بخشی از مقاله
چکیده
با توجه به رقابت شدیدی که در صنایع مختلف به خصوص صنایع تولیدی وجود دارد شرکتها باید با ایجاد و حفظ راههایی جهت رسیدن به عملکرد عالی بتوانند از سایر رقبا پیشی بگیرند.
ما در این پژوهش در پی آن هستیم تا به بررسی مزیت یا توان رقابتی و تاثیر آن بر عملکرد غیرمالی آن شرکت بپردازیم. در این مقاله با توجه به پژوهشهای صورت گرفته در زمینه مزیت رقابتی به بررسی ابعاد مزیت رقابتی در بنگاه ها پرداختیم که به 8 متغیر استراتژی تمایز، استراتژی تمرکز، استراتژی رهبری، قابلیتهای ارتباطی، قابلیتهای سازمانی، شایستگیهای محوری ، هوشمندی رقابتی و عملکرد صادراتی و ابعاد عملکرد غیر مالی 4 بعد مشتری مداری ، نوآوری، شهرت برند و رقابت مداری دست پیدا کردیم.
جامعه آماری این پژوهش شرکت کاله آمل و اندازه نمونه برای مزیت رقابتی 628 و عملکرد غیرمالی 852 میباشد که توسط جدول مورگان بصورت تصادفی از جمعیت آماری انتخاب شده است. مجموعه داده ها با استفاده از دو پرسشنامه انجام شده است. اعتبار ابزار با در نظر گرفتن نقطه نظرمتخصصان تایید شده است. نتایج بدست آمده از تحقیق کنونی نشان داده است که مزیت رقابتی بر عملکرد غیرمالی تاثیر مثبت و معناداری دارد .
-1 مقدمه
در دو دهه اخیر مفهوم توان رقابتی با گسترش تجارت جهانی، تغییرات سریع در الگوهای مصرف و تقاضا، انقلاب در فناوری اطلاعات و همچنین افزایش تعداد و کیفیت رقبای محلی و بینالمللی از اهمیت ویژهای برخوردار گشته است. ریشه کلمه توان رقابتی از واژه لاتین Competitor به معنای رقابت در بازارهای تجاری است. توان رقابتی شامل کارایی - دستیابی به اهداف با حداقل هزینه - و توانایی - داشتن اهداف صحیح - بوده و انتخاب اهداف مناسب از اهمیت بسیاری برخوردار است. توان رقابتی هم اهداف و هم وسایل دستیابی به اهداف را شامل میشود
در دنیای رقابتی امروز، جلب رضایت مشتریان از عوامل کلیدی است که شرکت ها به دنبال آن هستند. مشتریان راضی و وفادار به شرکت، درآمد پایداری را به ارمغان می آورند. لذا در راستای توجه به مشتری و تأمین رضایت آنها و در پایان دستایابی به عملکرد بالا ، باید برای کیفیت کالاها و خدمات ارائه شده به مشتریان جهت رفع نیازهای آنان اهمیت خاصی قائل باشند، زیرا مشتری مهمترین دارایی هر سازمان است . بطور کلی توان رقابتی در سه سطح ملی یا کشوری، صنعت و بنگاه، مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.
- 1 توان رقابتی در سطح ملی: مفهوم رایج رقابتپذیری در سطح ملی، توانایی کشورها در تولید محصولاتی است که می توانند در رقابت بین المللی عرض اندام نمایند.
- 2 توان رقابتی در سطح صنعت: زمانی که توان رقابتی صنعت به عنوان محیط خرد فعالیت و رقابت بنگاهها و کسب و کارها در نظر گرفته میشود، ماهیت زیرساختی به خود گرفته، به سطح ملی شباهت پیدا میکند؛ از طرف دیگر زمانی که به عنوان مجموعهای از بنگاهای فعال در یک حوزه تخصصی در مقایسه با صنایع رقیب در فضای رقابتی ملی و بینالمللی منظور میگردد، ماهیتی کارکردی به خود گرفته و به سطح بنگاهی شبیه میشود.
