همچنین فرهنگ سازی و مدیریت در تربیت اخلاقی و دینی افراد جامعه نقش موثری در کاهش آسیب های نو ظهور دارد. آسیب های نوظهور مرتبط با فناوری های نوین ارتباطی شامل آسیب های ناشی از استفاده ناصحیح از ماهواره، بازی های رایانه ای، تلفن همراه، اینترنت و... می شود. در این جستار سعی بر آن است تا ارتباط و تاثیر فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی نوین بر آسیب های تربیت اخلاقی و اجتماعی افراد جامعه و خانواده بررسی شود.
تعریف فناوری
فنآوری یعنی کاربرد دانش، ابزارها و مهارت ها برای حل مشکلات عملی و گسترش توانایی ها یا کاربرد دانش و ابداع وسایل و سیستم هایی برای ارضای نیازهای انسان است و زمینه ای عقلانی که در جهت اطمینان از مهار کردن طبیعت فیزیکی به وسیله انسان از طریق کاربرد قوانین لمیِع شناختهشده، طراحی شده است
اخلاق فناوری - - IT Ethics
اخلاق فناوری یکی از مباحثی است که در اخلاق کاربردی Applied Ethics مطرح می شود. اخلاق کاربردی از زیر شاخه ها با پیوست های رشته فلسفه اخلاق است که به مباحثی می پردازد که به ارزشهای عملی رفتار انسانها در حوزه های خاص مربوط می شود - شهریاری، . - 159 :1385 از بین دیگر موضوعاتی که امروز در ذیل اخلاق کاربردی از آنها بحث می شود:
اخلاق پزشکی، اخلاق زیست محیطی، اخلاق روزنامه نگاری، اخلاق تجارت و ... است. البته در اخلاق کاربردی از ارزش گذاری و نوع خاصی از افعال انسانی مانند آسان مرگی - راه حل تکنولوژیکی به منظور پایان دادن به زندگی یک انسان - نیز بحث می شود - سهرابی،. - 3 :1388
مفهوم آسیب شناسی
آسیب به معنای - آفت، بیماری، اختلال و خطر - آمده است. در فرهنگ فارسی چنین معنا شده است: آسیب: زخم، عیب و نقص، درد، رنج، گزند، آزار، زیان،
در اصطلاح هم به آن دسته از علل و اختلالاتی اطلاق می شود که وجودشان تداوم و حرکت پدیده ای را تهدید می کند و آن را از رسیدن به اهداف و آرمانش باز می دارد و یا از کارایی لازم می اندازد. برخی در تعریف آسیب گفته اند: »منظور از آسیب، عاملی است که سبب اختلال و ناهنجاریها و آفت در پدیده ها می شود و گاهی به خود اختلالات، آسیب گفته می شود
