بخشی از مقاله
چکیده
مقاله حاضر با هدف بررسی تاثیر قابلیتهای بازاریابی، استراتژیهای رقابتی، مزیت رقابتی بر عملکرد صادرات انجام شده است. روش پژوهش توصیفی غیرآزمایشی از نوع پیمایشی و همبستگی و علی مقایسهای است. جامعه آماری 376 نفر از کارکنان بازاریابی، تولید، فروش، صادرات شرکتهای تولیدی فعال در منطقه ویژه اقتصادی گمرک شیراز میباشد. بنابراین نمونهای با حجم 126 نفر بر اساس فرمول کوکران تعیین، و پرسشنامهها بر اساس نمونه گیری غیر تصادفی در دسترس بین افراد جامعه توزیع شده است. در این پژوهشقابلیتهای بازاریابی متغیرمستقل، عملکرد صادرات متغیر وابسته، استراتژی رقابتی و مزیت رقابتی متغیر واسطه، نوآوری متغیر تعدیل گر میباشد.
جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه استاندارد جانت و همکاران - 2011 - و سیلویا و همکاران - - 2016 استفاده گردیده است. روایی پرسشنامه از نظر صوری حاصل شده و پایایی پرسشنامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ تایید گردیده است. برای تجزیه و تحلیل دادهها از آزمونهای تحلیل مسیر و همبستگی تفکیکی به ترتیب با استفاده از نرم افزارهای لیزرل و اس پی اس اس به آزمون فرضیههای تحقیق پرداخته شد.
نتایج پژوهش نشان داد که مزیت رقابتی و استراتژی رقابتی بر عملکرد صادرات تاثیر مستقیم میگذارد، همچنین قابلیت بازاریابی بر مزیت رقابتی و استراتژی رقابتی تاثیر مستقیم میگذارد، استراتژی رقابتی بر مزیت رقابتی تاثیر مستقیم میگذارد، قابلیت بازاریابی با نقش واسطه گری استراتژی رقابتی و مزیت رقابتی بر عملکرد صادرات تاثیر غیر مستقیم میگذارد، استراتژی رقابتی با نقش واسطهگری مزیت رقابتی برعملکرد صادرات تاثیر غیر مستقیم میگذارد.
-1مقدمه
صادرات بعنوان موتور محرکه اقتصاد نقش قابل توجهی در افزایش تولید، اشتغال و درآمد ارزی ایفا مینماید و اکثر محققان به اهمیت صادرات بعنوان یک عنصرکلیدی در اقتصاد کشور اشاره کرده اند. نهادهای بین المللی مرتبط با تجارت و زیر مجموعه سازمان ملل نظیر مرکز تجارت بینالملل بر اهمیت توسعه صادرات تاکید و در این زمینه متدولوژی تدوین توسعه صادرات وتوصیه های سیاستی برای کشورها و واحدهای کسب و کار ارائه کرده اند.
درهمین راستا در اکثر کشورها ازجمله ایران درچند سال اخیر سند استراتژی توسعه صادرات تدوین گردیده است. اکثر محققان به اهمیت صادرات در توسعه عملکرد واحدهای کسب و کار اشاره کرده اند. واحدهای کسب وکار هم به دلیل پاسخگویی به محرکهای داخلی و خارجی اقدام به صادرات می نمایند. صدور کالا و خدمات، مهمترین منبع تامین درآمد ارزی کشور محسوب میشود که نبض اقتصاد زنده و فعال دنیا را در دست دارد. در این شرایط، شرکتها از راههای مختلف میکوشند تا کالاها و خدمات خود را در سرتاسر دنیا به فروش برسانند و سود خود را به حداکثر و بیشینه برسانند. شرکتها با صادرات، میتوانند با کمترین درگیری در فعالیت های محلی، محصول خود را در بازارهای خارجی عرضه کنند. - موسوی، - 1394
عملکرد صادراتی، انعکاس دهندهی رفتار خاص یک شرکت در استفاده از منابع و قابلیتهایش در موقعیت بینالملل در یک زمان مشخص است. عملکرد صادراتی شرکت یکی از شاخصهای کلیدی موفقیت فعالیتهای صادراتی یک شرکت در نظر گرفته میشود، که به شکل یک پدیده گسترده مطالعه و بررسی میشود. عملکرد صادراتی موتور محرک رشد اقتصادی کشورها و نیز عنصری حیاتی برای مزیتهای رقابتی سازمان به شمار میرود. جانت و همکاران - - 2011
ارائه بهترین عملکرد در زمینه بازاریابی و صادرات، اساسیترین دغدغه مدیران شرکتها میباشد، و مدیران میکوشند تا با بهرهگیری از تکنیکهای مختلف، به عملکرد برتر دست یابند و در این راستا قابلیتهای بازاریابی از عوامل مؤثر در دستیابی به مزیت رقابتی و عملکرد برتر برای شرکتها محسوب میشوند. قابلیتهای بازاریابی فرآیندهای یکپارچه و منسجمی هستند که برای اعمال مهارتهای جمعی، دانش و منابع شرکت طراحی میشوند و باعث شناسایی نیازهای بازار میشوند و ارزش کالا و خدمات شرکت را بهبود میبخشند و شرکت به کمک این قابلیت ها قادر است تا خود را با شرایط متغیر بازار تطبیق دهد و از فرصتهای بازار در جهت مقابله با تهدیدهای رقابتی استفاده نماید.
