بخشی از مقاله
چکیده
متیونین اولین اسیدآمینه محدود شونده در بدن است که برای حفظ رشد مناسب در پستانداران ضروری میباشد. گزارش شده که مقادیر بالای متیونین رژیم غذایی، سبب بروز آثار توکسیک در برخی بافتها می شود. هدف از این مطالعه، ارزیابی هیستومورفومتری مصرف کوتاه مدت این آمینواسید بر بافت تخمدان رت بوده است. تعداد 40 رت ماده بالغ به طور تصادفی به 4 گروه مساوی تقسیم شدند که مقادیر 50، 100 و 200 میلیگرم متیونین به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در نیم سی سی آب مقطر استریل و نیز نیم سی سی آب مقطر استریل - گروه کنترل - به مدت 20 روز از طریق داخل صفاقی دریافت کردند. در روز بیست و یکم، تمام رت ها به روش انسانی کشتار و تخمدان های سمت چپ جدا گردید. پس از طی مراحل فیکساسیون، از تخمدان ها به روش سریالی مقاطع بافتی تهیه شد و تغییرات ساختاری فولیکول ها و جسم زرد مطالعه گردید. بر اساس نتایج به دست آمده چنین به نظر میرسد مقادیر پایین متیونین - 50 mg/kg - در یک دورهی کوتاه مدت سبب تقویت بافت تخمدان میشود که احتمالا منجر به افزایش میزان باروری خواهد شد اما مقادیر بالای متیونین حتی در یک دوره کوتاه مدت نیز سبب ضایعات هیستوپاتولوژیک و هیستومورفومتریک در هر دو بافت تخمدانی و رحمی گردید که احتمالا منجر به کاهش باروری خواهد شد.
کلمات کلیدی: متیونین - تخمدان - هیستومورفومتری
مقدمه
متیونین یک اسیدآمینه سولفوردار است که برای حفظ رشد مناسب در پستانداران ضروری میباشد - . - 1 مقدار اضافی متیونین در جیره، تغییرات توکسیک متعددی از قبیل توقف در مصرف مواد غذایی، کاهش رشد و غیر طبیعی شدن بافت ها در صورت مصرف طولانی مدت ایجاد می کند . - 2 - سمیت متیونین نسبت به سمیت سایر اسیدهای آمینه بیشتر بیان شده است زیرا سطح مصرف بهینهی متیونین نسبت به بقیه اسیدهای آمینه محدودتر میباشد . - 3 - متیونین پس از متابولیزه شدن، یک اسیدآمینه غیر ضروری سولفوردار به نام هوموسیستئین تولید می-کند - . - 4
به نظر میرسد ترکیب مایع فولیکولی در فولیکولهای تخمدانی تحت تأثیر متابولیسم هوموسیستئین خون باشد. سطح بالا یا پایین هوموسیستئین خون در مایع فولیکولی هم ممکن است اتفاق افتد. با این وجود، برخی مطالعات، تغییری در تخمدان در زمان بالا بودن سطح هوموسیستئین خون گزارش نکرده اند . - 5 - در مطالعهای که توسط Berker و همکاران - 2009 - بر مایع فولیکولی بیماران دارای سندروم تخمدان پلیکیستیک انجام گرفت، تأثیر پذیری سطح هوموسیستئین مایع فولیکولی از سطح هوموسیستئین سرم نشان داده شد. زمانی که سطح هوموسیستئین در مایع فولیکولی بالا رفت میزان بالایی از مالون دی آلدهید نیز در مایع فولیکولی حضور خواهد داشت که این یافته نشانگر افزایش پراکسیداسیون لیپیدها میباشد. افزایش هوموسیستئین و مالون دی آلدهید بر رشد اووسیت و کیفیت رویان اثر منفی گذاشته و باروری را تحت تأثیر قرار می دهد . - 6 -
مطالعهای که توسط Lana و همکاران - 2013 - انجام گرفت از جیرهی غذایی حاوی 17 mg/kg متیونین به مدت 5 هفته استفاده شد که افزایش معنیدار ماده فعال تیوباربیتوریک اسید و کاهش معنیدار گلوتاتیون را به دنبال داشت. مطالعات میکروسکوپی نشانگر آتروفی تخمدان به همراه کاهش فولیکولهای در حال رشد و نفوذ سلولهای آماسی به بافت تخمدان بود. همچنین نفوذ سلولهای آماسی در بین فیبرهای عضله ی میومتر رحم و کاهش غدد رحمی مشاهده شد. یافتههای به دست آمده به علت اثرات توکسیک هوموسیستئین و افزایش گونههای فعال اکسیژن و همچنین قابلیت افزایش بیان مولکولهای جاذب سلولهای آماسی توسط هوموسیستئین بود . - 7 - با توجه به ضرورت مصرف متیونین در بدن و از طرف دیگر با توجه به اثرات سوء مصرف آن بر برخی ارگانها از جمله پوست پستاندار بالغ - 8 - ، پوست جنین پرنده - 9 - و نیز استخوان جنین پرنده - 10,11 - و همچنین اثرات مضر مصرف طولانی مدت آن در بافت تخمدان - 12'13'14 - ، هدف از این مطالعه، ارزیابی هیستومورفومتری مصرف کوتاه مدت این آمینواسید بر بافت تخمدان میباشد.
