بخشی از مقاله
چکیده
هدف این پژوهش"تاثیر قصه گویی بر کنترل خشم وکم رویی دانش آموزان پایه دوم دختر"بود روش پژوهش شبه آزمایشی با دو گروه آزمایش وکنترل،واجرای پیش آزمون وپس آزمون بود. نمونه تحقیق40 دانش آموزدوم ابتدایی - 20 نفرگروه آزمایش و20 نفرگروه کنترل - از4مدرسه شهر رودسر درسال تحصیلی 93،که با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری برای کنترل خشم از پرسشنامه واحدی شامل43سوال بود که دراین پژوهش فقط دوهدف بررسی شد 24سوال پاسخ داده شد.
ابزاراندازه گیری کم رویی ازپرسشنامه وان 44سوال بود ضریب پایایی پرسشنامه ها به ترتیب - کنترل خشم./91 وکم رویی - ./89 محاسبه شد. داده ها با استفاده از روش آماری کوواریانس، تجزیه وتحلیل شد.نتایج آزمون درسطح a=0/05رانشان داد.بین میانگین دوحیطه کنترل خشم کودکان گروه آزمایش وکنترل، در زمینه تاثیر قصه گویی بر رفتار آنها تفاوت معناداری وجود داشت وبین میانگین کم رویی کودکان گروه آزمایش وکنترل، درزمینه تا ثیر قصه گویی بر رفتار آنها تفاوت معنا داری وجود داشت.
مقدمه
قصه گوییٌ عمری به درازی کلمه و کلام دارد ؟شاید کمترین کاربرد قصه گویی برای سرگرم کردن افراداست ؟بسیاری از متخصصان قصه و قصه گویی را حقیقت های خاموش مانده تاریخ می دانند ؟حقیقتهایی درمورد طبقات محروم جوامع، تمثیل هایی برای شادی های نایافته و آرزوهای برآورده نشده و نمادی از ویژگیهای انسان کامل و متعالی
قرن ها ازداستان وتمثیل برای رساندن پیام استفاده شده است ؟کتابهای مذهبی راز تمثیلات، استعارات و قصه ها هستند، همه ی آن ها تعالیم را به صورت غیر مستقیم انتقال می دهند و یا مفاهیم پیچیده را به صورت ملموس بیان می کنند
دانشمندان و متخصصان در این رشته هیچ زمان به اندازه ی امروز نگران کیفیت این هنر نبوده اند ؟چون امروزه صنعت چاپ و مواد نوشتاری و کتابهای متعددجایگزین این سنت شفاهی و باستانی شده اند ؟از سال ًٌُِ میلادی به بعد و با اختراع صنعت چاپ توسط گوتنبرگ به تدریج هنر قصه گویی با رکود مواجه شد و داستان هایی که در سنت شفاهی خلق شده بود و به وسیله ی قصه گوها از جایی به جای دیگر منتقل می شد دچار افول شد
محتوا و موجودی این قصه ها که ازامیال و آرزوها و فرهنگ و رفتار اقوام مختلف به وجود آمده بود و در طی سالیان دراز بر اثر شرایط مختلف فرهنگی و اجتماعی تغییر کرده و تعدیل یافته بود در کتابها محصور و زندانی شد؛ و رشد طبیعی داستان هاکه صفات منحصر به فردی داشتو بخشبزرگی از میراثفرهنگی و ادبی انسان بود به پایان رسید و داستان ها از شکل زنده و پویای خود خارج شدند
در سالیان اخیر توجه دوباره ای به قصه و هنر قصه گویی و ارزشهای موجود در آن شده است
دانشمندان امروزه کاربردهای زیادی را برای هنر قصه گویی مانند کاربردهای درمانی و اصلاحی و تربیتی قائل اند
از طرفی دیگر، یکی از شیوههای مؤثر در آموزش و پرورش کودکان، روشهای غیرمستقیمی چون هنر میباشد، در این راستا اهمیت و جذابیت قصه گویی برای کودکان در متون مختلف و از نظر صاحبنظران گوشزد شده است
متخصصان آموزش و پرورش دو هدف متمایز را برای قصه گویی کودکان مطرح کرده اند،هدف نخست، کارکرد اطلاعاتی قصه گویی در ارائه ی بخشی از دانش درباره ی جهان و فرهنگ است و هدف دوم کارکرد انتقالی در آموزش و یاد دادن است که شیوههای تفکر و عمل را به افراد میآموزد ”چینی فروشان -
تأثیر قصه گویی در درمان اختلالهای روانشناختی کودکان، از جمله پرخاشگری، روش مؤثری در آموزش و کاهش نشانه های اختلال اضطرابی بوده است ”چهار محال - . - . - 5درفرآیند قصه گویی و درمانی، به منظور این که به طور کامل تجربیات فرد تحت پوشش قرار گیرد، باید در سه فعالیت دوباره، ارزشیابی، نسبت دادن معنا و در مدت دادن بر تجربیات درحیطه های زندگی درگیر شود