- 3 توان رقابتی در سطح بنگاهی: توان رقابتی در سطح بنگاه میتواند بعنوان توانایی بنگاه در طراحی، تولید و بازاریابی محصولات و فروش آنها بیشتر از رقبا تعریف شود
در زمینه توان رقابتی بنگاه رویکردهای سهگانهای وجود دارد. یکی از رویکردهای موجود در زمینه توان رقابتی در بنگاه، رویکرد دارایی- فرآیند- عملکرد است.
به عقیده [2] - Hosseini et al, 2015; Barkely et al, 2000 - ، توان رقابتی شامل ترکیبی از داراییها و فرآیندها است. برکلی و همکارانش چارچوبی را متشکل از سه عنصر عملکرد رقابتی، پتانسیل رقابتی و فرآیندهای مدیریت برای بررسی توان رقابتی در بنگاه معرفی کردند.
برخی دیگر از صاحبنظران نیز توان رقابتی را با رویکرد مبتنی بر قابلیت یا منابع میبینند. آنها بر نقش عوامل داخلی سازمان بر توان رقابتی سازمان تأکید دارند. هدف اصلی در این رویکرد تأکید بر مزیتهای رقابتی ناشی از قابلیتهای منابع یک شرکت می-باشد.
منابع، واحدهای پایهای یک بنگاه بوده و شامل تمام نهادههای مالی، تکنولوژیکی، انسانی و سازمانی است. در واقع شایستگی-های یک بنگاه از یک ترکیبی از منابع پایهای بنگاه بوجود میآیند و خود پایهای برای ایجاد توان و مزیت رقابتی ارائه میکنند
رویکرد سوم رویکرد مبتنی بر بازار است. براساس این رویکرد، گرایش به بازار منبعی مهم برای بدست آوردن توان رقابتی و حتی مزیت رقابتی پایدار به حساب میآید. پورتر در این رویکرد بیان میکند که دو عامل اصلی ساختار صنعتی که بنگاه در آن فعالیت میکند و موضعیابی رقابتی بنگاه در آن صنعت بر توان رقابتی در یک بنگاه در بازار اثر میگذارد
سازمان هایی که دارای توان رقابتی بالایی باشند به ابداعات، نوآوی و رضایت مشتریان گرایش شدیدی دارند و با تخصص و تعهدات کارکنان دانشی خود سعی در ایجاد خلق ارزش از طریق افزایش کیفیت خدمات برای مشتریان سازمانشان را دارند .
-2بیان مسئله
با توجه به این موضوع که در دنیایی پر از تغییرات زندگی میکنیم دیگر استفاده از روشهای قدیمی کار نمیتواند مزایایی را برای شرکتها داشته باشد در این راستا شرکتها باید بدنبال راههایی باشند که بتوانند خود را از راههای منسوخ شده عبور داده و پا در عرصه رقابت با بهترینهای این صنعت بگذارند. با توجه به کم اهمیت دادن توجهات به این موضوع در شرکتها و با توجه به مطالب عنوان شده در فوق الذکر در این مطالعه در ابتدا به بررسی مزیت رقابتی بنگاه های رقابتی پرداخته و با استخراج ابعاد مزایای رقابتی از مقالات مختلف به بررسی مزیت رقابتی شرکت و تاثیر آن بر عملکرد غیر مالی خواهیم پرداخت.
-3فرضیه تحقیق
هدف ما در این پژوهش با توجه بررسی مقالات و پژوهش هایی که در زمینه های مزیت رقابتی و عملکرد غیر مالی صورت گرفته ، تعیین ابعاد و مولفه های این دو مبحث و بررسی میزان تاثیر مزیت رقابتی بر عملکرد غیر مالی و ارائه پیشنهاداتی در جهت افزایش توان رقابتی ای که منجر به بهبود عملکرد در شرکت کاله آمل می باشد که بصورت جزئی شامل اهداف زیر می باشد:
- 1 بین ابعاد مزیت رقابتی شرکت و عملکرد غیرمالی آن رابطه مثبت و معناداری وجود دارد .