براساس تحقیقات انجام شده، قابلیتهای بازاریابی تأثیر بسزایی در مزیت رقابتی دارد. در سالهای گذشته، تحت افزایش شرایط رقابتی فشرده، شرکتهای تولیدی به دنبال روشهایی برای ایجاد مزایایی در مقابل رقبای خود هستند که آنها را به تغییرات استراتژی محصول گردی خود و اتخاذ استراتژی بازار محوری وا داشته است. بنابراین برای کسانی که برای فعالیت بهترشان و همچنین از منابع خود برای افزایش صادرات استفاده می کنند این تعریف بسیار اهمیت دارد.
-2روش تحقیق
به طور کلی روشهای تحقیق را میتوان با توجه به دو ملاک اصلی تقسیم بندی نمود. الف - هدف تحقیق ب - ماهیت و روش انجام تحقیق در این تحقیق روش پژوهش بر مبنای هدف و ماهیت و روش انجام آن به صورت زیر میباشد:
-3هدف تحقیق
یک تحقیق براساس مفروضاتی که محقق انتخاب میکند به دو نوع تحقیق کمّی و کیفی تقسیم می گردد. این تحقیق یک تحقیق کمی است که برپایه مفروضات خردگرایانه استوار است. از بعد هدف یک تحقیق به سه دسته تحقیق کاربردی ، بنیادی و توسعه ای تقسیم می گردد. این تحقیق یک تحقیق کاربردی است چرا که هدف آن بررسی نقش واسطه گری استراتژی و مزیت رقابتی و همچنین نقش تعدیل گری نوآوری در رابطه بین قابلیت بازار یابی با استراتژی و مزیت رقابتی است.
-4ماهیت و روش انجام تحقیق
پژوهشهای علمی را بر اساس ماهیت و روش انجام تحقیق و چگونگی جمع آوری دادههای مورد نیاز میتوان به مواردی همچون پژوهشهای تاریخی، توصیفی، تجربیعلّی، تقسیم نمود. از بعد جمع آوری اطلاعات این تحقیق یک تحقیق توصیفی غیرآزمایشی است چرا که محقق امکان و حق کنترل و دست کاری داده ها را ندارد. تحقیقات توصیفی غیرآزمایشی به 5 گروه پیمایشی، اقدام پژوهی، موردی، همبستگی و علی- مقایسه ای تقسیم می گردد.
این تحقیق از یک طرف یک تحقیق پیمایشی است چرا که از طریق مطالعه میدانی به بررسی نگرشی پاسخگویان در وضعیت قابلیت بازار یابی ، مزیت رقابتی واستراتژی رقابتی و نوآوری و همچنین عملکرد صادرات در شرکتهای تولیدی فعال در منطقه ویژه اقتصادی گمرک شیراز میپردازد. از طرف دیگر چون در نظر دارد به بررسی نقش واسطه گری استراتژی و مزیت رقابتی و همچنین نقش تعدیلگری نوآوری در این شرکتها بپردازد ،یک تحقیق همبستگی و علی– مقایسه ای نیز محسوب میشود. . از سوی دیگر تحقیقها را با توجه به اینکه در یک مقطع زمانی یا در چند مقطع صورت میگیرند، میتوان به دو نوع طولی و مقطعی تقسیم کرد. پژوهش حاضر به دلیل این که در فاصله زمانی معین انجام شده است، از نظر افق زمانی مقطعی میباشد. - دشتی، - 1389
-5جامعه آماری
جامعه آماری این تحقیق کلیه شرکتهای تولیدی فعال در منطقه ویژه اقتصادی گمرک شیراز هستندکه کارکنان آنها بالغ بر 376 نفر می باشند.
-6نمونه آماری
پانجام هر تحقیق علمی مستلزم صرف هزینه و زمان است، به همین دلیل امکان بررسی کامل جمعیت - جامعه - ، به صورت سرشماری وجود ندارد، لذا پژوهشگران با توجه به چنین واقعیتی درصدد بر میآیند که از طریق نمونهگیری، اطلاعات احتمالی را با استفاده از تحلیل دادههای بدست آمده پیرامون نمونه به دست آورند و در نهایت از طریق تعمیم، این اطلاعات را به جامعه اصلی منتسب نمایند - خاکی، . - 1390