بهداشت روانی مستلزم بهره گیری از شرایط و روشهایی است که در آن، هنر و فعالیتهای خلاق، نقشی درخور توجه را دارد بر مبنای مکتب روانشناسی مثبت، ملاحظه های مثبت مکمل روشهای مستقیم پیشگیری و درمان آسیبهای شناختی ؛روان میباشد و دارای دو جزء هیجانی و شناختی میباشد که در سنین مختلف به کار برده می شود
یکی از روشهای مؤثر درمان و پیشگیری مشکلات کودکان، استفاده از فن قصه گویی است؟در ارتباط با تأثیر قصه گویی در درمان مشکلات کودکان، پیترسون و بول و پروپست ودیتنگر مطرح می کنند که قصه درمانی به ارتباط با دیگران، خلق و نسبت دادن معنابه تجربیات، تفکر درباره ی خوب یا بد، بیان نظریات و ایده ها و وحدت دادن به نیازها از طریق به تجربیات منجر میشود
همچنین والی در تحقیقی به بررسی تأثیر قصه گویی، به عنوان روش مؤثر در آموزش مفاهیم پیچیده علم پزشکی پرداخت،قصه ها می توانند چارچوبی برای آموزش و ارتقای خود فهمی و کارآیی در روابط بین شخصی فراهم آورند ”نیک منش - - - 6 کودکی که به دنیا می آید عالی ترین و کامل ترین امکانات رشد را داراست ؟او در بهترین حالت خود آفریده می شود ولی آمادگی و ظرفیت آن را دارد که به شایسته ترین وجهی پرورده شود و به بهترین کمالات دست یابد
اما چنانچه شرایط به گونه ای باشد که نیازهای ذاتی، آرامش روان و ایمنی خاطر که اساسی ترین نیاز کودک است را به مخاطره اندازد نتیجه ای جز بروز مشکلات عاطفی و رفتاری در کودکان نخواهد داشت که به نوبه خود مانع رشد طبیعی کودک شده و آن را به تاخیر می اندازد.
سوالی که امروزه برای تمامی سیاستمداران، جامعه شناسان، روانشناسان، دست اندرکاران تعلیم و تربیت و در نهایت والدین مطرح است، این است که بر سر کودکان ما چه آمده و چه آینده ای در انتظار آنان است ؟ریشه ی این همه خشونت، پرخاشگری و گرایش به پوچی که جوانان را به کام خود می کشد کجاست.
- به اعتقاد گلمنٍ - 13 - - ضعف در مهارت های هیجانی و عاطفی افراد، سبب بروز معضلات بشر امروز و پاسخ این معماست ؟تحقیقات انجام گرفته در داخل و خارج از کشور، تاثیر مهارتهای عاطفی را بر کودکان و حتی بزرگسالان، مثبت و مؤثر ارزیابی کرده و نشان داده اند، با آموزش این مهارتها، به ویژه به کودکان که در سنین حساس دریافت آموزشهای عاطفی قرار داده اند، می توان مهارتهای زندگی را ارتقا بخشید
در این راستا نباید از قصه به عنوان ابزاری پرقدرت در آموزش این مهارتها غافل شد - کریمی زاده - - 12 - قصه و قصه گویی از مهمترین ابزارهایی هستند که می توانند تخیلات کودک را پرورش دهند و او را با دنیای اطراف و محیط زندگی اش آشنا کنند
کودکان ضمن داستان ها و افسانه ها با حقایق و تجارب زندگی آشنا می شوند، شادی و غم، کامیابی و ناکامی،امیدواری و ناامیدی، محرومیت، ستم و ستمکار، عدالت و عادل، علم و عالم، دموکراسی و استبداد و خلاصه می گوید ْکتابی - ن ؟ک ؟کروپسکایا - همه رنگهای زندگی را تجربه می کنند و آشنا می شوند ؟همان طور که در دوران کودکی خوانده می شود ممکن است چنان بر آدمی اثر بگذارد که تاثیر عمیق و خاص آن درتمام دوران زندگی برجا بماند
امروزه دانشمندان تعلیم و تربیت معتقدند که قصه ها قادرند بین دنیای تخیلی و افسانه ای کودکان با دنیای واقعی بزرگسالان ارتباط برقرار کنند و بسیاری از ارزشها ی اخلاقی و تربیتی مورد نیاز انسان را تفهیم کرده و به دیگران منتقل کنند ؟از طریق داستان سرایی می توان ارزشهای اخلاقی کودکان را پرورش داد و صفات پسندیده را در آن ها قوام و دوام بخشید
