بخشی از مقاله
چکیده
به منظور مطالعه تاثیر منابع کربوهیدراتی با نرخ تجزیه متفاوت در شکمبه بر گوارش پذیری مواد مغذی و عملکرد گاوهای شیرده هلشتاین، از چهار راس گاو شیرده هلشتاین دارای فیستولای شکمبه در قالب طرح مربع لاتین 4×4 با چهار دوره 28 روزه استفاده شد.
در این آزمایش ساکارز خالص در سطوح صفر، 25، 50 و 75 گرم در کیلوگرم ماده خشک، به صورت جایگزین با نشاسته خالص ذرت به جیره کاملاً مخلوط شده دارای 60 درصد کنسانتره و 40 درصد علوفه اضافه گردید. جایگزین کردن نشاسته ذرت با ساکارز در جیره کاملاً مخلوط شده، اثری بر ماده خشک مصرفی حیوانات آزمایشی نداشت، اگرچه ماده خشک مصرفی گاوهای تغذیه شده با جیره دارای 75 گرم ساکارز در کیلوگرم ماده خشک، در مقایسه با دیگر تیمارهای آزمایشی بیشتر بود.
همچنین در این مطالعه اضافه کردن ساکارز به جای نشاسته ذرت به جیره کاملاً مخلوط شده بر تغییرات وزن بدن، گوارش پذیری ظاهری مواد مغذی در کل دستگاه گوارش و تولید شیر حیوانات آزمایشی اثر نداشت، اما درصد چربی شیر و کل مواد جامد شیر را به طور معنیدار افزایش داد . - P<0/05 - با بالا رفتن سطح ساکارز در جیرههای آزمایشی، درصد پروتئین شیر تمایل به افزایش و نیتروژن اورهای شیر به طور معنیدار کاهش یافت - P<0/05 - ، که بیانگر بهبود سوخت- ساز نیتروژن در شکمبه و در نتیجه استفاده موثرتر از بخشهای سریعالتخمیر نیتروژن جیره می باشد.
مقدمه
بازده استفاده از نیتروژن جیره برای تولید پروتئین شیر در گاوهای شیرده پرتولید، پایین و در حدود 19 تا 22 درصد بوده که این بازده پایین باعث افزایش استفاده اجباری از مقادیر زیاد پروتئین، افزایش هزینه خوراک و آلودگی های زیست محیطی می شود
بر اساس مطالعات انجام گرفته، بخش عمده ای از این بازده پایین به دلیل هدررفتن نیتروژن آمونیاکی در
شکمبه بوده و غلظت آمونیاک در شکمبه با قابلیت دسترسی میکروارگانیسم ها به انرژی در شکمبه رابطه معکوسی دارد - برودریک، . - 2006 قندها، مواد نشاسته ای و دیگر کربوهیدرات های ذخیره ای، بخش اصلی کربوهیدرات های غیر الیافی جیره را تشکیل داده و دارای اثرات متفاوت بر تولید شیر - اومارا و همکاران، - 1997 و ترکیب شیر - برودریک و همکاران - 2002 می باشند.
برودریک - 2002 - گزارش نمود که اضافه کردن ساکارز در جیره گاوهای شیرده ، باعث افزایش ماده خشک مصرفی، مقدار چربی شیر و تولید شیر تصحیح شده بر اساس چربی می شود. به هر حال مطالعات بسیار کمی در رابطه با استفاده از قندهای خالص بر گوارش پذیری مواد مغذی، تولید و ترکیب شیر گاوهای شیرده هلشتاین انجام گرفته است. هدف از انجام این آزمایش، مطالعه تاثیر منابع کربوهیدراتی با نرخ تجزیه متفاوت در شکمبه بر گوارش پذیری مواد مغذی و عملکرد گاوهای شیرده هلشتاین می باشد.
مواد و روش ها
در این آزمایش از چهار راس گاو شیرده هلشتاین چند شکم زایش با فیستولای شکمبه، میانگین وزنی 665 45 و روزهای شیردهی 170 22 در قالب طرح مربع لاتین 4×4 با چهار دوره 28 روزه استفاده شد. قبل از شروع آزمایش، ترکیب شیمیایی مواد خوراکی مورد استفاده در آزمایشگاه تعیین شده و در نهایت جیره های غذایی با استفاده از نرم افزار CNCPS - CPM ویرایش بتا فرموله شد. در این آزمایش ساکارز خالص در سطوح صفر، 25، 50 و 75 گرم در کیلوگرم ماده خشک، به صورت جایگزین با نشاسته خالص ذرت به جیره کاملا مخلوط شده دارای 60 درصد کنسانتره و 40 درصد علوفه اضافه گردید.
خوراک مصرفی روزی دو بار در جایگاه انفرادی و در وعده صبح - ساعت - 8 و وعده عصر - ساعت - 19 به صورت جیره کاملا مخلوط شده و در حد اشتها 10 - درصد باقی مانده - به گاوها داده شد. تغییرات وزن بدن گاوها در ابتدا و انتهای هر دوره اندازه گیری شده و خوراک مصرفی و باقی مانده خوراک به صورت روزانه تعیین شد. گوارش پذیری ظاهری مواد مغذی خوراک در کل دستگاه گوارش با استفاده از روش نشانگر داخلی خاکستر نامحلول در اسید - ون کلن و یانگ، - 1977 تعیین شد.
