بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر، با هدف بررسی تاثیر قصه گویی بر تربیت و اموزش کودکان در مقطع ابتدایی انجام شده است که یافته های پژوهش با روش - کتابخانه ای توصیفی - جمع اوری شده است. نتایج به طور کلی نشان داده اند که قصه و قصه گویی امروزه علاوه بر روشی برای سرگرمی و تفریح ، شیوه ای برای اموزش و یادگیری و تربیت کودکان است و مثل یک جریان هوای صاف و تمیز با رخنه بر تاروپود روح کودکان ، ارامش انها را موجب میشود و نیز با دعوت به خیر و خوبی ، رفتارهای جامعه پسند را در کودکان تقویت میکند و بدین گونه با کنترل هیجانهای کودکان رفتارهای سازگارانه و خوب را در انها پرورش میدهد.
.1مقدمه
قصه یا داستان به نوشته ای گفته میشود که فکر نویسنده در قالب حکایتی به خواننده عرضه میشود.خواه داستان جنبه تخیلی و غیر واقعی داشته باشد و خواه واقعیتهای زندگی را با تخیل مزین کرده باشد
قصه را تلقین شفابخش می داند که کاهش اضطراب کودک را موجب میشود به گونه ای که از طریق همسان سازی با شخصیتها یا موقعیتهای یک قصه ، او را در کشف عواطف خود و دیگران یاری میکند
قصه ها درهای تازه بیان و ادای مقصود را بر روی کودکان میگشاید و وسایل و ابزار کاملا متفاوتی برای بازگو نمودن تجربه ها ، مشاهدات و احساسات در اختیارشان میگذارد.در همان زمانکه بچه ها در تنهایی و انزوایی خاص و در میان دیوارهای سیمانی خانه و مدرسه محصور شده اند ، قصه سفر عاطفی بسیار خوبی است که در ان رویاها و ارزوهای خویش را بازمی یابند ، به همین خاطر است که گفته میشود توجه به امر قصه گویی برای بچه ها باید از وظایف اصلی مربیان و معلمان در اموزش و پرورش باشد . همانطور که بازی جزئی از زندگی بچه هاست ، قصه گویی و نمایش خلاق نیز جزئی از زندگی بچه هاست.
قصه گویی فعالیتی تربیتی است ؛ جهت انتقال و نهادینه کردن ارزشهای ناب انسانی و اسلامی در نهاد پاک انسان و خاصه کودک به طوری که منجربه برانگیختن تفکر و در نهایت تغییر رفتار فرد گردد
با توجه به تاثیرات مثبت و موثر قصه گویی ،افلاطون در اهمیت موضوع میگوید:" پرورشی که روح اطفال به وسیله قصه ها کسب میکنند به مراتب بیشتر از تربیتی است که جسم انها از طریق ورزش پیدا می کند." او در اهمیت قصه ها میگوید:" ای کاش کودکان یونان افسانه های ازوپ را همراه با شیر مادرشان یکجا می نوشیدند."
امروزه به هزار و یک دلیل وضع جوامع دگرگون شده است و کار مربیان و معلمان نیز ماهیتی تکنیکی و مهارتی پیدا کرده است. در دنیای امروز که ذهن و زبان کودکان ، تحت سیطره و سلطه ی ماشین بزرگ فرهنگی یعنی تلوزیون قرار گرفته است ، کار و رسالت مدرسه ها به مراتب سخت تر و حساس تر شده است. در بحبوحه ی این رقابت نابرابر ، اغلب والدین نیز کودکانشان را از سنین 3و4 سالگی به مهدهای کودک و امادگی ها میسپارند و لذا بچه ها چون گذشته از ارتباط زبانی و چهره به چهره با مادر ، بهره و استفاده لازم را نمیبرند ، در صورتیکه بنا به تحقیقات روان شناختی ، بچه ها نباید زیاد طعم تلخ تنهایی را بچشند و لازم است زندگی در جمع را تجربه کنند .
در این اشفته بازار رسانه ها و هجوم اطلاعات از طرفی و سختی کار مدرسه ها در زمینه ی اموزش علوم ومهارتهای اجتماعی از سوی دیگر ، طبیعی است که وجود یک برنامه ی جنبی و کمکی چه بسیار میتواند باری از دوش اموزشگاه ها بردارد. از این رو قصه گویی و قصه خوانی به سبب ماهیت و کارکرد تربیتی خاصی که دارد ، میتواند و باید حضور و نفوذ شایسته خویش را در قلب نظام اموزشی حفظ کند و با تشکیل جمع های دوستانه و سرشار از شادمانی و روحیه ی عقلانی ، به رشد و اعتلای برنامه ها و دستیابی به اهداف اموزش و پرورش کمک نماید. نوشتار حاضر با این پیش فرض ، نقش و جایگاه قصه گویی را در ساختار اموزش پرورش رسمی بررسی کرده است
.2یافته ها
هدف از قصه گویی چیست؟
.1انتقال و نهادینه کردن ارزشهای ناب انسانی واسلامی در نهاد کودکان.
.2اموزش توانمند بودن و تفکر برای غلبه بر مشکلات و ساختن انسانی اجتماعی که اصول ، قواعد و مناسبتهای اجتماعی و اخلاقی و دینی جامعه را میشناسد و مطابق با ان رفتار مینماید.
.3تقویت و پرورش نیروی تخیل در کودکان.
.4کمک به پرورش قدرت بیان و عواطف و افکار کودکان .
5. تحریک قوه ابتکار و ابداع در کودکان.
6. ایجاد عشق و علاقه به ادبیات در کودکان.
7. رشد اعتماد به نفس در کودکان.
8. براوردن نیازهای عاطفی کودک و اماده ساختن او برای دریافت پیامهای اخلاقی و انسانی.
9. قصه گویی از روی میل و علاقه ، تصویرهای ذهنی و تجسم فکری را جهت میدهد و به تخیل قصه گو و شنونده دامن میزند.
.10 قصه گویی کمک میکند کودکان سنت ادبیات شفاهی را درک کنند و گذشته را بفهمند.>3@
- معیارهای انتخاب یک قصه خوب :
.1قصه باید حاوی پیامی همسو با ارزشهای انسانی و اخلاقی و دینی جامعه باشد.
.2 قصه باید با گروه سنی مخاطب متناسب بوده و اتفاقات ، واژه ها و اصطلاحات ان برای شنونده قابل فهم باشد.
ویژگی های مخاطبان کودک در مقطع ابتدایی - از سنین 11 7 سالگی -
کودکان سنین 76 سالگی - سالهای اول دبستان - : اکثر کودکان در سنین 76 سالگی نسبت به قصه هایی که هر فصل ان مطلب دیگری را در بردارد کشش بیشتری دارند و بدون معطلی داستانهای طولانی را کنار میگذارند و شدیدا به قصه هایی که در ان حق به حق دار نمی رسد و قهرمان در ان ضعف نشان می دهد معترض میشوند . به دلیل کنجکاوی و گسترش دایره شناخت انها احتیاج به انواع نوشته ها در این سنین زیاد میشود.