روش کار
کلیه مراحل این مطالعه، بر اساس مقررات و قوانین حمایت از حقوق حیوانات دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهید باهنر کرمان صورت پذیرفت. تعداد 40 رت ماده بالغ هم سن - حدود 4 ماهه - و تقریبا هم وزن - تقریبا 200 10 گرم - ، از محل نگهداری حیوانات آزمایشگاهی دانشگاه علوم پزشکی کرمان خریداری و به دانشکده دامپزشکی منتقل شدند. در مرحله ی اول حیوانات جهت تطابق با شرایط محیط به مدت یک هفته در محل نگهداری حیوانات آزمایشگاهی دانشکده دامپزشکی نگهداری و سپس به طور تصادفی به 4 گروه مساوی 10 تایی تقسیم شدند. طی مدت آزمایش، حیوانات در قفس های پروپیلن با درب توری، در دمای 22 2 درجه سانتی گراد و مدت روشنایی و تاریکی مناسب 12 - ساعت - نگهداری میشدند - 14 - و به صورت آزاد به آب و غذای مخصوص جوندگان - جوانه خراسان.ایران - دسترسی داشتند.
در این مطالعه از دی ال متیونین به صورت پودر کریستالی به رنگ سفید متمایل به زرد با خلوص 99 درصد - اسکارلا، اسپانیا - استفاده گردید. به منظور استریل کردن محلول آب مقطر و متیونین، پس از آنکه میزان متیونین هر گروه در آب مقطر استریل ریخته شد، حدود 10 دقیقه در بن ماری 37 درجه قرار گرفت و با عبور از فیلتر 0.22 میکرون، استریلیزاسیون انجام پذیرفت 8 - و - 15 و هر فیلتر برای استریل کردن 10 سی سی محلول استفاده گردید. در این مطالعه با توجه به مدت زمان تزریق متیونین در مطالعات قبلی، مقادیر 50، 100 و 200 میلیگرم متیونین به ازای هر کیلوگرم در نیم سی سی آب مقطر استریل بر اساس منابع موجود - 8 - حل و محلول های آماده شده، به مدت 20 روز از طریق داخل صفاقی به ترتیب به گروه-
های درمان - دریافت کننده 50، 100 و 200 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن - تزریق شد. به اعضای گروه شاهد نیز روزانه نیم سی سی آب مقطر استریل از طریق داخل صفاق تزریق گردید.
در روز بیست و یکم، حیوانات با تزریق عضلانی تیوپنتال سدیم به روش انسانی کشتار و تخمدان سمت چپ نمونه ها جدا گردید. نمونه ها 24 ساعت در فرمالین %10 نگهداری و پس از تعویض فرمالین، به مدت 10 روز در فرمالین %10 فیکس گردیدند. پس از طی مراحل فیکساسیون از نمونهها بلوک تهیه و مقاطعی به ضخامت 5 میکرون تهیه شد و از هر 10 مقطع متوالی، یک مقطع به منظور رنگ آمیزی جهت مطالعه هیستومورفومتری و هیستوپاتولوژی انتخاب شد. لامهای تهیه شده با روش هماتوکسیلین-ائوزین رنگ آمیزی شدند. برای بررسی هیستومورفومتری مقاطع، 6 گروه برای فولیکول ها و ساختارهای تخمدانی بر اساس کار بخشایی و همکاران - 1392 - در نظر گرفته شد:
.1 فولیکول های آغازین: شامل یک اووسیت محاصره شده توسط یک لایه پوششی از سلولهای سنگفرشی.
.2 فولیکول های اولیه: دارای یک اووسیت احاطه شده توسط یک لایه پوششی از سلولهای گرانولوزای مکعبی.
.3 فولیکول های در حال رشد: دارای یک اووسیت محاصره شده توسط چند لایه پوششی از سلولهای گرانولوزای مکعبی.
.4 فولیکول های حفره دار: شامل یک اووسیت مرکزی احاطه شده با یک یا چند فضای پر شده با مایع به همراه چندین لایه از سلول-های گرانولوزا.
.5 فولیکولهای در حال تحلیل: اووسیت اتولیز شده و تعداد زیادی از سلولهای آپوپتوز رها شده در آنتروم. سلولهای تک داخلی به صورت گروههای دایره ای یا ستونی دیده میشوند که از یکدیگر توسط دیواره ای از رشتههای کلاژن جدا میشوند. حفره فولیکول آترتیک، حاوی زوناپلوسیدای چروک خورده و بافت همبند است.
.6 جسم زرد: سلولهای گرانولوزا و تک داخلی دستخوش تغییر میشوند. اندازه سلولهای مزبور بزرگ و چند وجهی شده و مملو از چربی میشود که به آنها سلولهای لوتئینی اطلاق میگردد. به این ساختمان جدید جسم زرد میگویند .در ابتدای رشد جسم زرد،