در هفته پایانی هر دوره، میزان شیرتولیدی گاوها در نوبتهای صبح و بعد از ظهر، اندازه گیری شده و برای تعیین ترکیبات شیر، در هفته پایانی هر دوره و بصورت دو روز پی در پی نمونه های شیر هر گاو در هر نوبت جمع آوری گردید. این نمونه ها در آزمایشگاه برای تعیین ترکیبات شیر با استفاده از دستگاه میلکو- اسکن و همچنین نیتروژن اوره ای به روش رنگ سنجی و با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر اندازه گیری شدند.
تجزیه و تحلیل آماری داده ها در این آزمایش برای تجزیه و تحلیل آماری داده ها از مدل آماری زیر استفاده شد
تجزیه واریانس داده با رویه MIXED PROC نرم افزار آماری SAS انجام گرفت و مقایسه میانگین های حداقل مربعات در سطح آماری 5 درصد با دستور PDIFF در برنامه LSMEANS انجام شد.
نتایج و بحث گوارش پذیری ظاهری مواد مغذی در کل دستگاه گوارش، در جدول 2 نشان داده شده است. اضافه کردن ساکارز به جای نشاسته خالص ذرت در جیره، گوارش پذیری ماده خشک و ماده آلی را تحت تاثیر قرار نداد. همچنین گوارش پذیری پروتئین خام جیره ها تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی مورد استفاده در این مطالعه قرار نگرفت اما برای جیره دارای 50 گرم ساکارز در مقایسه با دیگر جیره ها از نظر عددی بالاتر بود. در مطالعه حاضر جیره های آزمایشی تاثیر معنی دار بر گوارش پذیری NDF نداشتند. بالاتر بودن عددی گوارش پذیری دیواره سلولی برای جیره دارای 50 گرم ساکارز در مقایسه با دیگر جیره ها، خصوصا جیره بدون ساکارز، احتمالا نشان دهنده تغییر در جمعیت میکروبی و یا رشد میکروارگانیسم های موجود در شکمبه می باشد
در مطالعه حاضر، افزایش ساکارز در جیره از 50 به 75 گرم ، باعث کاهش جزئی در گوارش پذیری مواد مغذی شده است. این امکان وجود دارد که اضافه نمودن سطوح بالای ساکارز در جیره باعث تبدیل بخشی از ساکارز به یک پلی ساکارید ذخیره ای توسط میکروارگانیسم ها می شود. اگرچه این پلی ساکارید ذخیره ای بخشی از توده سلول میکروبی است اما نشان می دهد که ساکارز توسط میکرواگانیسم سوخت - ساز نشده است
داده های مربوط به ماده خشک مصرفی، تغییرات وزن بدن، تولید و ترکیب شیر در جدول 3 آمده است. اضافه کردن ساکارز به جیره کاملا مخلوط شده، تاثیر معنی داری بر ماده خشک مصرفی حیوانات آزمایشی نداشت، اگرچه آن را به طور عددی افزایش داد. همچنین افزایش گوارش پذیری NDFمشاهده شده در مطالعه حاضر - جدول - 2 برای جیره های دارای ساکارز بیشتر، احتمالا دلیل افزایش عددی در ماده خشک مصرفی در این مطالعه می باشد. این امکان وجود دارد که ساکارز از طریق افزایش خوش خوراکی جیره و یا نرخ عبور مواد از شکمبه باعث افزایش ماده خشک مصرفی در حیوان گردد
در مطالعه حاضر جیره های آزمایشی تاثیر معنی داری بر تغییرات وزن بدن و تولید شیر نداشت، اما درصد چربی شیر و درصد کل مواد جامد را به طور معنی دار افزایش داد . - P 0/05 - اوردی و همکاران - 2002 - گزارش کردند که جایگزین نمودن ساکارز به جای ذرت به میزان 2/7 درصد در جیره باعث افزایش عددی در درصد چربی شیر شد . در آزمایش حاضر ساکارز تمایل به افزایش عددی درصد پروتئین داشت و نیتروژن اوره ای شیر را به طور معنی دار کاهش داد - P 0/05 - که نشان دهنده بهبود بازده استفاده از نیتروژن جیره می باشد.
نتیجه گیری کلی
اضافه کردن ساکارز به جیره کاملا مخلوط شده به میزان 50 گرم در کیلوگرم ماده خشک جیره، به جای نشاسته خالص ذرت در مقایسه با دیگر سطوح اضافه شده ساکارز، باعث کاهش معنی دار غلظت نیتروژن اوره ای شیر و افزایش عددی درصد پروتئین شیر تولیدی گاوهای آزمایشی شد که نشان دهنده بهبود بازده استفاده از نیتروژن جیره می باشد.
