بخشی از مقاله
چکیده
هدف پژوهش بررسی تاثیر قصه گویی بر میزان قدرت تمرکز و حافظه و درک کودکان بیش فعال 5 تا 7 سال بوده است.روش آزمایشی در این پژوهش با دو گروه آزمایش و کنترل و اجرای پیش از آزمون و پس از آزمون انجام گرفته است .دو نمونه تحقیق کودکان بیش فعال آموزش پذیر بودند.20 نفر در گروه آزمایش و 20 نفر در گروه کنترل که به صورت تصادفی انتخاب شدند و در دو گروه قرار گرفتند.گروه آزمایش به مدت 30 جلسه ی 15 دقیقه ای تحت تاثیر مستقل قصه گویی قرار گرفت و گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکردند .پس از پایان مداخله از هر دو گروه آزمون به عمل آمد تا تاثیر متغیر مستقل مشخص شود .
ابزار اندازه گیری پرسشنامه ادراک و حافظه وکسلر بود .نتایج تحلیل کواریانس نشان می داد که قصه گویی حافظه و ادراک کودکان بیش فعال را تا حد بسیار زیادی افزایش میدهد .این نتیجه تاثیر کاربرد قصه و فواید آنرا در امر آموزش کودکان بیش فعال و نقش قدرت تمرکز و درک آنان را نشان میدهد.
مقدمه
قصه گویی در بستر تاریخی و فرهنگی انسان ها از شادی ها و غم ها و سفر ها تا جنگ ها و تشویش های عاطفی گستردگی دارد.لذا زمان شکل گیری قصه ها را شاید بتوان روزهای آغازینخلقت انسان و زندگی در درون غارها دانست.قصه تنها مختص به گروهی خاص از انسان ها نیست تمام اقوام با هر کیش و مسلک قصه هایی برای گفتن دارند.قصه ها در کتب آسمانی نظیرٌران تورات و انجیل نیز مده انددر دنیای جدید نیز قصه با کارکردی جدید هم برای اموزش هم برای درمان به صورت روز افزون مورد استفاده قرار می گیرد.قصه در درمان بسیاری از بیماری ها نظیر افسردگی و بیش فعالی و اختلالات روانی نقش بسزایی دارد.
انجام این تحقیق می تواند برای خانواده ها معلمان و روانشناسان و پژوهشگران مورد استفاده قرار بگیرد.
بیش فعالی نوعی حالت بی قراری و نا آرامی در کودکان است که اغلب توسط والدین تشخیص داده نمی شود.اختلال بیش فعالی در اصل مجموعه علایمی است که با عدم توجه فرد به موضوعات مختلف منجر به ضعف تمرکز و رفتارهای ناگهانی گفته می شود. علامت مشخصه این اختلال فقدان توجه یا ADHD است که در مقایسه با افراد دیگر شدیدتر است.برای تشخیص لازم است که این اختلال 6 ماه و قبل از 7 سالگی به صورت پی در پی وجود داشته باشد.
این تحقیق نشان می دهد که آیا قصه گویی به عنوان نوعی درمان بر میزان حافظه و درک کودکان بیش فعال تاثیر دارد یا خیر.
روش تحقیق
پژوهش حاضر با طرح پیش آزمون و پس آزمون و گروه کنترل انجام گرفته است بدین ترتیب که برای هر دو گروه پیش آزمون گرفته شده و سپس متغیرقصه گویی برروی گروه آزمایش انجام شده و بروی گروه کنترل هیچ متغیری اعمال نشده است و در آخر دوباره از هر گروه پس آزمون گذفته شده و با مقایسه نمرات گروهها میزان اثر بخشی سنجیده شده است.
جامعه و نمونه آماری
20 نفر در گروه آزمایش و 20 نفر در گروه کنترل که به صورت تصادفی انتخاب شده اند.گروه آزمایش به مدت 30 جلسه 15 دقیقه ای تحت تاثیر مستقل قصه گویی قرار گرفت و گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکرد.