1-1 بین قابلیتهای ارتباطی شرکت و عملکرد غیرمالی آن رابطه مثبت و معناداری وجود دارد 1-2 بین قابلیتهای سازمانی شرکت و عملکرد غیرمالی آن رابطه مثبت و معناداری وجود دارد . 1-3 بین شایستگیهای محوری شرکت و عملکرد غیرمالی آن رابطه مثبت و معناداری وجود دارد . 1-4 بین هوشمندی رقابتی شرکت و عملکرد غیرمالی آن رابطه مثبت و معناداری وجود دارد .
- 2 بین استراتژی های رقابتی شرکت و عملکرد غیرمالی آن رابطه مثبت و معناداری وجود دارد . 2-1 بین استراتژی تمایز شرکت و عملکرد غیرمالی آن رابطه مثبت و معناداری وجود دارد . 2-2 بین استراتژی تمرکز شرکت و عملکرد غیرمالی آن رابطه مثبت و معناداری وجود دارد .
2-3 بین استراتژی رهبری در هزینه شرکت و عملکرد غیرمالی آن رابطه مثبت و معناداری دارد - 3 بین عملکرد صادراتی شرکت و عملکرد غیرمالی آن رابطه مثبت و معناداری وجود دارد .
-4اهداف تحقیق
با توجه به رقابت شدیدی که در صنایع مختلف به خصوص صنایع تولیدی وجود دارد شرکتها باید با ایجاد و حفظ راههایی جهت رسیدن به عملکرد عالی بتوانند از سایر رقبا پیشی بگیرند. در دنیای رقابتی امروز، جلب رضایت مشتریان از عوامل کلیدی است که شرکت ها به دنبال آن هستند. مشتریان راضی و وفادار به شرکت، درآمد پایداری را به ارمغان می آورند. ما در این پژوهش در پی آن هستیم تا به بررسی مزیت یا توان رقابتی و تاثیر آن بر عملکرد غیرمالی آن شرکت بپردازیم
- 1 بین ابعاد مزیت رقابتی شرکت و عملکرد غیرمالی آن رابطه مثبت و معناداری وجود دارد .
1-1 بین قابلیتهای ارتباطی شرکت و عملکرد غیرمالی آن رابطه مثبت و معناداری وجود دارد 1-2 بین قابلیتهای سازمانی شرکت و عملکرد غیرمالی آن رابطه مثبت و معناداری وجود دارد . 1-3 بین شایستگیهای محوری شرکت و عملکرد غیرمالی آن رابطه مثبت و معناداری وجود دارد . 1-4 بین هوشمندی رقابتی شرکت و عملکرد غیرمالی آن رابطه مثبت و معناداری وجود دارد .
- 2 بین استراتژی های رقابتی شرکت و عملکرد غیرمالی آن رابطه مثبت و معناداری وجود دارد . 2-1 بین استراتژی تمایز شرکت و عملکرد غیرمالی آن رابطه مثبت و معناداری وجود دارد . 2-2 بین استراتژی تمرکز شرکت و عملکرد غیرمالی آن رابطه مثبت و معناداری وجود دارد .
2-3 بین استراتژی رهبری در هزینه شرکت و عملکرد غیرمالی آن رابطه مثبت و معناداری دارد . - 3 بین عملکرد صادراتی شرکت و عملکرد غیرمالی آن رابطه مثبت و معناداری وجود دارد .
-5روش پژوهش
اثر کنونی یک اثر عملی بر حسب هدف می باشد و همچنین یک اثر توصیفی و همبستگی برحسب روش تحقیق است . جامعه آماری این پژوهش شرکت کاله آمل و اندازه نمونه شامل 628 کارمند و 852 مشتری می باشد که توسط جدول مورگان بصورت تصادفی از جمعیت آماری انتخاب شده است. مجموعه داده ها با استفاده از دو پرسشنامه انجام شده است. ابزار اول مزیت رقابتی را با 33 سوال و ابزار دوم عملکرد غیر مالی را با 28 سوال ارزیابی کرد . هر 2 ابزار براساس سنجش لیکرت در 7 ردیف اندازه گیری شده است . اعتبار ابزار توسط نقطه نظر متخصصان تایید شده است