ابزار پژوهش
ادراک وحافظه عددی وکسلراز مقیاس هوشی وکسلر برای کودکان انتخاب شد ؟آزمون ادراک وآزمون فرعی حافظه عددی هر دو جزء زیر مقیاس های کلامی این تست هستند ؟آزمون ادراک با ًٌ سوال، قدرت درک وفهم کودک از مسایل اجتماعی را اندازه گیری می کند و حافظه ارقام که دارای دو بخش حافظه ارقام مستقیم ومعکوس می باشد و در آن ارقام مستقیم به تدریج از تا َ رقم وارقام معکوس از تا ُ رقم افزایش می یابد ؟این زیر مقیاس دقت وتوجه وحافظه کوتاه مدت شنوایی را می سنجد ؟
روش تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش توصیفی و استنباطی - روش تحلیل کو واریانس - انجام گرفت.متغیر مستقل در قصه گویی - آزمایش و کنترل - و متغیر وابسته میزان حافظه و ادراک وکسلر در کودکان بیش فعال بوئ.متغیر هایی نظیر جنس شغل و تحصیلات پدر و مادر و اعضای خانواده که با متغیر وابسته رابطه داستند علاوه بر مزیت پیش آزمون کنترل گردیدند.
قصه
قصه و قصه گویی، موضوعی آشنا برای همه ی انسان ها در همه ی روزگاران و جوامع است. انسان ها در سفر و حضر، در غم و شادی، در تنهایی و جمع و حتی در گیر و دار جنگ ها و بحران های زندگی با قصه همراه و مایوس بوده اند؛ به همین علت، قصه را هم زاد انسان و زمان شکل گیری نخستین قصه ها را روزهای آغازین زندگی انسان در زمین، می دانند.
قصه، تنها ، فاتح دنیای کودکان نیست بلکه بزرگسالان نیز در لحظه ی شنیدن یا خواندن قصه، درست مثل کوکان، با قصه جاری و همراه می شوند و صمیمیت و صفای کودکانه می یابند. پادشاهان ایرانی قصه گویانی داشته اند که در لحظه ی اندوه یا شادی و به ویژه هنگام خواب به آن ها آرامش می بخشیده اند. شهرزاد قصه گو در »هزار و یک شب« نمونه ای از این قصه گویان است.
» در کتاب های آسمانی با شیوه ای خاص،داستان هایی برای عبرت ، تذکر، هدایت و انذار مطرح شده است؛ تورات ، انجیل و قرآن سرشار از داستان هایی هستند از انبیا، اقوام و تمدن هایی که آمده اند و رفته اند و زندگی آن ها چراغ راه دیگر انسان ها شده است
»در تعریف قصه می توان گفت: سخن یا نوشته ای است از روزگاران قدیم که در آن شخصیت های گوناگون خیالی یا واقعی ، ماجراهایی می آفرینند. قصه ها از روزگاران قدیم برای آموزش ، انتقال تجربه ها و تاریخ هر قوم از نسلی به نسل دیگر پدید آمده اند.
کودکان شیفته ی قصه و قصه گویی هستند و قصه ، تاثیری عمیق بر روان ، زبان ، رفتار و شخصیت کودک می گذارد.
برخی تاثیرات قصه بر کودکان عبارت اند از:
-1 زبان آموزی
-2 انتقال مفاهیم
-3 تقویت حس کنجکاوی
-4 پرورش قدرت تخیل و خلاقیت
-5 آشنایی با واقعیت های زندگی
-6 انتقال ارزش ها
-7 اصلاح رفتار
-8 تعامل اجتماعی
-9 پیوند فرهنگی
حافظه چیست؟
ذخیره اطلاعات در مغز روندی است که حافظه نامیده می شود و این امر نیز به نوبه خود جزء اعمال سیناپسهاست - سیناپس : فضایی که پیام عصبی از یک سلول عصبی به سلول دیگر منتقل میشود - . هر بار که نوع خاصی از اطلاعات حسی - بینایی- شنوایی – لمس– بویایی – چشایی - از یک سیناپس عبور می کند این سیناپس دفعه بعد برای انتقال همان نوع پیام توانمندتر شده که این روند تسهیل نام دارد بعد از آنکه اطلاعات چندین بار از یک مسیر عصبی عبور کردند آن مسیر به حدی تسهیل میشود که حتی بدون وجود محرک خارجی - حواس پنجگانه - در خود مغز تولید شده و این مرحله ای است که اصطلاحا می گوییم "مطلب ملکه ذهن شده است. "
حافظه یعنی کدگذاری ،ذخیره سازی و بازیابی اطلاعات .
حافظه انسان
انواع حافظه عبارتنداز:
حافظه حسی
حافظه کوتاه مدت
حافظه کاری یا حافظه فعال
حافظه بلندمدت
طبقه بندی حافظه بر اساس نوع اطلاعات در حافظه بلند مدت
-1 حافظه اظهاری و یا آشکار
* حافظه معنایی
* حافظه رویدادی
-2 حافظه روندی و یا ضمنی
